NəSĠman yaqublu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
tam etibar etmirdilər. Məsələn, Göbbels özünün 29 səhifəlik məruzəsində təklif edirdi ki, bütün şərq xalqlarını bolşevizmdən azad olmaq və onları azad, işıqlı gələcək uğrunda mübarizədə əməkdaşlığa çağırmaq lazımdır. (254, s. 311) Alfred Rozenberq isə belə bir ideya ilə çıxış edirdi ki, Ukrayna və Pribaltika xalqlarını xüsusi olaraq ayırmaq, onlara mədəniyyət mərkəzləri və universitetlər açmaq, torpağa sahiblik hüququ vermək, kommunistlərə qarşı könüllü hərbi birliklərini formalaşdırmaq üçün imkan yaratmaq lazımdır. (254, s. 331) Rozenberq sonradan daha bir təkliflə də çıxış etdi. Belə ki, o, 1942-ci ilin fevralın 15-də şərq xalqlarının din sitayişini təmin edən qərar layihəsini təqdim etdi. O, təsdiqləyirdi ki, belə bir addım böyük təlimati effekt verəcək. Lakin sənədlə tanış olan Borman başqa bir ideya irəli sürdü: bəlkə yeganə bir Şərq kilsəsi qurub yalnız ümumi bir din yaradaq? Yaradacağımız belə ümumi din müqavimət hərəkatı üçün güclü mərkəzə çevrilməyəcəkmi?! Ən yaxşısı budur ki, hər xalq öz Allahına ibadət etsin. Beləliklə, Hitler Rozenberqin yox, Bormanın təklifıni qəbul etmişdi. Bundan başqa, Hitler din xadimlərini (rahibləri) ümumiyyətlə sevmirdi. Hərbçilərin çoxu isə yerli əhaliyə silah verməyin əleyhinə çıxış edirdilər. İşğal edilmiş bölgələrdəki əhaliyə və əsir düşmüş insanlara münasibətdə Alfred Rozenberq daha obyektiv mövqe tuta bilirdi. Bəs adı tez-tez hallanan Alfred Rozenberq kim idi? Alfred Rozenberq Pribaltika almanı idi və fanatikcəsinə antikommunist, antisemit mövqedə dayanır və Nasist Partiyasının ideoloqu sayılırdı. (241, s.31) A. Rozenberq məşhur “XX yüzilliyin mifı” əsərini yazmış və xristian dininə mənfi münasibət bəsləyirdi. Digər nasional-sosialistlər kimi Rozenberq də protestant kilsəsinə üstünlük verir və onu öz ideyalarının ifadəçisi sayırdı. (241, s.302) A. Rozenberq bütün ölkələri və xalqları bolşeviklərə qarşı səlib yürüşünə çağırmaq niyyətində idi. (372, s.422) Lakin Alfred Rozenberqin təşkilatçılıq bacarığı o qədər də yüksək deyildi. (268, s.48) Alman-sovet müharibəsindən üç həftə sonra Hitler Bormanın təklifı ilə Rozenberqi işğal edilmiş Şərq (sovet) torpaqlarının reyxsnaziri təyin etdi. Bu təyinatın iki səbəbi vardı: birincisi, Rozenberq əslən pribaltikalı idi; ikincisi, bu vəzifə Rozenberqə vəd olunub verilməyən Xarici İşlər naziri kürsüsünü əvəz etməli idi. 1941-ci ilin iyulun 16-da almanların qələbəsi hiss olunduqda Hitler keçirdiyi bir konfransda işğal bölgələrini bölmək planı ilə çıxış etdi. Məlum oldu ki, barlı-bərəkətli Ukraynaya komissar Şərqi Prussiya qaulyayteri Erix Kox, Krıma Alfred Froenfeld, Brandenburq Vilhelm isə Moskvaya, yaxud Belorusiyaya təyin olunacaq, Rozenberqə isə Qafqaz komissarı vəzifəsi veriləcəkdir (lakin məlum olduğu kimi Qafqazı sovetlərdən azad etmək mümkün olmadı). Lakin Alfred Rozenberqin Bormanla münasibətinin yaxşı olmaması həmişə ikincidən zərbələr almaqla nəticələnirdi. Rozenberq şikayətlənirdi ki, sonuncu dəfə 1941-ci ildə Fürerlə təkbətək görüşmüşdür. 1942-ci ildə isə Hitler onu üç dəfə qəbul etmiş və hər görüşdə Borman iştirak etmişdir. Həqiqətən də, artıq Rozenberqə ciddi ehtiyac duyulmurdu, çünki Şərqdəki bölgələrə başqaları nəzarət edirdi. Rozenberq ölümü ərəfəsində yazırdı: “Şərqdə yeni Avropa qaydaları yaratmaq istəyirdim, lakin məsul vəzifələrdə olanlar Bormanın və Hitlerin təsiri altında idilər. Hitler isə onlara qarşı çıxmırdı”. (312, s.316) Hitler özünün idarəetmə qaydalarında Darvinin “Güclülər zəifləri əritməlidir” təbii prinsipinə üstünlük verirdi. İşğal edilmiş bölgələrə münasibətdə Rozenberqin fıkirlərini Göbbels də bu və ya digər formada dəstəkləyirdi. Məsələn, Göbbels (baxmayaraq ki, onlar köhnə rəqib idilər) uzun müddət Ukraynaya muxtariyyət verilməsi ideyasını dəstəkləyirdi. Bununla əlaqədar o, Şərq bölgələrindəki yerli əhalinin ümumi rəğbətini qazanmaq üçün xüsusi planını təklif edirdi. Lakin bu plan da qəbul edilmədi, çünki Hitler məğlublarla barışığa getmək istəmirdi. Onun fikrincə, onları yalnız zorla köçürmək, qovmaq, paylamaq, məhv etmək lazımdır. Sonradan işğal bölgələrindəki köklü xalqların bəzilərinə alman vətəndaşlığı verilməsi təklifı də səsləndi. Dansiq qaulyayteri Albert Forsterin məlumatına görə, irq nəzəriyyəsində nüfuzu olan professor Qyunter Şərqi Prussiyaya səkkizgünlük səfəri zamanı belə qənaətə gəlib ki, polyaklar alman vətəndaşlığını almağa layiqdirlər. İrqi yüksəltmək üçün isə əvvəlcədən müəyyən rayonlarda SS-in xüsusi bölmələrini yerləşdirmək lazımdır. Lakin həm Hitler, həm də Borman belə “qan qarışığına” qarşı çıxırdılar. Avropada “250 milyonluq Alman” dövləti yaratmaq istəyən Hitler işğal etdiyi bölgələrdə xalqları hər şeydən məhrum etmək istəyirdi: həm torpaqdan, həm də azadlıqdan. Belə olduqda, Rozenberq Pribaltikaya müəyyən məhdudiyyətlərlə muxtariyyət verilməsi layihəsini təqdim etdi. Borman Rozenberqin layihəsinə kəskin etirazını bildirdi və göstərdi ki, o heç zaman “Pribaltika Birləşmiş Ştatları”nın yaradılmasına imkan verməyəcək. Bundan əlavə, bütün bu torpaqlar üçüncü reyxin ayrılmaz tərkib hissələridir. Bormanın bu mövqeyinə baxmayaraq Himmler gizlicə eston və latışları SS hissələrinə cəlb etdi. Himmler bu fikirdə idi: əgər vuruşmaq və həlak olmaq lazımdırsa, onda bunun irqi ayrı-seçkiliyə aidiyyatı yoxdur. (312, s.369) Eyni zamanda Himmler tərkibində əlli minə qədər ukraynalı, qazax, tatar və başqa millətlərin nümayəndələri olan bir neçə tabur yaratdı. SS reyxsfüreri göstərirdi ki, partizanlara qarşı mübarizə aparmaq üçün onun hissələri kifayət sayda deyildir. Artıq bu zaman Vermaxtda könüllü dəstələrin – “xivi”lərin yaradılması razılığına gəlmişdi. Getdikcə daha çox könüllülər – “xivi”lər alman hərbi hissələrinə xidmətə cəlb edilirdilər. Yalnız bir piyada diviziyasının təchizat xidmətinə 700-ə qədər “könüllü köməkçilər” gətirilmişdi. 79-cu piyada diviziyası komandirinin əmri ilə azad olunmuş hərbi əsirlərə diviziyanın təchizat işinin yarıdan çoxu tapşırılmışdı. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|