Neriman Qurban indd
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
528 sevinci öləzimiş yeni il bayramından sonra daha bir solğun Novruz bayramı keçirmiş, qohum-qardaşın gətirdiyi bayram sovqatıyla uşaqları yola vermişdilər, bir də Şahzadə xanım bayram payı gətirmişdi... Başını qatmaq üçün Orxanın tapşırıqlarını yoxlayır, vurma cədvəli, əcnəbi dövlətlərin paytaxtları barədə sual-cavab apa- rırdı. Arabir Fransa xatirələrindən məhəbbətlə danışır, Parisi təsvir eləyir, uşaqlar ən böyük adamın kim olduğunu soru- şanda vurğunu olduğu Şekspirin adını deyirdi. Yusif Vəziri ən çox ağrıdan uşaqlarının məktəbdə çək- dikləri sıxıntıydı. Təkcə böyüklər yox, Allahın o günahsız bəndələri də daim qorxu içindəydilər. O illərdə məktəblilərin
üz qabığında şəkilləri çap olunmuş marşallar Blyüxer, Yeqo- rov, Tuxaçevski “xalq düşməni” çıxandan sonra bu nəzarət daha da güclənmişdi. Dərsin ortasında siniflərin qapısı açılır, iki-üç nəfər ciddi geyimli adam içəri girib “üzlük cırma
yazıçılarının şəkilləri olan bütün üz qabıqlarını da cırmaq əmri verdilər: deməzsənmi, şagirdlər o şəkillərə kölgəli xətlər çəkməklə əksinqilabi mənalar daşıyan fikirlər ifadə eləyirlər! İldə bir neçə dəfə də şagirdlərin valideynləri barədə məlumat blankları doldurulurdu. Orxanın müəlliməsi Rəna İbrahimo- va, guya “unudub” onun adını siyahıya yazmırdı ki, ilanın ya- dına daş salmasın. Axır vaxtlar qəzetləri oxumaqdan, radioya qulaq as- maqdan da soyumuşdu. Hər dəfə oxuyub-dinləyəndən sonra içinin kəsif havası bir az da qatılaşır, vəziyyət ona daha da çıxılmaz görünürdü. Uşaqların yay tətili başlayanda Fərhadla Aftab İsmayıllı- dan xəbər göndərdilər ki, yığışıb gəlsinlər, yayı burda qalsın- lar. Fərhad Mican kəndindəki kolxozda baş aqronom, Aftabsa ambulatoriyada həkim işləyirdi, babat şəraitləri vardı. Bunu eşidəndə ürəyi atdandı; səkkiz aylıq “zindan həyatı”ndan
529 sonra sərbəst gəzib-dolaşmaq necə gözəl olardı! Deməli, hələ qismətində qurtuluş varmış! Bəxtindən qatar gecə yola düşürdü, biletləri qayınanası ge- dib almışdı, evdən elə çıxmalıydı ki, kimsənin gözünə görünməsin. Həmişə şıq, səliqəli geyinməyi xoşlasa da, bu dəfə Bilqeyis xanımın sözünə baxdı; gecə gəldi geyindi, başı- na da onun hardansa tapdığı köhnə kepkanı keçirdi. Gecə faytona minəndən sonra bir qədər ürəyi yerinə gəldi: deməli, hələ azad idi, istədiyi yerə gedə bilirdi. Fərhad maşınını Göyçaya göndərəcəkdi. Ucarda qatardan düşüb avtobusla Göyçaya getdilər. Maşın gecikdiyinə görə gözləmək məcburiyyətində qaldılar, amma bunun təhlükəli olduğunu da hiss eləyirdi, kimsə təsadüfən rast gələr, başına iş aça bilərdi. Elə qorxduğu kimi də oldu. Dayanacaqda ona diqqətlə baxan cavan oğlanın diqqətindən yayınmaq üçün kepkasını nə qədər gözünün üstünə bassa da, xeyri olmadı: oğlan onu tanımışdı. Amma xoşbəxtlikdən bu xata da ötüşdü: oğlan keçmiş tələbəsiymiş, yaxın qəsəbədə yaşayırmış. Hər şeyin yaxşı qurtardığına əmin olub rahatlansa da, təhlükə duyğusu onu tərk eləmirdi... ...Yalnız Micanda ürəkdolusu nəfəs ala bildi: bu asudəlik, gözəl təbiət, rahatlıq qəlbinə bir qədər təpər gətirdi. Əgər həbs qorxusu olmasaydı, lap elə kənd məktəbində dərs deməyə, ömrü boyu burda yaşamağa hazır idi. Bakıdasa “cığırdaş”lar - yarınmağı bacarmayan qələmdaşları bir-bir həbs olunur, gedər-gəlməzə göndərilirdilər, deməli, təhlükə hələ sovuşmamışdı... İşsiz çox darıxırdı. Başını qatmaq üçün səhər tezdən qalxıb samovar qaynadır, çay-çörəkdən sonra ağacların dibini boşal- dır, suvarır, budayır, hasara əl gəzdirir, axşamüstü uşaqları başına yığıb kəndin qırağına moruq yığmağa aparırdı. Dincələndə də onlara Şanapipiyin, İsaq-Musaq quşunun əfsanəsini danışırdı.
530 “Şanapipik qədimlərdə gözəl-göyçək bir gəlinmiş, – deyir- di, – bir gün çayda çimib başını daradığı vaxt qayınatası böyürdən çıxır, qız utanıb neyləyəcəyini bilmir, üzünü göyə tutub deyir: “Ay Allah, məni quş elə...” Allah da gəlinin səsini eşidib onu quşa döndərir. İndi o gəlin başında darağı olan quşdu, dünyada eləcə yaşayır...” Hər şey qorxu adlı ilğımın o üzündə qalmışdı, bir daha o taya adlamaq barədə fikirləşmirdi. İttiham eləyənləri də, su- sanları da, vicdanı olanların bir vaxt bütün bunlara görə əzab çəkəcəklərini də başa düşürdü. Amma onda itkiləri qaytar- maq mümkün olmayacaqdı... ...Günlərin birində baldızı Aftab sevin-sevinə gəlib “Kom- munist” qəzetindəki elanı göstərdi: Özbəkistanın Urgənc şəhərində yeni yaradılmış Xarəzm Vilayət Pedaqoji İnstitu- tunda müəllim yerlərini tutmaq üçün müsabiqə elan olun- muşdu. “Bəlkə, gedəsən, – Aftab ümidlə dilləndi. – Əzətgil də Daşkənddədilər. İmkan olsa, biz də gələrik, daha qorxu içində yaşamaqdan bezdik”. “Görək bacın nə deyir”, – Yusif Vəzir həyəcanını boğub sınayıcı nəzərlərlə arvadını süzdü. “Nə deyəcəm, təki başın salamat olsun, balalarına çörəkpulu qazanasan. Yerini rahatlayandan sonra biz də gələrik, Aftab düz deyir”. Qayınanası, qaynı da razıydılar: “Təki burdan uzaq ol, gözə görünmə”. O da hər ehtimala qarşı portfelində saxladığı sənədlərin üzünü rayonda çıxartdırıb sifarişli məktubla insti- tutun ünvanına göndərdi... Bundan sonra da intizarlı günlər başladı: əgər burda baş verənlərdən xəbər tutsalar, ya da haqqında məlumat almaq üçün respublikanın təhlikəsizlik orqanlarına müraciət eləsələr, onda... Bəlkə, Kiyev İmperator Universitetinin diplo- mu yaramadı, ya da hüquqşünas ixtisasının uyğun gəlmə- diyini bəhanə gətirdilər...
Yüklə 3,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|