Mustaqil ish Tayyorladi: Rustamov. I

Mustaqil ish

Tayyorladi: Rustamov.I

Qabul qildi:

Mavzu: Yalpi ichki mahsulot va inson taraqqiyoti indeksi.

Reja:

1. YIMA tushunchasi va mazmuni,mohiyati.

2. YIMA ning O’zbekistondagi indeks ko’rsatkichi.

3. Inson taraqqiyoti indeksi.

Yalpi ichki mahsulot bu — umumiy qabul qilinish, qisqartirilish hamda makroiqtisodiy koʻrsatkich, har bir yilning oxirida mollar va xizmatlar aks ettiruvchi bozor qiymati (yaʼni bevosita isteʼmol uchun moʻljallangan). Shuningdek, YIMA davlatlar hududining hamma sohalarida isteʼmol qilish uchun yil davomida ishlab chiqarilgan hisoboti, milliy jihozlar ishlab chiqarish omillari va qatʼiy eksportning jamgʻarmalari hisoblanadi. 

Yalpi ichki mahsulot bu — umumiy qabul qilinish, qisqartirilish hamda makroiqtisodiy koʻrsatkich, har bir yilning oxirida mollar va xizmatlar aks ettiruvchi bozor qiymati (yaʼni bevosita isteʼmol uchun moʻljallangan). Shuningdek, YIMA davlatlar hududining hamma sohalarida isteʼmol qilish uchun yil davomida ishlab chiqarilgan hisoboti, milliy jihozlar ishlab chiqarish omillari va qatʼiy eksportning jamgʻarmalari hisoblanadi. 

YIMA ning iqtisodiyotdagi muhim o’rni.

Birinchi marta 1934-yilda Saymon Kuznets tomonidan bu tushuncha ilk bor taklif etilgan edi. YIMA mavjud davlatlar ishlab chiqarishining izchilligini yillik hisobot sifatida dunyo iqtisodiyotida namoyon qiladi. YIMA ushbu yildagi narxlarning oʻsishini joriy narxlarga asoslanib dunyo bozorlarida belgilaydi. YIMA (inqirozni toʻgʻri baholagan holda ) narxlardagi oʻsish hususiyatini oldingisi yoki har qaysini yillik zahira taqsimotiga joyladi. Har doim YIMA amaldagi mavjud mahsulotlarni hisobga oladi va tovarlarni ishlab chiqarishning oʻsishi mavjud bo’lgan narxlar bilan aniqlaydi.. YIM imkoniyati — bu YIM bilan toʻlaqonli bandlik va iqtisodiyot imkoniyatini boshqa sohalardagi tadqiqotlar bilan oshiradi.

Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, 2022- yilning yanvar-iyun oylarida O‘zbekiston Respublikasining YAIMi hajmi joriy narxlarda 389 631,2 mlrd. so‘mni tashkil etdi va 2021- yilning yanvar-iyun oylari bilan taqqoslaganda 5,4 % ga o‘sdi. YAIM deflyator indeksi 2021- yilning yanvar-iyunidagi narxlarga nisbatan 115,2 % ni tashkil etdi..