ÖLKƏLƏRİN İQTISADİ İNKİŞAF GÖSTƏRİCİLƏRİ VƏ
AZƏRBAYCANIN QLOBAL REYTİNQLƏRDƏKİ MÖVQEYİ
Elşən HACIZADƏ
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti, i.e.d., professor
AZ1001, Bakı şəhəri, İstiqlaliyyət küçəsi 6
e-poçt:
elshan@hajizada.com
1.
Giriş
Azərbaycanın iqtisadi qüdrəti və dünyada geosiyasi əhəmiyyəti artmaqda davam edir. Bu
istiqamətdə ölkədə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham
Əliyev tərəfindən
müəyyən edilən iqtisadi kurs əsasında məqsədyönlü siyasət aparılır, çoxsaylı dövlət proqramları
həyata keçirilir, strategiyalar, konsepsiyalar reallaşdırılır, inteqrasiya prosesləri genişləndirilir və
dərinləşdirilir. Hazırda ölkənin gələcək inkişafının davamlılığının təmin edilməsi üçün təsdiq
olunmuş “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasında çox iddialı, eyni zamanda
real hədəflər müəyyənləşdirilmişdir. Belə ki, həmin konsepsiyaya əsasən 2020-ci
il üçün neft
amilindən asılılıq minimuma endiriləcək, qeyri-neft sektorunun inkişafı hesabına ÜDM-in həcmi
2013-cü ilə nisbətdə 2 dəfə artırılaraq 100 milyard manata yüksəldiləcəkdir [7].
Ölkədə iqtisadi inkişaf proseslərinin nəticələrini Azərbaycan Respublikasının Dövlət
Statistika Komitəsinin hesabatlarında aydınlığı ilə görmək və təhlil etmək mümkündür [4].
Bununla yanaşı, qloballaşmanın dərinləşdiyi indiki məqamda bir sıra aparıcı ixtisaslaşmış
beynəlxalq təşkilatlar da bu inkişaf
proseslərini qiymətləndirirlər, hazırladıqları indeksləşmə
modelləri əsasında Azərbaycanın da dünya ölkələri sırasındakı reytinqini müəyyənləşdirirlər. Hər
iki tərəfin hesabatlandırmaları respublikanın iqtisadi inkişafında
uğurlu dinamizmin bərqərar
olmasına bir daha yəqinlik gətirir. Burada, həmçinin bütün bu reallıqlara bir elmi sistemlilik
gətirmək, müvafiq təhlil əsasında ümumiləşdirmələr aparmaq zərurəti də ortaya çıxır.
Bunun
üçün də ölkələrin iqtisadi inkişaf göstəriciləri və onların xarakteristikası, dünya ölkələrinin
qlobal indeks və reytinqlərlə dəyərləndirilməsi, qlobal indeksləşmələr kontekstində Azərbaycanın
dünya dövlətləri təsnifatında mövqeyi kimi məsələlər bizim tədqiqatın
da predmeti və obyektinə
çevrilir.
