Nesmelova M. Y. Təşkilatların konfliktologiyası. Dərs vəsaiti

MÜNAQİŞƏNİN 
BAŞA 
ÇATDIRILMASI 
METODLARI 
«boğulma» 
«ləğv» 
Onun formasının 
tənzimlənməsi 
 
Danışıqlar 
Vastəçilik 
Arbitraj 
İcbari arbitraj 
Mövzu: Münaqişələrin qarşısının alınması 
MÜNAQİŞƏLƏRİN QARŞISININ ALINMASININ FORMA VƏ METODLARI 

---

F 
O 
R 
M 
A 
L 
A 
R 
Münaqişənin səbəblərinin 
aradan qaldırılması 
Ümums 
osial səviyyədə 
Psixoloji səviyyədə 
Əməkdaşlığın qorunması 
razılıq metodu ilə 
praktiki empatiya metodu ilə 
Həmkarın ad-sanının qorunması metodu 
Qarşılıqlı tamamlama metodu 
Sosial diskriminasiyanın istisna edilməsi metodu 
Məziyyətlərin bölüşdürülməsi metodu 
Psixoloji köklənmə metodu 
Psixoloji sakitləşdirmə metodu 
Münasibətlərin 
institusionalizasiyası 
Normativ aktların qəbul 
edilməsi 
 
Mövzu: Təşkilat sistemində münaqişələrin 
idarə edilməsi metodları 

---

 
MÜNAQİŞƏNİN İDARƏ EDİLMƏSİ PROSESİ 
Münaqişənin üzə çıxarılması 
Səbəblərin aşkar edilməsi 
Münaqişənin pozitivlik dərəcəsinin (onun funksionallığmın) müəyyən 
edilməsi 
idarə və ya həll edilmə metodlarının tapılması 
MÜNAQIŞƏLI 
SİTUASİYALARIN
 
İDARƏ
 
EDİLMƏSİ 
METODLARI 
Strateji metodlar 
Taktiki metodlar 
1. işə olan tələblərin izah edilməsi 
1. Münaqişədən uzaqlaşma 
2. Koordinasiya mexanizminin 
2. Güzəşt və uyğunlaşma 
tətbiq edilməsi 
3. Sakitləşdirmə 
3. Ümumtəşkilati kompleks şəkilli 
4. Gizli fəaliyyət 
məqsədlərin təsbit edirməsi 
5. cəld həll etmə» 
4. Mükafatlandırma sisteminin 
6. Kompromiss 
istifadəsi 
7. Əməkdaşlıq 
 
8. Güc 
Mövzu: Təşkilatı münaqişələrin həll edilməsi 
zamanı vasitəçilik 
 
RƏSMI MEDIATORLAR
 
• dövlət hüquq 
institutları 
(arbitraj 
məhkəməsi, 
prokurorluq vəs. ); 
• hökumət və ya  digər dövlət 
komissiyaları 
(məsələn, 
tətillərin tənzimlənməsi üçün 
QEYRI
-
RƏSMI
 
MEDİATORLAR 
•
 
müxtəlif  səviyyəli  sosial 
qrupların 
qeyri-formal 
liderləri; 
•
 
təşkilatda nüfuzlu və məşhur 
insanlar; 

---

yaradılmış komissiyalar və s.); 
• müəssisə, idarə, 
şirkət 
rəhbərləri və s.; 
 
• ictimai təşkilatlar 
(əmək 
mübahisələri 
və 
münaqişələrin həlli 
üzrə 
komissiyalar, həmkarlar 
təşkilatları); 
 
• peşəkar mediator- 
konfliktoloqlar və b. 
 
 
MÜNAQIŞƏDƏ ROLU
 
münsif hakim 
arbitr 
vasitəçi 
köməkçi və 
 
 
 
müşahidəçi 
--------------------- 1 ------------ *— 
MEDIATORUN FƏALİYYƏTİNİN EFFEKTİVLİYİNƏ TƏSİR 
GÖSTƏRƏN AMİLLƏR 
Hər iki 
Üçüncü 
Hərəkətlər  Münaqişə  Münaqişə 
Tərəflərin 
Seçilmiş 
tərəfin 
tərəfin 
də olan 
nin 
nin 
münasibətləri 
taktika 
müştərək 
işlə 
əsaslanması 
fəaliyyətinin 
xüsusiyyətləri 
və xarakteri 
nadkarhq 
gərginlik 
dərəcəsi 
müddəti  nin xarakteri 
və 
texnikalar 
ÜÇÜNCÜ
 TƏRƏFIN
 
OPPONENTLƏRLƏ 
QARŞILIQLI 
MÜNASİBƏTLƏRİNİN 
TAKTİKALARI 
 
1.
 
növbəli 
surətdə 
dinləmə taktikası 
2.
 
sövdələşmə 
3.
 
diplomatiya 
4.
 
opponentlərdən  birinə 
təsir 
5.
 
direktiv təsir 
 
MÜNAQİŞƏNİN RƏHBƏRİ 
 
 
 
 
aşağıdakı hallarda Arbitr 
aşağıdakı hallarda Vastəçi 
• rəhbərin cəld kəskinləşən münaqişə 
• münaqişə iştirakçılarının vəzifə 

---

ilə qarşılaşdığı halda tərəflərdən 
birinin aşkarcasına səhv olduğu halda 
münaqişənin ekstremal şəraitdə getdiyi 
halda 
xidməti vəzifələrin onun hərəkətlərini 
məhz arbitr olaraq müəyyən etdiyi 
halda ətraflı surətdə araşdırmaq üçün 
vaxt olmadığı halda münaqişənin 
qısamüddətli və əhəmiyyətsiz olduğu 
halda 
statuslarının 
bərabərliyi 
mövcuddur 
tərəflərin uzun müddət davam edən 
mənfi münasibətləri zamanı 
opponentlərin gözəl ünsiyyət və 
davranış vərdişlərinin olduğu halda 
problemin həlli üçün aydın meyarların 
olmadığı halda 
Mövzu: Münaqişələrin həlli zamanı danışıqlar prosesi 
DANIŞIQLAR 
 
 
 
 
 
DANIŞIQLAR PROSESİ 
I. DANIŞIQLARA HAZIRLIQ 
Təşkilati hazırlıq 
Məzmunlu hazırlıq 
•
 
Nümayəndə heyətinin formalaşması 
•
 
Görüş vaxtının və yerinin müəyyən 
edilməsi 
•
 
İclasların gündəliyi 
•
 
İşdə marağı olan təşkilatlarla razılaşma 
•
 
Problemin təhlil edilməsi 
•
 
Konsepsiya və şəxsi mövqeyin 
formalaşması 
•
 
Problemin mümkün həll 
variantlarının müəyyən edilməsi 

---

II. DANIŞIQLARIN APARILMASI 
İŞTİRAKÇILARIN MARAQLARININ, KONSEPSİYA VƏ  _______  MÖVQELƏRİNİN DƏQİQLƏŞDİRİLMƏSİ   
MÜZAKİRƏ (ŞƏXSİ BAXIŞ VƏ TƏKLİFLƏRİNİN  _________  ƏSASLANDIRILMASI) 
 
MÖVQELƏRİN RAZILAŞDIRILMASI VƏ SÖVDƏLƏŞMƏLƏRİN 
 ___________  İŞLƏNİB HAZIRLANMASI  ________________  
m. DANIŞIQLARIN NƏTİCƏSİNİN TƏHLiL EDlLMƏSİ 
VƏ ƏLDƏ EDİLMİŞ RAZILAŞMALARA RİAYƏT 
OLUNMASI 
DANIŞIQLAR ZAMANI TAKTİKİ ÜSULLAR 
U 
s 
u 
L 
L 
A 
R 
Hər  bir  mərhələdə 
tətbiq  oluna  bilən 
üsullar 

---