O’qitish metodikasi fanidan bajargan mustaqil ishi ot turkumining son kategoriyasi; otlarning nokategorial shakllari

9.Ravish va uning leksik-grammatik xususiyatlari, ma’no turlari.

Reja:

• 
  Ravish va uning leksik-grammatik xususiyatlari haqida ma’lumot
  
• 
  Ravishlarning tuzulish jihatidan turlari.
  
• 
  Ravishlarning ma’no turlari
  
• 
  

1. Ravish va uning leksik-grammatik xususiyatlari haqida ma’lumot

• 
  10
  

• 
  Harakat-holatning bajarilish tarzi, payti, o`rni, daraja miqdori kabi belgilarini bildiruvchi va qanday?, qancha?, qachon?, qayer? singari so`roqlarga javob bo`luvсhi so`zlar ravish deyiladi.
  

Ravishlar o`zgarmas so`z turkumi bo`lib, ular so`zlarga qo`shimcha olib, o`zgarmasdan bog`lanadi. Ravishlarning tarkibidaga egalik va kelishik qo`shimchalari morfemalarga ajratilmaydi.

• 
  Ravishlar o`zgarmas so`z turkumi bo`lib, ular so`zlarga qo`shimcha olib, o`zgarmasdan bog`lanadi. Ravishlarning tarkibidaga egalik va kelishik qo`shimchalari morfemalarga ajratilmaydi.
  

• 
  
• 
  Ravishlarning
  
• 
  tuzilishi jihatdan
  
• 
  turlari
  

• 
  Sodda
  

• 
  Juft
  

• 
  Qo’shma
  
• 
  

• 
  Takroriy
  

Sodda ravishlar bir o`zak morfemadan tuziladi: yaqqol, ko`p, hozir, vijdonan, kamtarona kabi.

• 
  Sodda ravishlar bir o`zak morfemadan tuziladi: yaqqol, ko`p, hozir, vijdonan, kamtarona kabi.
  
• 
  Qo`shma ravishlar ikki so`z asosining birikishi orqali tuziladi: har gal, bir vaqt, tez fursatda, shu yoqqa kabi.
  

• 
  Sodda va qo’shma ravishlar
  

Juft ravishlar ikki so`z asosining teng bog`lanishidan tuziladi: hali-beri, erta-kech, eson-omon kabi.

• 
  Juft ravishlar ikki so`z asosining teng bog`lanishidan tuziladi: hali-beri, erta-kech, eson-omon kabi.
  
• 
  Takroriy ravishlar esa bir so`z asosini aynan takrorlash bilan yoki ikkinchi takrorlangan ravishda tovush o`zgarishi yuz bergan holda tuziladi: endi-endi, asta-asta, oz-moz, sal-pal, zo`rg`a-zo`rg`a kabi.
  
• 
  Takroriy ravishlar so`zning leksik ma’nosini o`zgartirmay, balki ortiqligi, kamligi, noaniqlik, ta’kid kabi qo`shimcha ma’nolarni ifodalab keladi.
  

• 
  Juft va takroriy ravishlar
  

• 
  holat ravishi
  

• 
  payt ravishi
  

• 
  o`rin ravishi
  

• 
  miqdor-daraja
  

• 
  sabab ravishi
  

• 
  maqsad ravishi
  

•