Of azerbaijan high technical educational institutions

PAHTEI 
PROCEEDINGS OF AZERBAIJAN HIGH TECHNICAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS 
VOLUME 27 ISSUE 04 2023 
E-ISSN: 2674-5224 
prosesi zamanı müəssisələr uzaqdan işləməyə qərar verdilər və bu prosesi idarə etmək üçün 
addımlar atdılar, lakin bir çox müəssisə bu prosesin planlaşdırılmasında ehtiyatsızlıqdan tutuldu 
və bəzi uğursuzluqlarla üzləşdi. Pandemiya biznesin bütün səviyyələrində ciddi planlaşdırma 
prosesindən improvizasiyaya keçidlə, inkişaf etməkdə olan şərtlərə uyğun olaraq sürətli qərarlar 
qəbul etmək zərurəti ilə baş-başa qaldı [1]. 
Təşkilatlanma, ən sadə mənada, planda qarşıya qoyulan məqsədlərə və onlara nail olmaq üçün 
müəyyən edilmiş yollara uyğun olaraq təşkilatın yaradılmasını ehtiva edir. Başqa sözlə, biznes 
effektiv və səmərəli işləmək üçün seçilmiş iş, şəxs və iş yeri arasında səlahiyyət münasibətləri 
qurur. Pandemiya zamanı distant iş prosesində müəssisələr lazımi texniki infrastrukturun 
yaradılmasında, evdə işləyəcək insanların avadanlıqla təmin olunmasında və biznesin yeni 
üsullarının yaradılmasında bəzi problemlərlə üzləşiblər. Uzaqdan işə tam keçmiş işçilərə lazımi 
avadanlıqla (kompüter, printer, telefon və s.), təhlükəsiz görüşlərin keçirilə biləcəyi xidmətlərin 
(MS Teams, Cisco WebEx, GoToMeeting və s.) təmin edilməsi, olmayan iş yerlərinin 
rəqəmsallaşdırılması prosesi aparılmalıdır. Elektron müqavilələr və s. kimi proseslər təşkilatları 
dəyişməyə və yenidən təşkil etməyə məcbur etmişdir. Bu səbəblərdən uzaqdan işləmənin gətirdiyi 
ən mühüm dəyişiklik rəqəmsallaşmaya uyğun təşkilati strukturların yaradılması olmuşdur. 
Pandemiyadan əvvəl məxfilik şərtləri və lazımi bacarıqlara görə bir çox şirkət və işçilər tərəfindən 
rəqəmsal uyğunlaşma və uzaqdan işləməyə üstünlük verilməsə də, pandemiya ilə birlikdə 
rəqəmsallaşmaya dair təsəvvürlər də dəyişib. Covid-19 Dövründən əvvəl işçilərin 2%-dən 40%-ə 
qədəri ölkəsinə, sektoruna və peşəsinə görə uzaqdan və onlayn iş proseslərinə cəlb olunub. 
Bununla belə, pandemiya dövrü uzaqdan işləməyi tamamilə məcbur etdi və göründü ki, təşkilatlar 
tərəfindən hazırlanmış daxili siyasətlər və idarəetmə dəstəyi bu prosesin uyğunlaşmasını 
sürətləndirir. Bu proseslə indi bir çox şirkətlər süni intellekt və böyük verilənlər kimi tətbiqlərə 
daha müsbət baxır və təşkilatlarını bu şəkildə yenidən təşkil edirlər. Bu prosesdə 
kibertəhlükəsizlik məsələləri də əhəmiyyət kəsb edib və gələcəkdə bizneslərin yalnız rəqəmsal 
bacarıqları inkişaf etdirmək və təşkil etmək deyil, həm də texnologiyadan daha səmərəli istifadə 
etmək üçün texnologiya şirkətləri ilə əməkdaşlıq etməsi gözlənilir. 
'Təşkilatlardakı yeni normal rəhbərlik və təşkilat fəaliyyətini əhatə edən bir mövzudur. Bu 
mövzuda yeni vəziyyətdə müəssisələrin formasını və idarəetmə-təşkilati fəaliyyətlərinin dəyişən 
iş şərtlərinə uyğun olaraq necə fərqlənəcəyi barədə məlumatlar var. Bu çərçivədə, təşkilatlarda 
yeni normal tema mövzusu, pandemiya prosesində dəyişikliklərdən ibarət ilk üç mövzuun 
nəticəsidir. Bu gün məhdudiyyətlər azalsa da, pandema davam edir. Bu mənada, şirkətlərin yeni iş 
qaydasında necə olacağı barədə həm nəzəri, həm də praktik məlumatlar var [3].
İş yerindəki insanların rəhbərliyi digər hərəkətlərdən daha vacibdir və rəhbərliyin əsərlərin həyata 
keçirilməsinə imkan verən fəaliyyətdir. Pandemia prosesində təşkilatların üzləşdiyi bir çox 
çətinlik bu müddətdə idarə edilməli idi. Təşkilatlar mövcud müştərilərini qorumağa çalışarkən, 
ofisdə işləməyə vərdiş edən işçilərin uzaqdan işləməsi və səmərəliliyini qorumağı təmin etdilər. 
Pandemi kimi bir böhran dövründə menecerlər yükləndi və onlar daha çox məsuliyyət daşıyırdılar 
və işçilərin sağlamlığını və təhlükəsizliyini qorumalı idilər, habelə təşkilatın işini qorumaq 
məcburiyyətində qaldılar. Bu ikili rolu qorumaq xüsusilə çətindir. Çünki təşkilatlar fəaliyyətlərini 
davam etdirməsə və qazanc əldə etməsə, işçilərini qoruya bilmirlər; gündəlik əməliyyatlarını 
işçilərini qorumadan və idarə etmədən işlərini davam etdirmələri üçün mümkün deyil. Nəticədə, 
təşkilatlar bu böhran zamanı xərcləri azaltmaqla qazanclarını artırmalı idilər.
Coviddən əvvəl bir çox təşkilat şübhəsi ilə yaxınlaşdı, çünki onlar uzaq və onlayn tədqiqatlar üçün 
faydalarından əmin deyildilər, hazırlıq və texnoloji məhdudiyyətlərin olmaması da təsirli idi. 

---

499