Nigar Hüseynova

Dionis  Tanasoğlu
nun  yazdığına  görә  1906-cı  il  yanvarın  6-da  qaqauz  xalqı 
ayağa qalxaraq 
Atmaca Pavloğlu
 vә 
Andrey Qalata
nın rәhbәrliyindә 
Komrat Cümhuriyyəti
ni 
qurub. Tarixi şәrait yetişmәdiyindәn, yeni elan edilәn qaqauz dövlәtinin ömrü cәmi 15 gün olub 
(Bulgar 1999:75).  
Qaqauz  yazılı  әdәbiyyatının  yaranması  vә  formalaşmasında  1931-1944-cü  illәrdә 
Türkiyәnin Rumıniyada sәfiri işlәmiş 
Həmdullah Süphi Tanrıövər
in böyük xidmәtlәri olub. Bir 
zaman Türk Ocaqları başqanı olan bu millәtçi  şәxsiyyәt yerlәri gәzәrәk qaqauzlar yaşayan kәnd 
vә qәsәbәlәrdә bu dildә dәrs keçәn 
26
 mәktәbin açılmasına nail olub (TDTƏA XII: 191). 

---

 
 
6 
 
Türkiyәyә oxumağa gedәn gәnclәrdәn söz açan S. Bulgar,
 
Hәmdullah Süphi Tanrıövәrin 
yardımı ilә Bucak bölgәsindәn 20-yә yaxın tәlәbәnin yollandığını, bunların hamısının Türkiyәdә 
qaldığını,  hәrbi  xidmәtdә  olduqlarını  yazıb.  Bu  şәxslәr  Qaqauzların  folklorunu,  әdәbiyyatını, 
adәt-әnәnәlәrini Türkiyәdә tәbliğ ediblәr (Bulgar 2004). 
Qaqauzlar milli azadlıq mübarizәsini açıq vә gizli şәkildә davam etdirsәlәr dә, istәklәrinә 
yalnız  SSRİ  dağıldıqdan  sonra  çatıblar.  1989-cu  il  fevralın  11-dә  Moldoviya  Kommunist 
Partiyası Mәrkәzi Komitәsinin binası qarşısında mitinq keçirәrәk, Qaqauz Muxtar Sovet Sosialist 
Cümhuriyyәtinin yaradılmasını tәlәb ediblәr. Lakin onların bu tәlәbinә önәm verilmәyib. 
1989-cu 
il  mayın  21-də  Komratda  toplanan  Birinci  Qaqauz  Xalq  Qurultayı  Qaqauz  Muxtar