Nigar Hüseynova

Iyya,  İya  (İyə)
 
Çuvaş  inamına  görә  bunlar  qәdim  vaxtlarda  Tanrının  yanında  yaşayırmış,  ancaq  o  vaxtlar 
onlara şeytan deyilirmiş. Bir gün Tanrı hirslәnib vә onları götürüb tullayıb, hәr biri ayrı bir 
yerә düşüb. Evә düşәnlәrә 
pürt  iyi
, hamama düşәnlәrә 
munça  iyi
  deyilib.  Bunlardan  savayı 
meşә  iyәsi 
Vırman  iyi, 
su  iyәsi 
şıv  iyi
,  dәyirman  iyәsi 
arman  iyi
,  çay  iyәsi 
şırma  iyi
  kimi 
iyәlәr  vardır.  Çuvaş  inamına  görә  su  mәnbәlәrindә,  bulaqlarda  yaşayan  bir  ruh  vardır  adı 
Vutış
dır.  Başqırdlar  buna 
xıu  inehe
,  Tatarlar
  su  anası
,  qazaxlar 
su  pərisi
,  Türkmәnlәr
  suv 
adamı
  deyir. 
Arşuri
  Çuvaş  inamına  görә  meşәnin  hami  ruhudur.  Tam  tәrcümәsi 
yarım  kişi
 
anlamındadır. Güney Çuvaşları onun 
upit
ın arvadı olduğuna inanır. Bu sәbәblә adına