Neriman Qurban indd
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
531 Urgəncdənsə gözlənilməz cavab aldı: Yusif Vəzirov müsabiqədən keçib, dərs demək üçün instituta dəvət olunur! Hələ bu xoşbəxtliyin həqiqi olub-olmadığına inana bilmirdi. Deməli, Urgəncə gedəcək, rahatca işləyəcək, balalarının ruzi- sini qazanacaq! Vidalaşanda uşaqlar ağlaşdılar, illah da Orxanı heç cür sakitləşdirmək olmurdu: qızdırmaya yoluxmuşdu, inad gös- tərib kinə həbi içmədiyindən vəziyyəti bir qədər təhlükə- liydi. Amma ona görə ləngimək olmazdı, yəqin, anası, dayı- sı, nənəsi bir əncam çəkərdilər, onun bu gedişi təkcə özünün yox, ailənin, həm də bütün qohum-qardaşın təhlükəsizliyi üçün vacibdi... ***
...Yola gecə çıxıb evə səhər tezdən çatdı, gün ərzində bayı- ra çıxmayıb yola hazırlaşdı, axşam da vağzala qaranlıq düşəndə yollanıb qatar tərpənənə qədər içindəki səksəkədən qurtula bilmədi. Doğurdanmı, xilas olmuşdu? Doğurdanmı, hər şey arxada qalmışdı? Hər halda, hələ tale ona qarşı mərhəmətliydi, “cığırdaşları”nın başına gələnlərdən xilas eləmişdi... ...Urgəncdə, Xarəzm Vilayət Pedaqoji İnstitutunda Yusif Vəziri hörmətlə qarşıladılar, rus və xarici dillər kafedrasına baş müəllim, üstəlik, institut kitabxanasının müdiri təyin elədilər, yataqxanada otaq verdilər. Hələ ki, hər şey gözlədiyindən də yaxşı gedirdi. Dərhal qayınanasıgilin ünvanına məktub yazıb olub- keçənləri xəbər verdi, uşaqların, xüsusilə, xəstə qoyub gəldiyi Orxanın vəziyyəti barədə ətraflı yazmalarını xahiş elədi. Məktubum altına “Əli” imzası qoydu: hələ hər şeyin ötüb- keçdiyinə o qədər də əmin deyildi. Dərslər başlandı, günlər bir-birini əvəz elədi, qəlbindəki səksəkə bir qədər səngidi... Sentyabrın axırlarında evdən məktub aldı. İsmayıllıdan Bakıya yola düşəndə Orxanın halı pisləşibmiş; məcbur qalıb
532 bir gecə Şamaxıda, hərbi komissar olan qohumları Nüsrət Hacıyevin evində qalıblar; səhəri gün günortaüstü Bakıya ça- tanda uşaq yatağa düşübmüş, tir-tir titrədirmiş, xəstəlik binəvanı sir-sifətdən çıxarıbmış; axır ki, qayınanasının türkə- çarasından, həkimin dərmanlarından sonra sağalıb, artıq məktəbə gedir; hamı sağ-salamatdı, salam-duaları var, niga- ran qalmasın. Ürəyi bir qədər yerinə gəldi. Taleyi onu Bilqeyis xanıma rast gətirməklə böyük mərhəmət göstərmişdi: neçə illərdi şikayətlənmədən, umu-küsü eləmədən qohum-əqrəbasıyla birgə əziyyətini çəkir, üstəlik, ürək-dirək də verir. Arvadına, onun doğmalarına yaşatdığı çətinliklərə görə xəcalət çəkirdi, amma bu özünün seçimi deyildi, tale işiydi. İnstitutda ən yaxın dostu özbək ədəbiyyatı müəllimi, “Əyyami” təxəllüslü Yunus Yusupov idi. O Azərbaycan ədəbiyyatının vurğunuydu, klassik şairlərin yaradıcılığını gözəl bilirdi, onunla söhbətləri uzun, mənalı olurdu. Üstəlik, birgə yaradıcılığa başlamışdılar: Əyyami Xivədə baş vermiş inqilabi hadisələrdən danışmış, Yusif Vəzirsə kinossenari yazmışdı. “Həqiqətin təntənəsi” adlandırdıqları ssenarini Xarəzm Vilayət Partiya Komitəsinə təqdim eləyib hərəyə beş yüz manat mükafat da almışdılar. Artıq ssenarinin istehsalata buraxılması barədə qərar da qəbul olunmuşdu. Hələ ki, nəhayət, uzun mənəvi iztirablardan sonra tapdığı rahatlığa xələl gətirəcək bir şey yox idi... Bakıdan üç məktub alırdı: birini Bilqeyis xanım özünün və beş yaşlı Taisin adından yazırdı; ikincisini Fikrət göndərir, hətta şeir yazmaq qabiliyyətini də sınaqdan keçirirdi; üçüncünüsə, artıq bir qədər təmkinli olan Orxan yollayırdı. O məktubları oxuyub cavab yazmaq bütün sevgisini, həstərini, nigaranlığını kağıza tökmək həyatına xüsusi məna qatır, hələ hisslərini şeirə çevirməyə də təkan verirdi:
533 Saymayınız atanız Urgəncdədir, / “Özüm hər yerdəyəm, könlüm sizdədir”. Məktublarını, pul baratını, bağlamalarını Buynaksk küçəsi, 14 ünvanına – qayınanası Kiçikxanımın adına göndərirdi. Bunu yola düşəndə Fərhad məsləhət görmüşdü, zənnində də yanılmamışdı: qonum-qonşu Yusif Vəzirin ortalıqda görünmədiyini, bununla belə, ailənin vəziyyətinin bir qədər yaxşılaşdığını diqqətdən yayındırmamışdı. Üçüncü
mərtəbədə yaşayan, işi-gücü bəlli olmayan Okoyev tez-tez uşaqları yanlayıb dilə tuturdu: “Mən atanızın dostuyam, ona məktub yazmaq istəyirəm, ünvanını mənə verin”. Uşaqlarsa Bilqeyis xanımın əzbərlətdiyi cavabı verirdilər: “Atamız Moskvadadı, ünvanını bilmirik”. *** ...Sonra deyəcəkdilər ki, gərək o yay Bakıya gəlməyəydi... Bunu demək asandı, amma ailəsindən, az qala, aylarla uzaq düşmüş atanı necə qınayasan? Üstəlik, aradan keçən müddətdə çox sular axmış, Yejov özü vəzifədən götürülmüş, həbs olunub güllələnmiş, tuthatut bir qədər səngimiş, ədəbi aləmdə tanıdıqlarından bir çoxu “ifşa olunmuşdu”: artıq Sey- fulla Şamilov, Məmmədkazım Ələkbərli, Böyükağa Talıblı da həbs edilmişdilər; bu vaxta qədər onun arxasınca gəlməmişdilərsə, deməli, təhlükə ötüb-keçmişdi. Hər halda, gəldi, ailəsinə, doğmalarına qovuşmaq xoşbəxtliyini yaşadı, hətta sadə geyimli naməlum adamların tez-tez binanın küçə qapısı ağzındakı daş oturacaqlarda əyləşib papiros çəkə-çəkə ordan-burdan söhbət elədiklərinə də fikir vermədi. ...Könlünə ailəliklə Nalçikdə istirahət eləmək düşmüşdü. O gələndə Abdulla Şaiqin ailəsi şəhərdə deyildi, ona görə də yenə Ağalar Əliverdibəyova üz tutdu. O da dərhal razılaşdı, bir neçə gündən sonra yığışıb yola düşdülər.
Yüklə 3,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|