Nitq mədəniyyətinin əsasları

TERMĠNLƏR LÜĞƏTĠ 
 
bəlağət - 
gözəl, aydın danışma qabiliyyəti, natiqlik haqqında elm, 
danışıq etikası
- 
insanların bir-biri ilə münasibətlərini
tənzim edən danışıq normaları. 
daxili nitq -
səslənməyən, danışanın özü ilə əlaqələnən, səssiz, lal nitq. 
dialoq -
(yunanca dialoqos) – iki adamın nitqi. 
diskussiya - 
latın mənşəli 
“
diskussiya” (diskussio) sözü olub
“araşdırmaq”, “təhlil etmək”, “tədqiqat aparmaq” 
deməkdir. 
evfemizm
- yaxşı danışmaq, hər hansı bir sərt mənanı yumşaltmaq, 
münasib olmayan söz və ifadə əvəzinə yumşaq, nəzakətli 
söz və ifadələr işlətmək. Məs.: “Məni başa düşmədiniz” 
əvəzinə “Deyəsən, fikrimi sizə çatdıra bilmədim” və s. 
“yox” əvəzinə “xeyr”, “düz deyil” əvəzinə “həqiqətə 
uyğun deyildir” işlətmək və s.
evfuizm
- həddindən artıq dəbdəbəli, təmtəraqlı nitq. 
emosional rəng – 
danışanın hissləri və iradəsi ilə bağlı olub sözlərə, 
ifadələrə əlavə olunan məna çaları, incə məna fərqi. 
etiket
- ritual (fransız) (etiquette) nitq etikası – qəbul olunmuş 
danışıq formaları. 
elmi-bəlağət-natiqlik
– fikri gözəl, səlis ifadə etmək haqqında elm 
elmi-bəyan
- ritorika, bəlağər elmi; elmi nitq mədəniyyəti – elmi
əsərlərin, mətnin, danışığın dinləyici və oxucuya zehni 
və estetik təsiri. 
genetik nitq
- əl və bədən hərəkəti vasitəsilə yaranan ünsiyyət, 
kommunikativ aktın bir hissəsi. 
fəsahət -
gözəl, aydın danışıq qabiliyyəti
 
xitabət -
natiqlik sənətindən bəhs edən bir şöbə 

---

260 
nitq aktı -
müəyyən məqsədlə danışan və dinləyənin ünsiyyəti
şəklində nitq parçası