Nigar Hüseynova

Xakas Türkləri və Xakas Eli
 
Xakas  Muxtar  Cümhuriyyәti  şimalında  vә  şimalşәrqindә  Rusiya  Federasiyasının 
Krasnoyarsk, qәrbindә Kәmәrova, güneyindә Dağlıq Altay vә Tıva Muxtar Cümhuriyyәti ilә 
әhatәlәnib. Soyan Dağları ölkәni güneydәn çevrәlәyir. 
Xakasların sayı 1989-cu ildә aparılan sayıma görә 100 minә qәdәrdir. Ölkәdә qırxa 
yaxın etnik xalq yaşayır (Arıkoğlu 2013; 2131). 
Xakas  Cümhuriyyәti  Böyük  Yenisey  (
Kim  suu
)  çayına  qarışan 
Uybat
, 
Uyus
 
(Üüs/Ögüs), 
Ərba, Askiz, Abakan
  çayları  ilә  qollarının  olduğu  sulaq  bir  bölgәdәdir.  Ölkәnin 
güneyindә  Sayan  dağları  yerlәşir.  Bu  dağlar  qәdim  Türk  abidәlәrindә  “
Kögmən
”  kimi  yad 
edilib. Xakaslar bu dağların güneyindә yaşayan Tıvalılara 
Soyan
 deyir, dağların adı da bundan 
törәyib  (Butanayәv  1995;6).  Ölkәnin  üçdә  ikisi  dağlıq  vә  meşәlikdir.  Ən  böyük  şәhәrlәri  isә 
paytaxt