NəSĠman yaqublu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
müəssisələrində kommunistlərin agentlərinin fəaliyyətinin güclənməsi haqqında da məlumatlar alınırdı. Artıq Hitler Stalinə və Sovet dövlətinə sərt münasibətini gizlətmirdi. Ribbentrop xatirələrində yazırdı: “Mən bütün ciddiyyəti ilə Fürerə bildirdim ki, Stalindən təcavüz gözləmək olmaz. Mən Füreri ehtiyatlandırdım ki, Rusiyaya qarşı hər hansı bir əks addım atılmasın. Mən hətta Bismarkın prevetiv müharibə haqqında sözlərini də xatırlatdım: “Allah özü də özgə xəritəsinə baxmağa qoymur”. Hitler bu dəfə bildirdi ki, o, şübhə ilə yanaşır, olsun ki, yəhudilər Moskvada Stalinə təsir göstəriblər. Mənim bütün etirazlarıma baxmayaraq, o, bildirdi ki, hər ehtimala qarşı ehtiyat hərbi tədbirlər görülməlidir. O, çox qayğılı və gərgin idi”. (330, s.223) Sonradan Ribbentropun cəhdlərinə baxmayaraq, Hitlerlə Stalinin görşü baş tutmadı. Belə ki, Stalin Rusiyadan, Hitler isə Almaniyadan çıxmaq istəmirdilər. Nəticədə, problemlərə aydınlıq gətirmək məqsədi ilə Xarici İşlər naziri Molotovun Berlinə dəvət edilməsi razılaşdırıldı. Molotov Hitlerlə söhbətində gizli protokola əsasən Finlandiyanın Rusiyanın maraq dairəsində olduğunu bildirdi. Hitler isə fikrini dəyişərək Finlandiyanı vermək istəmirdi. Bu problemlə bağlı çox inadkar diskussiya oldu. Hitler xahiş edirdi ki, Molotov bu məsələdə ona güzəştə getsin. Molotov isə söhbətində Almaniyanın Rumıniyaya təminatından Rusiyanın narazı olduğunu bildirdi. Hitlerin Molotova cavabı belə oldu: nə qədər ki, Sovet İttifaqı Rumıniyaya hücum etmək fikrində deyil, onda bu təminat da ona qarşı yönəlməyib. Bu halda Molotov Hitlerdən soruşdu: onda siz razısınızmı ki, belə bir təminatı Rusiya Bolqarıstana versin. Hitler soruşdu: Bolqarıstan bu haqda sizdən xahiş edibmi? Molotov bu suala yayındırıcı cavab verdi. Hitlerlə Molotovun söhbəti kifayətləndirici olmadı və heç bir qərara gəlinmədən sona çatdı. Bu söhbətdən sonra Hitlerdə qəti təəssürat yarandı ki, artıq ruslar ciddi şəkildə qərbə cəhd edirlər. Odur ki, Hitler 1940-cı ilin dekabrın 13-də 20 saylı direktivi ilə “Maritsa” əməliyyatını – Yunanıstana hücumu təsdiqlədikdən sonra dekabrın 18-də “Barbarossa” planını əsaslandıran 21 saylı digər sənədi imzaladı. “Barbarossa” planında o, Sovet İttifaqına hücum planını belə açıqlayırdı: “Alman Silahlı Qüvvələri Sovet İttifaqını hətta ingilislərə qarşı müharibəni bitirmədən sürətli bir əməliyyatla əzməyə hazır olmalıdırlar.. Böyük vaxt tələb edən bu hazırlıq tələb edir ki, elə bu saatdan başlamalı, 1941-ci ilin mayın 15-də yekunlaşmalıdır. Qərbi Rusiyadakı kütləvi rus ordusu zirehli tankları ilə məhv edilməlidir... Son məqsəd Asiya Rusiyasına qarşı Volqadan başlamış Arxangelskə qədər müdafiə xətti yaratmaqdır. Sonradan Rusiyanın Uralda qalan son sənaye rayonu “Luftvaffor” məhv edilə bilər”. (208, s.303) Sovet İttifaqının yürütdüyü siyasət Almaniyanı narahat edirdi. Artıq Moskvada ingilis-sovet danışıqları başlamışdı. İngiltərənin SSRİ-dəki səfiri Stafford Krippe Kremldə Sovet rəhbərliyi ilə danışıqlar aparırdı. Eyni zamanda, Sovet İttifaqının Baltik dənizindən Qara dənizə qədərki ərazidə geniş hazırlığı ilə bağlı məlumatlar Almaniya rəsmi dairələrinə çatdırılırdı. Moskvanın serb çevrilişlərinin hökümət başçısı Simoviçlə müqavilə bağlaması da sovet-alman müqaviləsindən uzaqlaşıldığını göstərirdi. Hitler hələ 1938-ci ildə ehtiyatlanırdı ki, İngiltərə və Amerika kifayət qədər silahlanan kimi Almaniyaya hücum edəcəklər. O, çəkinirdi ki, İngiltərə və Amerika Sovet İttifaqı ilə müqavilə bağlayarsa, onda Almaniya həm Qərbdən, həm də Şərqdən təcavüzə məruz qalacaq və 1914-cü ilin müharibəsində baş verənlər təkrarlanacaq. Hitler başa düşürdü ki, iki cəbhədə uzunmüddətli müharibə aparmaq çox çətin olacaqdı. Odur ki, o, ingilis-amerikan gücü Qərbdə hərəkətə gəlməmiş Şərqdə azad nəfəs almaq istəyirdi. Hitler bir neçə ay ərzində Sovet İttifaqını məğlub etmək istəyirdi. Lakin onun Sovet Ordusunun imkanları və Amerikanın köməyi haqqındakı səhv hesablamaları fəlakətlə nəticələndi. SSRİ üzərinə hücum edərkən Hitlerin özü-özünə o qədər də inamlı deyildi. Söhbətlərinin birində Xarici İşlər naziri Ribbentropa demişdi: “Biz bilmirik ki, Şərqdə açacağımız qapıların arxasında hansı güc dayanır”. (330, s.243) Almaniya-SSRİ müharibəsi getdikcə labüd xarakter alırdı. Almaniyaya qarşı İngiltərə, Amerika və SSRİ üçlüyü eyni mövqeyə yaxınlaşırdı. Almaniyanın isə münasibətləri zəif sayılan İtaliya, az ümid bəslənilən Yaponiya dövləti idi. Çünki, Yaponiya dövləti Almaniya ilə razılaşmadan 1941-ci ilin aprelində Xarici İşlər naziri Yesuko Maçuokanın iştirakı ilə Rusiya dövləti ilə hücum etməmək haqqında müqavilə imzalamışdı. Vəziyyətin belə gərginləşməsinin bir səbəbi də Ribbentropun fikrincə, Qərb və Şərq yəhudiçiliyinin əks-alman əlaqələri idi. Bundan əlavə, Sovet İttifaqı müharibəyə ciddi hazırlığa başlamışdı. Sovet sərhədlərinin özündə bu hazırlıq belə izah olunurdu: “Müharibədən qabaqkı illərdə ordu yenidən təşkil olundu: ərazi-milis prinsipi üzrə qurulan qoşun hissələri və birləşmələri ləğv edildi; silahlı qüvvələr tamamilə daimi qüvvə vəziyyətinə keçirildi. Ordunun sayı xeyli artmışdı. Silahlı Qüvvələrin daimi qüvvələr prinsipi üzrə qurulması “Ümumi əsgəri vəzifə haqqında” 1939-cu ilin sentyabrında SSRİ Ali Sovetinin qəbul etdiyi qanunda təsbit edildi. Sovet dövləti çalışırdı ki, onun ordusu kapitalist dövlətlərinin ordularından güclü olsun. Sosializm nailiyyətlərinin müdafiəsi, habelə bütün dünyada sülh uğrundakı mübarizənin müvəffəqiyyəti bir çox cəhətdən SSRİ-nin və onun Silahlı Qüvvələrinin gücündən asılı idi”. (187, s.518) Daha bir səbəb də sovet-alman münaqişəsini gərginləşdirdi. 1941-ci ilin yanvarın 17-də Berlindəki sovet səfiri Dekanozovun Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinə təqdim etdiyi sənəddə göstərilirdi ki, Bolqarıstanın ərazisində və dəniz sularında xarici qoşunların görünməsi SSRİ-nin maraqlarının təhlükəsizliyi kimi qəbul ediləcək. Bunun müqabilində sovet səfirinə Almaniyanın mövqeyi açıqlandı. Bildirildi ki, Almaniya İngiltərənin Yunanıstana qoşun çıxarıb orda möhkəmlənməsinə etiraz edir və buna mane olacaq. Eyni zamanda o, Türkiyənin Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|