Orta aras havzasi uluslararasi sempozyumu international symposium on middle aras
Yüklə 33,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II. Dünya Savaşında…
- II. Dünya Savaşında…
- Nazi Almanyasının Türkiye ile Siyasi İlişkileri ve Lejyon Alayları
II. DÜNYA SAVAŞI’NDA KAFKASYA’DA ALMAN LEJYON ALAYLARININ TEŞKİLİ TÜRKİYE VE NAHÇIVANLI ABDURRAHMAN FATALIBEYLİ 111
kından tanımaktadır. 15
Almanya yaptığı görevlendirmelerde bölgeyi yakından tanıyan asker ve bilim insanlarını tercih ederek, Sovyetler Birliği içindeki rejim karşıtı Müslü- man Türk unsurları dikkatle incelemeye çalışmaktadır. 16 Dönemin Alman Gizli Servisi DNB’nin 17 Cenevre’den Sovyetler Birliği’ndeki 60 milyon Türk ile ilgili merkeze gönderdiği bilgide özellikle Kafkasya bölgesindeki Azer- baycan Türklerine dikkat çekilmektedir. 18 12 Aralık 1942’de güvendiği yegâne halkın Türk toplulukları olduğunu belirten Hitler, Şark siyasetinde Türk toplulukları ile ilgili daha detaylı dosyalar açarak onlardan faydalanma niyetindedir. Nasyonal Sosyalist yönetimin üst düzey bürokratlarından Wil- helm Keitel de benzer fikirleri savunmakta ve “Sovyetler Birliği’nde yaşayan Türk topluluklarını Almanya olarak Ruslardan ayrı tutmaktayız. Türk Halkları Bolşevizmin amansız düşmanıdırlar” 19 demektedir. Rosenberg de Rusya’dan alınan esirler için benzer görüşlere sahiptir. Rus asıllı esirler ile Rus olmayanların birbirinden ayrılması ve Rus olmayanlara
15 Çelik, II. Dünya Savaşında…, s. 72. Gerhard von Mende, Sovyetler Birliği’nde Yaşa- yan Türklerin Milli Savaşı (Der Nationale Kampf der Ruslandtürken) adlı akademik çalışmayı Berlin Üniversitesi’nde yapmıştır. Bu konuda bkz. Gerhard von Mende, Der nationale Kapmpf Ruslandtürken, Weidmansche Buchhandlung 1936, Nationalität und İdeologi, Bonn 1962. Bu eser F. Tevetoğlu ile A. Alpagut tarafından 1962 yılında Komünist Blokta Milliyet ve Mefkure adı ile Türkçeye çevrilmiş ve Ankara Üniversitesi yayınlarından çıkmıştır. 16 Çelik, II. Dünya Savaşında…, s. 73. 17 “Almanya Federal Haber Alma Servisi (Almanca: Bundesnachrichtendienst) Al- manya’nın gizli haber alma servisidir. Kontrol edildiği yer Reichstag’dır. Karargâhları Münih ve Berlin’dedir. 6.050 personeli vardır. Şu anki başkanı Ernst Uhrlau‘dur. Kurucusu ünlü Nazi casusu Reinhard Gehlen‘dir. Almanya’nın 300 yerinde casus evleri vardır. Bundeswehr’in %10 mensuptur. Amt für Militärkunde (Ordu Bilim Ofisi) adlı bir bölümü vardır. Bütçesi 430.000.000 €’dur. Soğuk Savaş döneminde Batı Almanya’nın Sicherheitsdienst Doğu Al- manya’nın Stasi olarak iki istihbarat servisleri vardı ve Berlin Duvarı yıkılınca tek çatı altında toplanarak “Bundesnachrichtendienst” adı altında birleştiler.” Bkz. https://tr.wikipe- dia.org/wiki/Bundesnachrichtendienst, (10.01.2016’da erişildi). 18 Çelik, II. Dünya Savaşında…, s. 209. 19 Çelik, II. Dünya Savaşında…, s. 82. Gerek Hitler, gerekse Keitel’in bu konuşmalarının Almanya’nın Barbarossa Harekâtı’ndaki hızının kesildiği bir döneme rastlaması dikkat çekici- dir. Savaşın başında Türk topluluklarını hiç dikkate almayarak en iyimser adlandırma ile “işgal bölgelerinde yaşayanlar” olarak değerlendiren Nazi Almanyasının bu açıklamaları, “Türkleri kendi müttefiki olarak görme” noktasına doğru değişmiştir. Bunun sebebi de açıktır: Planlanan askeri hedeflere ulaşamayan Alman Ordusu için yeni müttefik arayışlarına giren Hitler, bu cep- hede savaşı kazanabilmek için Türkleri doğal bir müttefik olarak görmeye başlamıştır. 112 SELMA YEL
nemde kabul görmeye başlayacaktır. Elbette bu fikirler başlangıçta sadece Rusya içerisindeki Müslümanlar için değildir, ama ilerleyen günlerde Uk- rayna, Belarus ve Kafkasyalıların Rus asıllı esirlerden ayrılması fikri kabul görmeye başlamıştır. 20 Bu durumda elbette ki Türkiye’nin de ciddi tesiri bu- lunmaktadır. 5 Eylül 1939’dan 27 Temmuz 1942 yılına kadar Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi olarak görev yapmış olan Hüsrev Gerede 21 , son derece gizli bir şekilde Almanya’ya esir düşen Türk asıllı Rus esir askerleri hakkında Nazi Almanyasının yöneticileri ile görüşmelerde bulunarak, onların kamp- larda maruz kaldıkları baskıların kısmen hafifletilmesi için çaba sarf etmiş- tir.
22
Hüsrev Gerede gibi II. Dünya Savaşı başlarında Türkiye’deki birçok ay- dın ve emekli askerde ve hatta mevcut ordu mensupları içinde Alman taraftar- lığı ağır basmaktadır. Bunun sebebi de açık olup, I. Dünya Savaşı’ndaki müt- tefikliğin getirmiş olduğu duygusal yaklaşımdır. 23 Bunun sonucu olarak da II. Dünya Savaşı başlarından itibaren çok güçlü Türkiye-Almanya ilişkileri ge- lişmeye devam etmiştir. Ancak Cumhurbaşkanı İsmet İnönü bu duygusal yak- laşımın dışında kalmaya gayret sarf etmekte ve görünüşte tarafsız Türkiye po- litikası takibinde ısrar etmeye çalışmaktadır. Nazi Almanyasının Türkiye ile Siyasi İlişkileri ve Lejyon Alayları: Almanya, savaşın başından itibaren mutlak tarafsızlık politikasında ısrarlı olacağını anlayınca, görünüşte Türkiye’yi sürekli olarak dost ülkeler katego- risinde görüyormuş şeklinde davranış sergilemeye gayret sarf etmiştir. En
20 Çelik, II. Dünya Savaşında…, s. 73. 21 “HüsrevGerede”, https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCsrev_Gerede, (01.10.2016’da erişildi). Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet tarihinin önemli isimlerinden olan Türk askeri, siyasetçi ve diplomattır. İstiklal Savaşı sırasında iç isyanların bastırılmasında rol oynamıştır. Savaştan sonra Büyükelçi ve milletvekili olarak görev yapmış, Budapeşte, Sofya, Tahran, Tokyo, Berlin ve Rio de Janeiro Büyükelçiliklerinde bulunmuştur. 1934 yılında Rıza Pehlevi‘nin Ankara’ya gelmesi ve Türk-İran dostluğunun güçlendirilmesinde tesirli olmuştur. Tokyo Büyükelçiliği sırasında Ertuğrul Şehitliği’ndeki anıtı restore ettirmiştir. 22 Çelik, II. Dünya Savaşında…, s. 76. Ayrıca bkz. Hüsrev Gerede, Sığınakta Kaleme Alınan Belgesel: Harp İçinde Almanya, İstanbul, 1994. 23 Çelik, II. Dünya Savaşında…, s. 87. Yüklə 33,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|