Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

Barometrik formula - ogʻirlik kuchi maydonidagi gaz (atmosfera) bosimining balandlikka qarab oʻzgarishini ifodalaydigan formula. Hamma balandliklarda temperatura birday hisoblanganda (izotermik hol):

Agar dh yupka bulsa  ni uzgarmas deb xisoblash mumkin. H balandlikdagi
R bosim dh soxadan yukoridagi katlamlarning ogirligi tufayli yuzaga keladi.
Bu Barometrik formuladir. Er sirtidan boshlab balandlikni aniklovchi asbob Altmetr deyiladi. Oxirgi formuladan kurinadiki, gaz kancha ogir bulsa (M> ) balandlik ortishi bilan bosim shuncha tez kamayadi. Shuning uchun atmosferani yukori kismida engil gazlar kup buladi.
Biz Barometrik formulani chikarishda xavo xaroratini uzgarmaydi deb xisobladik. Aslida balandlik ortishi bilan T ozayadi.
Unga tuzatma kiritib turli balandliklar xakida ma’lumot olinadi. Barometrik formuladan foydalanib xavo (gaz) molekulalarnini balandlik buyicha taksimlanishini topish mumkin. Undan kurinadiki, Tq const bulganda kaerda molekulalarning potentsial energiyasi oz bulsa usha erda gaz zichligi kup buladi.
2. Bolsman taqsimoti
Bolsman taqsimoti .Tashqi kuchlar bo`lmaganda gaz molekulalarining muvozanat holatidagi konsentrasiyasi hamma yerda birday bo`ladi. Biroq kuch maydonlari bo`lganida bunday bo`lmaydi. Agar gaz yoki o`zini gazga o`xshab tutuvchi har qanday zarrachalar qandaydir kuch maydonida bo`lib, shu tufayli uning zarralari biror potensial energiyaga ega bo`lsa, u holda berilgan U potensial energiyali zarralar soni quyidagi formula bilan aniqlanadi:
Issiqlik muvozanati sharoitida U potensial energiyali zarralar sonini topishga imkon beruvchi bu ifodaga Bolsman taqsimoti deb ataladi.

7-MAVZU. ISSIQLIK MASHINASINI F.I.K., QATTIQ JISMLAR VA SUYQLIKLARGA DOIR MASALALAR YECHISH
REJA:
1. Issiqlik mashinasini F.I.K
2. Qiya tekislikning foydali ish koeffitsiyentini aniqlsh,qattiq jismlarning zichligini gidrostatik tortish vositasida toppish