Niyazi berkes tüRKİYE'de çAĞDAŞLAŞMA
Yüklə 5,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Niyazi Berkes
- Başlıca Yapıtları
TÜRK İ YE'DE ÇA Ğ DA Ş LA Ş MA Temperley, Harold 573
Teokratik devlet 537-539 Tepedelenli Ali Paşa bkz. Ali Paşa (Tepedelenli)
Terbiye ferıni 453, 456 Tercüman-ı ahvâl (gazete) 277
Tercümanlık (diplomatik ilişkiler) 148, 199, 258 Tercüme Odası 199, 233, 234, 236, 269 n:
5,370 Tersane 82, 83, 94, 107, 207, 331, 332,
345 Teşkilâtı Esâsiye Kanunu 481, 486, 492,
494, 497, 499, 501, 503, 508-510, 514, 523
Teslis 51,52. 69 n: 24 Teşrih bkz. Otopsi Tevfik Paşa (Sadrazam) 504 Tevfık Fikret 381, 384, 385, 388 n: 33, 404,
431, 454,455,541, 565, 571 Tevhid-i e/kâr (gazete) 549 Tevhid-i Tedrisat Kanunu 533 Tevsi-i mezuniyet 312, 398, 466 Thibaut, Anton 225 Thouvenel, Edouard Antoine 245 Tıbbiye 179, 181, 183-185, 187, 189, 195,
208 n: 13-16, 217, 231, 232, 234, 236, 238, 250 n: 35, 254, 259, 267, 303 n:
26, 367, 379, 424 n: 3, 560, 561, 574 Tıbbiye ceridesi (gazete) 234 Tıbbiye Nâzın 234 Tıphâne-i âmire 185 Tıp Okulu 185- 187, 232, 391 Ticaret Bakanlığı 222 Ticaret burjuvazisi 46, 152 Ticaret Meclisi 222 Ticaret Muhakeme Kanunu 222 Tımar 36, 38, 44, 64, 72 n: 46, 74, 81, 89
n= 17, 103-108, 113-117, 128 n: 15, 131 n: 37, 132 n: 41, 149 el-Tokadî bkz. Mustafa Sabri Tokgöz, Ahmet İhsan 349, 386 n: 8-10, 555,
573
Topal Osman Paşa bkz. Osman Paşa (Topal) Toplum Sözleşmesi, Jean-Jacques Rousseau
Toplumsal sözleşme 32, 292, 293, 298 Tott, François, baron de 72 n: 48, 82-84, 89 n: 19, 90 n: 29, 264, 569, 573
Toynbee, Arnold J. 71 n: 38, 151, 152, 165 n: 19-20-21, 234, 386 n: 1, 512, 517 n: 6, 519 n: 36-41, 520 n: 43, 573
Tököly, lmre 50 Turancılık 419, 427 n: 20, 492
Trikupis, Nikolaos Trotsky, Lev 467
Truguet, Laurent, chevalier de 83 Tulumbacılar 117,
Tutucu güç 23 La Turquie (gazete) 128, 211 n: 49, 249 n: 6-9, 277, 301 n: 3, 302 n: 9, 304 n= 29, 426 n: 10, 565, 567, 570, 575
Tüccar 81, 85, 89 n: 14, 102, 114, 117, 118, 128 n: 16, 149, 152, 199, 200, 201,227, 269 m 5, 465, 478
Tütün 44, 103, 117,445 Türk (gazete) 59, 387 n: 21, 399, 401
Türk ulusçuluğu 399, 405-409, 423, 436- 439, 465, 563
419, 425 n: 3, 426n: 18, 437, 440, 446, 468, 469 n: 15-16-17, 471 n: 57-62, 553 n: 2-20-22, 556, 557, 561, 562, 568
Türkçülük 285, 387 n: 51, 401, 411, 422, 468
573
Türkiye İşçi Partisi 499 Türkiye'nin can daman, Parvus 387 n: 22, 467, 471 n: 58, 563
Türklük 225, 244, 247-250 n: 36, 271, 283, 3 04 n :3 0, 33 7 n : 1 0387, 393, 4 01, 412, 424 n: 1, 436, 437, 438, 469 n: 9- 12-15-16, 556, 560, 562, 565, 570
Tüzel Hukuku Ulemâ 27, 32, 39, 57, 58, 61-63, 70 n: 34, 72 n: 48, 73, 76, 78, 82, 91, 92, 94, 96. 101-103, 111, 115-118, 131 n: 37,
D İ Z İ N
134, 135, 137-140, 147, 148, 156, 160-163, 164 n: 12, 170, 171, 175- 188, 182 n: a, 196, 198, 204, 205, 215,2 1 7 , 219,224,231,235, 238- 242, 245, 256, 257, 265, 273, 275, 294, 315, 317, 318,321-324, 326, 328, 337 n: 12, 345-347, 353, 355, 356, 375, 413, 420, 432,434,440, 442, 443,448-450, 495, 499, 504- 507,510,513,514,543-545 Ulufe harcamaları 112 Ulufe sahipliği 117 ' Ulufe tezkeresi 78,117 Ulûm-ı edebiyye 183 Ulûm-ı iktisadiye ve içtimaiye mecmuası Abb Ulus kavramı 291
Ulusal Ant bkz. Misak-ı Milli Ulusal bağımsızlık akımı 151, 285
Ulusal ordu 191,488 Ulusçuluk akımı 155,229,448
Ulusçuluk sorunu 435 Uluslaşma 147, 148, 155, 176, 228, 229, 246, 254, 309, 410, 424, 437, 479, 495
Ulü'1-emr 135 Umma bkz. Ümmet
Unitarius inancı 52, 69 n: 24 UrabiPaşa 362
Urdu dili 255, 359 Urquhart, David 200, 280
Müteferrika 563
291
Uytenbogaert 150
a, 401,409, 556
Ümmet 148, 204, 226, 267, 293, 295, 297, 298, 299, 318, 320, 324, 327, 350, 351, 399, 404, 408, 415, 423, 427 n: 21, 430, 432, 438, 442, 455, 465, 495, 506, 507,513,528, 529, 556
Ümmetçilik 413, 438 Üniforma 55, 98, 125, 161, 193, 195, 197,
198,210 Üretim 61, 62, 74, 77, 79, 88 n: 9, 105,
115, 141 Üss-ü zafer, Esat Efendi 132 n: 47, 159,
160, 162,200,560 Ütopyacı bireycilik 380, 385
Vahan Efendi 322 Vahdettin bkz. Mehmet VI
Vakıf işleri 177 Vak'a-i Hayriye 160,163
Vambery, Arminius 273, 285, 301 n: 5, 302 n: 9, 304 n: 32, 305 n: 33, 407, 557,
574
Vankulu (sözlük) 62, 370 n : 31 Vasıf Efendi 62 Vatan (kavram) 55, 217, 227, 249 n: 7,
2 6 2 , 2 6 3 , 3 0 5 , 3 1 0 , 3 5 0 , 3 8 6 , 4 0 3 ,
404, 425 n: 7, 500, 515, 518, 564, 565 Vauban, Sébastien Le Prestre, marquis de 69
n: 25, 88 n: 3, 96, 126 n : 4, 132 n: 44,
562, 574
Vehhabilik 110, 122, 131 n: 33, 146, 512 Vekayi-i tıbbiye 259 Velestinlis, Rigas ("Fereos") 155,158,165 n:
31
Venelin 154 Vergerınes, Charles Gravier, comte de 82, 89
n: 16
Vergi bağışıklığı 98, 152 Verninac 121
ka 57, 70n:32
Vlahov Efendi 468, 471 n: 59 Volksgeist 225 Volney, Constantin François Chasseboeuf,
comte de 85, 86, 90 n: 30, 264, 266, 268, 270 n: 12, 297, 298, 307 n: 46,
575 Voltaire (Fançois Marie Arouet) 70, n: 28,
84, 158, 212 n: 60, 233, 266-268, 269 597
TÜRK İ YE'DE ÇA Ğ DA Ş LA Ş MA Voyvoda 62, 109, 158 n: 16, 131 n : 31-38,
149, 156
Wanda 273, 274, 301 n: 3, 302 n: 7, 575 Watson, W. ]. 62, 71 n: 39-43, 575 Weber, Max 30, 443, 462,463 Wilhelm, David le Leur de. 150 Wilson, Woodrow 408, 475- 479, 483, 484,
517 n: 2-3, 566 Wilson Doktrini 480-483 Wirth, Joseph 490
Yabancı dil öğrenimi 96, 531 Yağmacılık 76
Yahya Efendi 199,336 Yakupzade Münir Efendi, bkz. Münir Efendi
n: 6, 388 n: 35,
477 n: a, 556, 558, 563, 575 Yaltkaya, M. Şerefeddin 250 n: 29,450, 575 Yangın söndürme 117 Yararlı İşler Meclisi 174, 179-183,420 Yararlı İşler Meclisi Raporu 181, 230 Yargılama organı 214,289,371 Yasama organı 216, 219, 221, 416 Yasincizade bkz. Abdülvehfıab Efendi (Yα-
251, 549, 553, 568,
575
Yed-i vahit 114 Yemin (mahkemelerde Hıristiyanlar) 140,
158, 217, 228, 245, 249 n: 9, 334, 494, 518 n: 18
Yeni Hayat 419,421,422 Yeni Mektep 454
Yeni Osmanlılar 90 n : 30, 170, 251 n: 44, 263, 266, 268, 269 n: 4-11, 277, 281- 296, 302 n: 9-11, 303 n: 26-27, 304 n: 30-31, 305 n: 33-34, 306 n: 35-37-40, 310, 311, 318, 325, 327, 335, 341, 344, 350, 351, 353-359, 366-370, 386 n: 3, 389, 390, 394, 395, 399, 400, 405, 430, 433, 434, 408, 485, 497, 514, 540 ,560
Yeniçeri ayaklanması 42, 53, 63, 102, 116, 131 n:32, 143
Yeniçeri Bektaşi olayları 155 Yeniçeri kahveleri 114
Yeniçeri Ocağı 65, 93, 694, 100, 119, 135, 143, 157, 159
Yeniçeri Ortalan 125 Yeniçeri Örgütü 33, 47, 74, 78, 88 n: 1, 117, 136, 157
Yeniçeri taraftarlığı 157 Yeniçeriliğin kaldırılışı 78, 94, 116, 143, 156, 160, 184, 185
Yeniçeriliğin kaldırılması eğilimi Yeşil Ordu 488-492, 518 n: 14
Yirmi Sekiz Çelebi Mehmet Efendi bkz. Meh- met Efendi (Yirmi Sekiz Çelebi)
Yönetici tabaka 43, 44, 79, 88, 94, 117, 148, 149, 202
Yunan ulusal bilinci 154 Yurtseverlik kavramı 111
Yusuf Paşa (Genç) 145 Yusuf Paşa (Koca) 91, 93, 95, 98,161
Yusuf Kamil Paşa 267 Yüksek Şûra 214, 217, 223
Yünlü sanayii 207 Yürütme gücü yetkisi 214, 371
Zahire kaçakçılığı 114 Zahire ticareti 114
Zanaatkar 47, 164 n: 12, 180 Zeamet 81,98, 103-108, 111-113, 128 n:
15, 132 n: 41 Zimmi 175 Zendeka olaylan 158 Ziya Gök Alp Bkz. Gökalp, Ziya Ziya Paşa 268, 270 n: 13, 282, 296, 572 ZühtüPaşa 378 Zvi, Sabbatay 59, 71 n: 37
598 TÜRK İ YE'DE ÇA Ğ DA Ş LA Ş MA Voyvoda 62, 109, 158 n: 16, 131 ti: 31-38, 149, 156
Wanda 273, 274, 301 n: 3, 302 n: 7, 575 Watson, W. J. 62, 71 n: 39-43, 575 Weber, Max 30, 443, 462, 463 Wilhelm, David le Leur de. 150 Wilson, Woodrow 408, 475- 479, 483, 484,
517 n: 2-3, 566 Wilson Doktrini 480-483 Wirth, Joseph 490
Yabancı dil öğrenimi 96, 531 Yağmacılık 76
Yahya Efendi 199,336 Yakupzade Münir Efendi, bkz. Münir Efendi
n: 6, 388 n: 35,
477 n: a, 556, 558, 563, 575 Yaltkaya, M. Şerefeddin 250 n: 29,450, 575 Yangın söndürme 117 Yararlı İşler Meclisi 174, 179-183,420 Yararlı İşler Meclisi Raporu 181, 230 Yargılama organı 214,289,371 Yasama organı 216, 219, 221, 416 Yasincizade bkz. Abdülvehhab Efendi (Yα-
251, 549, 553, 568,
575
Yed-i vahit 114 Yemin (mahkemelerde Hıristiyanlar) 140,
158, 217, 228, 245, 249 n: 9, 334, 494, 518 n: 18
Yeni Hayat 419,421,422 Yeni Mektep 454
Yeni Osmanlılar 90 n: 30, 170, 251 n: 44, 263, 266, 268, 269 n: 4-11, 277, 281- 296, 302 n: 9-11, 303 n: 26-27, 304 n: 30-31, 305 n: 33-34, 306 n: 35-37-40, 310, 311, 318, 325, 327, 335, 341, 344, 350, 351, 353-359, 366-370, 386 n: 3, 389, 390, 394, 395, 399, 400, 405, 430, 433, 434, 408, 485, 497, 514, 540 ,560
Yeniçeri ayaklanması 42, 53, 63, 102, 116, 131 n:32, 143
Yeniçeri Bektaşi olayları 155 Yeniçeri kahveleri 114
Yeniçeri Ocağı 65, 93, 694, 100, 119, 135, 143, 157, 159
Yeniçeri Ortalan 125 Yeniçeri örgütü 33, 47, 74, 78, 88 n: 1, 117, 136, 157
Yeniçeri taraftarlığı 157 Yeniçeriliğin kaldırılışı 78, 94, 116, 143, 156, 160, 184, 185
Yeniçeriliğin kaldırılması eğilimi Yeşil Ordu 488-492, 518 n : 14
Yirmi Sekiz Çelebi Mehmet Efendi bkz. Meh- met Efendi (Yirmi Sekiz Çelebi)
Yönetici tabaka 43, 44, 79, 88, 94, 117, 148, 149, 202
Yunan ulusal bilinci 154 Yurtseverlik kavramı 111
Yusuf Paşa (Genç) 145 Yusuf Paşa (Koca) 91, 93, 95, 98,161
Yusuf Kamil Paşa 267 YüksekŞûra 214,217,223
Yünlü sanayii 207 Yürütme gücü yetkisi 214, 371
Zahire kaçakçılığı 114 Zahire ticareti 114
Zanaatkar 47, 164 n: 12, 180 Zeamet 81,98, 103-108, 111-113, 128 n=
15, 132 n: 41 Zimmi 175
Zendeka olaylan 158 Ziya Gök Alp Bkz. Gökalp, Ziya Ziya Paşa 268, 270 n: 13, 282, 296, 572 ZühtüPaşa 378 Zvi, Sabbatay 59, 71 n: 37
598
TÜRKİYE'DE ÇAĞDAŞLAŞMA
taöğrenimini 1928'de İstanbul Erkek Lisesi'nde tamamladı. 1931'de is- tanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdi. 1935'te aynı fakültede sosyoloji asistanı oldu. Aynı yıl ABD'ye giderek 1939'a değin Chicago Üniversitesinde toplumbilim üzerine çalışmalar yaptı. An- kara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde sosyoloji doçenti olduktan sonra 195O'de ikinci kez yurtdışına çıktı. 1952'de Kanada'da McGill Üniversi- tesi'nde öğretim üyeliği yaptı, aynı üniversitede profesör oldu. Türkiye'nin tarihsel ve toplumsal evrimiyle ilgili çalışmalarıyla tanınan Niyazi Berkes, 1975'te emekli olup İngiltere'ye yerleşti. Berkes, kuramsal toplumbilim üzerine görüş ve düşüncelerini yansıtan çalışmalarının yanı sıra Türkiye'nin Osmanlı Dönemi'nden günümüze değin geçirdiği değişimleri inceleyen araştırmalar yaptı. Bir alan çalışması Olan Bazı Ankara Köyleri Üzerine Bir Araştırma ( 1942), Türkiye'de toplum- bilim alanında yayımlanan ilk monografilerden biridir. Berkes'in 1940'lardan başlayarak çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanan toplumbilim ve felsefe konulu birçok makalesi Felsefe ve Toplumbilim Yazı- lan (1985) adlı kitabında toplandı.
tisat Tarihi (1969-70, 2 cilt); Arap Dünyasında İslamiyet, Milliyetçilik ve Sosyalizm (1969); Asya Mektupları (1976), Siyasi Partiler (1946); 200 Yıl- dır Neden Bocalıyoruz ( 1964) ; Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler (1965); Türk Düşününde Batı Sorunu (1975); Atatürk ve Devrimleri (1982); Teokrasi ve Laiklik (1984). Yüklə 5,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|