Namangan muhandislik texnologiya instituti yengil sanoat texnologiyasi fakulteti

e
N
20 
20 
20 
20 
20 
4 Uster bo‘yicha notekisligi, U% 
10,48 
11.15 
11.82 
12.58 
13.36 
5 
Chiziqli zichligi bo‘yicha variatsiya 
koeffitsiyenti, CV% 
13,10 
13.94 
14.78 
15.73 
16.70 
6 Uzilish kuchi (Forse, sN) 
379 
315 
269 
7 
Uzulish kuchi bo‘yicha variatsiya 
koeffitsiyenti, CV% 
5.5 
6.3 
7.2 
8.1 
9.2 
8 Nisbiy pishiqligi (Rkm) sN/teks 
12,8 
10.6 
9.1 
9 
Nisbiy pishiqligi bo‘yicha 
variatsiya koeffitsiyenti, CV% 
6,4 
7.2 
8.0 
8.9 
10.0 
10 
Uzulishdagi cho‘zuluvchanlik 
(Elongation, %) 
7,7 
6.7 
5.7 
5.0 
4.3 
11 
Ingichka joylar soni (Thin-50% 
/km) 
4 
8 
17 
31 
61 
12 
Qalin joylar soni (Thick+50% /km) 
26 
44 
76 
129 
212 
13 
Tugunchaklar soni (Neps 280% 
/km) 
4 
9 
18 
35 
69 
Yuqoridagi 3.11-jadval natijalarini tahlil qiladigan bo’lsak, BT-903 va
Autocoro 288 mashinalaridan olingan iplar xossa ko’rsatkichlari bo’yicha bir-biridan 
farq qilayotganini ko’rishimiz mumkin.

---

65 
Qolaversa, 3.12-jadvaldagi Uster statistik 2018 50% li ko’rsatkichlariga 
solishtiradigan bo’lsak, BT-903 mashinasidan olingan ipimiz uster bo’yicha 
notekisligi 3,2 % ga pastligi, nisbiy pishiqligi 8,6% ga, nuqsonlar soni 222% ga 
yuqoriligi, ingichka joylar soni 41% ga pastligi va qalin joylar soni esa 72 % ga 
yuqoriligini ko’rishimiz mumkin. 
Autocoro 288 mashinasidan olingan ipimiz esa uster bo’yicha notekisligi 
10,2% ga pastligi, nisbiy pishiqligi 5,2% ga, nuqsonlar soni 66% ga yuqoriligi, 
ingichka joylar soni 88% ga, yo’g’on joylar soni 57,8% ga kamligi aniqlandi. 
Umuman olganda tozalash darajasi, nuqsonlar soni, nepslar soni va boshqa 
xususiyatlari bo’yicha ham Autocoro 288 mashinasidan olingan ipimiz BT-903 
mashinasidan olingan ipdan yuqoriligi hamda 50% li Uster ko’rsatkichlariga mosligi 
ko’rinib turibdi. BT-903 mashinasidan olingan ip esa 75% li Uster ko’rsatkichlariga 
mosligi aniqlandi[14]. 
3-bob bo’yicha xulosalar: 
1. Tadqiqot ishlari Namangan viloyatidagi “Namangan To’qimachi” MCHJ 
korxonasidagi BT-903 va Autocoro 288 pnevmomexanik yigirish mashinalarida 
olib borildi. Tadqiqotlarimizda “RIETER” firmasining toy titish va tolalarni 
nuqsonlardan tozalashning bir necha bosqichli jihozlaridan foydalanildi.
2. Tadqiqot ishini o’tkazish davomida pilta, pilik va iplarni notekisligini aniqlashda 
Uster tester 3, paxta tolasi ifloslik va nuqsonlari miqdorini aniqlashda “Sherley” 
analizatori, ipning chiziqli zichligini va ipning buramlar sonini aniqlashda 
“Mesdan Lab” jihozlaridan foydalanildi. 
3. Iplarning
 
tozalash darajasi, nuqsonlar soni va boshqa xususiyatlari bo’yicha ham 
Autocoro 288 mashinasidan olingan ipimiz BT-903 mashinasidan olingan ipdan 
yuqoriligi hamda 50% li Uster ko’rsatkichlariga mosligi ko’rinib turibdi. BT-903 
mashinasidan olingan ip esa 75% li Uster ko’rsatkichlariga mosligi aniqlandi. 

---

66