Mundarija kirish I bob. Ijtimoiy rivojlanishni ishlab chiqarish jarayonining tuzulishi

Ob'ektiv dunyo jonsiz va jonli tabiatdan tashkil topgan. har ikkisi ham doimo rivojlanishda va harakatda bo’ladi. Shu sababli ular boshqarishga muhtojdir. Shunga binoan boshqaruv ham ikki asosiy turga bo’linadi:

• 
  jonsiz tabiatni boshqarish;
  
• 
  jonli tabiatni boshqarish.
  

Boshqarishning bu turlaridan har biri, o’z navbatida, bir necha xillarga bo’linadi. Masalan, jonli tabiatni boshqarish:

• 
  jamiyatni boshqarish;
  
• 
  jamoat tashkilotlarini boshqarish;
  
• 
  ishlab chiqarishni boshqarish;
  
• 
  xodimlarni boshqarish kabilarga bo’linadi.
  

Ishlab chiqarishni boshqarish deganda ishlab chiqarish doirasida amalga oshiriladigan rahbarlik, tashkilotchilik va ma'muriy harakterdagi alohida faoliyat tushuniladi. Bunday boshqarishda ikki tomon:

• 
  ijtimoiy-iqtisodiy;
  
• 
  tashkiliy-texnik tomonlar farq qilinadi. Bu har ikkala tomonlar o’zaro bog’liqdir, lekin ishlab chiqarishning borishiga ijtiomiy-iqtisodiy tomon hal qiluvchi ta'sir ko’rsatadi, chunki ishlab chiqarishni boshqarish eng avvalo, odamlarni, ularning mehnatini boshqarishdir.
  

Korxonani boshqarish - bu xo’jalik rahbar organlari, korxona ma'muriyati hamda jamoat tashkilotlarining iqtisodiy va ijtimoiy natijalarga erishishini ko’zda tutgan holda kishilar jamoasiga, ular orqali ishlab chiqarishning moddiy-buyum unsurlariga, ularning o’zaro amal qilishini uyushtirish uchun aniq maqsad yo’nalishida tartibli ta'sir ko’rsatishdir.

Ishlab chiqarish bo’g’inlari	Boshqariluvchi tizim (ob'ekt)	Boshqaruvchi tizim (sub'ekt)
Korxonada	-sexlar, uchastkalar	-Direktor va unga bo’ysinuvchi barcha boshqaruv apparati
sexda	- Uchastkalar	-sex boshlig’i va unga bo’ysinuvchi barcha boshqaruv apparati
Uchastkada	-Ishchilarning ish joylari	-Uchastka boshlig’i va unga bo’ysinuvchi barcha boshqaruv apparati
Ish joylarida	-Mehnat vositalari	-Ishchilar, xizmatchilar va boshqa xodimlar