Namangan muhandislik-texnologiya instituti
-jadval Asosiy texnologik jarayonlarni belgilovchi parametrlar
Yüklə 2,34 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV. IQTISODIY QISM
| 3.2-jadval
Asosiy texnologik jarayonlarni belgilovchi parametrlar
Avtomatlashtirish vositalari va qurilmalari sxemalarda kuyidagichashartli belgilanadi. Mazkur malakaviy bitiruv ishini bajarishda ob'ekt sifatida shnekli qurilma tanlab olingan. Bunda kirish parametri – shnek qizdirgichiga beriladigan elektr manbasi, chiqish parametri esa shnek zonasidagi haroratlar hisoblanadi. IV. IQTISODIY QISM Mahsulot ishlab chiqarish uchun kerak bo’lgan xom-ashyo miqdorini narxi (so’m) da, bir dona va yillik xajmidagi ifodasi. Mahsulot ishlab chiqarishda ishchilarga beriladigan ish xaqqi. Bir dona mahsulot ishlab chiqarish uchun va yillik mahsulot uchun to’gri keladigan o’rtacha ish xaqi. Ijtimoiy fondga ajratiladigan mablag’. Ish xaqqiga nisbatan, ya’ni ish xaqqining 12 % xisoblanib qo’shiladi. Amortizatsiya ajratmasi 15%. Amartizatsiya ajratmasi asosiy fondga nisbatan xisoblanadi Nakladnoy – bunga quyidagilar kiradi. Mahsulot ishlab chiqarish uchun kerak bo’ladigan elektr energiyasi, issiq va sovuq suv, gaz va boshqa xarajatlar kiradi. Yuqoridagilar jamlanganda bir dona va yillik mahsulot uchun ishlab chiqarish tannarxi kelib chiqadi. Mahsulot ishlab chiqarilgandan so’ng uning ishlab chiqarish baxosi kelib chiqdi, endi mahsulotni qadoqlash, transport, reklama xizmatlari xarajatlari qo’shamiz. Bu xarajatlar qo’shilganidan so’ng mahsulotning to’la tannarxi kelib chiqadi. Bizda ishlab chiqarilgan mahsulotimizni to’la tannarxi kelib chiqqanidan so’ng unga foyda yani ma’lum bir (%) to’la tannarxning (15%) miqdori qo’shiladi va mahsulotdan tushadiga sof foyda kelib chiqadi. Mahsulotning to’la tannarxiga foyda qo’shilganida korxona baxosi xosil bo’ladi. Korxona baxosiga uning (16 %) miqdori qo’shiladi. Bu QQS qo’shimcha qiymat solig’i bo’ladi. Barcha xarajatlar soliqlarni qo’shib xisoblaganimizda mahsulotning sotish baxosi kelib chiqdi. Quydagi jadvalda bir donna va yillik mahsulot uchun sotish baxosi qo’shimcha qiymat solig’i, mahsulotning to’la tannarxi , ishlab chiqarish tannarxi va boshqa ko’rsatkichlar qiymatlari berilgan. Mahsulot ishlab chiqarish hajmi – bunda mahsulotni bir yillik ishlab chiqarilgan mahsulotining xajmi tushuniladi. Yiliga 12 000 000 dona qopqoq ishlab chiqarish. 1 donasining narxini xisoblash. 20 sotix maydon, 35 m3 bino, 6 ta ishchi, 3 smena, 1 termoplast avtomat mashinasi 12 000 000 donani 1 yilda ishlab chiqaradi. Apparat solig’i 50 000 so’m, elektr quvvati 30 kvt 450 so’m, homashyo: polipropilen (birlamchi) 19500 so’m, pigment (qizil rang) 28000 so’m, plastifikator 22000 so’m, stabilizator 25000 so’m. 12 000 000 / 39 600 = 303 kunda berilgan reja bajariladi. Bir kunda 39 600 dona ishlab chiqariladi. 39 600 * 0.00101 kg = 39,996kg kundagi ishlatilayotgan polimer massasi. 1 donasi 0.00101 kg 12 000 000 donasi 12 120 000=12 120kg=12.120t Sikl vaqti 24 sekund. 24 sek 11 dona 3600 sek x =1650 dona 1 soatda 1650dona 24 soatda x = 39 600 dona 1 kunda 39 600 dona X= 303 kun 12 000 000 dona Jahon standartiga ko’ra bir kunda bir ishchi uchun kunlik norma 8 soat deb belgilangan. Bir yilda 52 ta yakshanba va 52 ta shanba kuni bor va bir yilda 9 kun bayram kunlari xisoblanadi ya’ni bir yildagi bir ishchi uchun ish kunlari 365-102-102-9=252 kun. Shunday ekan biz berilgan 12 000 000 tani 303 kunda tugatyapmiz demak biz 6 kun ishlashimiz kerak shunda 252+52=304kun bo`ladi, biz yillik normani bajarishimiz uchun 1 ta apparat sotib olishimiz kerak ekan. Korxonamiz shunda 1 kunda 3 smena ishlaydi. 1 soatda 30 kvt 24 soatda x = 720 kvt 720*3=2160 kvt 1 kunda elektr kerak. 720*3=2160 kvt 1 kunda elektr kerak. 2160kvt*252=544320 kvt yillik tok sarfi apparat uchun Hozirgi vaqtda 1 kvt tok narxi 450 so’m shunday ekan jami ketgan elektr energiyani narxi 544320*450=244 944 000 so’m Texnika xavfsizligi qoidalariga ko’ra 1 smenada 1 ta apparat ishlayotganda uning yonida 2 ta ishchi ishlashi kerak. Demak bir kunda jami 6 ta ishchi ishlaydi. Hozirgi kunda o’rtacha ish haqi 2 500 000 so’m deb hisobladik. Bundan ko’rinadiki, bir ishchiga bir yilda to’lanadigan ish haqi 2500000*6=15000000 ekan. Jami ishchilar soniga ko’paytirganda bir yildagi barcha ishchilarga to’lanadigan ish haqi chiqadi ya’ni 15 000 000*12=180 000 000 so’m ish haqi to’lanadi. Qopqoq ishlab chiqarishda 1 dona qopqoqni 97.5% birlamchi, 0.5% pigment, 1% plastifikator, 1 % stabilizator dan iborat. Bu holatda umumiy sarflanuvchu moddalarni hammasini alohida hisoblaymiz. 1 dona qopqoq ------------------------- 0.00101 gr 12 000 000 veshilka -----------------------12 120 000=12 120kg=12.120t Birlamchi mahsulot uchun hisob kitob qismi : 12.120t ------------------------ 100% X -------------------------97.5% x=12.120*97.5/100=11.817t birlamchi mahsulot sarflanadi buning narxi 11.817t*19 500so’m/0.001t=230 431 500so’m Pigment uchun hisob kitob qismi : 12.120t ------------------------ 100% X ---------------------------0.5% x=12.120*0.5/100=0.0606t pigment sarflanadi buning narxi 0.0606t*28000/0.001t=1 696 800 so’m Plastifikator uchun hisob kitob qismi : 12.120t ------------------------ 100% X ---------------------------1% x=12.120*1/100=0.1212t plastifikator sarflanadi buning narxi 0.1212t*22000/0.001=2 666 400 so’m Stabilizator uchun hisob kitob qismi : 12.120t ------------------------ 100% X ---------------------------1% x=12.120*1/100=0.1212t stabilizator sarflanadi buning narxi 0.1212*25000/0.001= 3 030 000 so’m (ushbu narxlar glotr.uz saytiga asoslanib olingan) 35 000 * 20 = 700 000 so’m 1 yildagi yer solig’i. 35 * 7 00 = 245 000 so’m 1 yildagi mulk solig’i miqdori. 245 000+700 000+3 030 000+2 666 400+1 696 800+230 431 500+244 944 000= 483 713 700 / 12 000 000 = 40.31 so'm. Demak, 1 dona qopqoqning narxi 40.31 so’m. Mana bu narx mahsulotning tannarxi xisoblanadi. Buni sotish narxini xisoblash uchun foyda, ijtimoiy fond, QQS, amortizatsiya va shu kabi bir necha ustama qo’shiladi va sotish narxi kelib chiqadi. Yüklə 2,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|