Nizomiy nomidagi Toshkent Davlat Pedagogika unversiteti

Musiqaterapiya usuli yordamida bolalardagi qo`rquv xolatini tuzatish

Musiqaterapiyada davolovchi metod musiqa orqali bo`ladi. Musiqa bilan davolash hissiyotlarni pasayishida, qo`rquvda, til bilan bo`lgan muommalarda, tarbiyaning bo`zilishi kabi nuqsonlarda yordam beradi.
Ikkinchi jahon o`rishidan so`ng 2-ta mustaqil oqim ajralib chiqdi: amerika va shved maktablari.

• 
  Amerika musiqaterapiyasi 2 tomonlama davolovchi ta`sirlari bo`lgan uslubdir. Bu: moslashtiruvchi va muvozanatga keltiruvchidir. Musiqaning nafakat
  

xissiyotlarning zo`riqishini normallashtiradi, balki xissiy muvozanat uchun ham asosiy joy egallaydi.

• 
  Shved maktabi - ruhshunoslikning eng chuqur qatlamida joylashgan bo`lib, musiqaterapiyani davolash jarayonida eng asosiy o`ringa quyadi. Al`tshuler davolashda shunday terapevtik yondoshishga asos soldiki, bu erda musiqa bemorlarning jismoniy holatiga ham katta o`zgarttirish kirita olarkan. U bu printsipni mo`sikaterapiyaning o`z printsipi deb atadi. Bemorning ahvoliga qarab turli tonusdagi musiqalar tanlangan. Depressiya (to`shkunlik)dagi bemorlar uchun osuda musiqa tanlansa, ularni xayajonlantirish uchun baland, tez tempdagi musiqa tanlangan.
  

Musiqaterapiyada etakchi rolni musiqani to`g`ri tanlashni bilish tutadi. 1916 yili V.M.Bexterev shunday deb yozgan edi: «Musiqaviy asar insonlarning holatiga qarab, ularda turlicha taasso`rot qoldiradi, ayrimlari tiniqib, dam olishga sabab bo`lsa, ayrimlari nafaqat yoqmaydi balki asabiga tegadi. Bu inson ruhiyatiga bog`liqdir. Yurak o`rishi va nafas olish tempi musiqa ohangiga qarab o`zgaradi. Jangu-jadallar, marshlar vaqtida tez, jarangdor, kat`iy musiqalar insonlarni shijoat bilan ishga kirishishlariga sabab bo`lgan, marsh ritmlari insonlarni tetiklantiradi. Val`s esa soqinlantiruvchi holatga olib keladi.
Musiqa asboblari ichida etakchi o`rinni organ tutadi. Uning aniq, jarangdor va davomli ohanglari ko`pchilikga yahshi ta`sir o`tkazadi. Yurak -qon tomirlari sistemasi musiqaga juda tez moslashadi. Bu paytda pul`s pasayadi, yurak qisqarishi tezlashadi, qon bosimi pasayib, qon tomirlari kengayar ekan. Inson yoqimli musiqa ta`sirida nafaqat tebrana boshlaydi, qayta uni birgalikda takrorlash boshlaydi.
Musiqaterapiyaning turli aspektlariga bag`ishlangan adabiy tahlillar L.S.Brislovskiy (1971), V.Yu.Zav`yalov (1995), K.Shvabe (1974) va boshqalarning asarlarida yoritilgan.