Nigar Hüseynova

“Kukşa  İvan”dır
. 
Oğlan  sözü  Çuvaşcada  olmadığına  görə  “oğlan”  əvəzinə  “İvan”  adını 
işlədiblər
.  
Çuvaş  əfsanələri  qədim  Türk  inamının  özülündə  yüksəlib.  Lətifələri  də  Molla 
Nəsrəddin lətifələrinə oxşayır.  
Çuvaşların duaları;
  
1-Ovsunçuluqda işlədilən və xəstələri sağaltmaq məqsədi ilə söylənən dualar;  
2-Gözəgörünməyən güclərdən yardım üçün söylənən dualar;  
3-Nəsihət verən dualar
.  
Çuvaşların  duaları  tәdqiq  edildiyindә  qәdim  Türk  inamı  olan  Tanrıçılıq  qarşımıza 
çıxır.  
Çuvaşlarda törәlәrin hökmünün güclü olması sәbәbilә xalq mahnılarına da öz tәsirini 
bağışlayıb. Hәr bir mahnının söylәnәcәyi yeri bәllidir. 
Çuvaşların yazılı әdәbiyyatının 19-cu әsrdә yaranmasına baxmayaraq olduqca zәngin 
bir  xalq  әdәbiyyatına  malikdilәr.  Xalqın  öz  adәt-әnәnәsini  hәr  cürә  tәzyiqә  vә  asimilyasiya 
cәhdlәrinә  baxmayaraq  qoruması  şifahi  xalq  әdәbiyyatlarının  orjinallığının  pozulmadan 
davam etmәsinә sәbәb olub.  
Çuvaşlar  qәhrәmanlıq  dastanları,  mahnılar,  nağıllar,  ata  sözlәri,  tapmacalar  kimi 
zәngin bir şifahi әdәbiyyata malikdilәr.  
Ruslar,  18-ci  әsrin  sonlarında  bölgәdәki  xalqları  asimilyasiyaya  uğratma  vә 
xristianlaşdırma  cәhdlәri  ilә  bölgәdә  kilsәlәr  tikib.  O  çağlarda  çap  olunan  dini  kitabların 
xalqın arasında paylanması oxumaq-yazmaq ehtiyacını da özüylә birlikdә yaradıb.  
Çuvaş  әdәbiyyatının  ilkin  örnәklәri  19-cu  әsrin  ikinci  yarısından  sonra  kilsәnin  dә 
dәstәyi ilә missioner xarakterli nәşriyyat sayәsindә yaranıb. Çap olunan bu kitabların tamamı 
xristian  inamı  ilә  bağlı  hekayәlәr  vә  İncilin  bәzi  bölmәlәridir.  1917-ci  ilә  kimi  Çuvaş 
Türkcәsindә  564  әsәr  çap  olunub,  ancaq  bunların  yarıdan  çoxu  dini  mәzmunludur.  Bu 
kitabların dilinin sadә, qiymәtlәrinin dә ucuz olması xalqın oxumaq barәdәki istәyini artırıb 
vә  belәliklә  Çuvaş  dili  ilә  әdәbiyyatı  inkişaf  etmәyә  başlayıb.  Çuvaş  dili  vә  әdәbiyyatı 
sahәsindә ilkin addımı atan şәxs