Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
742 PadĢahımızın ustad nəqqaĢları evlərində iĢlətməsinin bir baĢqa xəta olduğundan söz açdıq. Erkən düĢən qıĢ axĢamlarında qəndil və Ģam iĢığında, göz ağrıları içində iĢləyəndən sonra saray mətbəxindən gələn nəfis isti halvadan söz açdıq. Titrətmə xəstəliyinə tutulub, əlinə kağız-qələm ala bilməyən ahıl, əldən düĢmüĢ naxıĢ ustasının ayda bir dəfə nəqqaĢxanaya baĢ çəkəndə gətirdiyi, qızının biz Ģəyirdlər üçün qızartdığı loğma Ģirniyyatı göz yaĢlarıyla gülümsəyə-gülümsəyə xatırladıq. Ustad Osmandan əvvəlki baĢ nəqqaĢ böyük ustad Qara Məminin yasından sonra günlərlə boĢ qalan otağı əldən yoxlananda rəhmətlik ustadın günortalar üstündə dincəlmək üçün sərdiyi Ģiltəsinin altından çıxan cildbənddəki kağızlar arasından tapılmıĢ öz möcüzə səhifələrindən söhbət etdik.
Eynilə Ustad Qara Məmi kimi, bizim də qürur duyduğumuz, üzü köçürülmüĢ də olsa, aradabir çıxarıb baxmaq istəyəcəyimiz səhifələrin hansılar olduğu barədə danıĢdıq, saydıq: «Hünərnamə» üçün rəsm edilmiĢ saray rəsminin üst hissəsindəki göyün qızıl suyuyla boyananda qızılın özündən yox, kübar bir rəsmdə olduğu kimi rəngindən, qübbələr, qüllələr və sərvlər arasında dünyanın sonunu xatırladan mənzərə çıxdığından danıĢdıq.
743 həzrətlərini minarənin baĢından hər qolunda bir mələk göyə ucalan vaxt mələklərin onun qoltuqlarının altından tutmasını Peyğəmbərimizin yadırğayıb qıdıqlanması elə ciddi rənglərlə çəkilib ki, balaca uĢaqların belə bu mübarək mənzərəni görüb əvvəlcə inanıb qorxduqları, sonra özləri də qıdıqlanan kimi hörmətlə güldükləri barədə danıĢdılar. Bundan əvvəlki baĢ vəzir paĢamızın dağlara qalxmıĢ üsyançıları məhv eləyəndə kəsdiyi baĢları nəqĢ elədiyim səhifənin qırağına incə tərzdə, hörmətlə düzdüyüm, kəsik boyunlarına qırmızı sürtdüyüm kəllələrin ölümə çatılmıĢ qaĢlarını, həyatın mənasını soruĢan kədərli dodaqlarını, çarəsizliklə son nəfəs çəkən burunlarını, həyata yumulmuĢ gözlərini bir-bir səylə, firəng portretçisinin çəkəcəyi kimi, hər birini adi ölü baĢı kimi də yox, digərlərindən fərqli surət təki zövqlə çəkdiyim, beləcə, kəllələrdən rəsmə dəhĢətli sirr havası yaydığım barədə danıĢdım. Ən sevdiyimiz eĢq və savaĢ məclislərini, ən misilsiz gözəlləri və gözyaĢardıcı incəlikləri bu yolla xatırlayıb, onlardan unudulmaz, əlçatmaz xatirələrimiz kimi
həsrətlə bəhs
elədik. Gözlərimizin qabağından ulduzlu
gecələrdə aĢiqlərin tapıĢdığı zülmət və sirli bağçalar, bahar ağacları, əfsanəvi quĢlar, dayanmıĢ zaman keçdi...
744 Öz kabuslarımız qədər yaxın və qorxunc olan qanlı savaĢları təsəvvürümüzə gətirdik, ikiyə bölünmüĢ savaĢçıları, zirehləri qana batmıĢ atları, bir-birilərini xəncərləyən gözəl, qədim insanları, baĢ verənə pəncərənin arasından tamaĢa eləyən kiçik ağızlı, kiçik əlli, qıyıq gözlü, boynu bükük qadınları... Məğrur, məmnun gözəl oğlanları, yaraĢıqlı Ģahları, xanları, onların çoxdan yıxılıb getmiĢ dövlətlərini və saraylarını xatırladıq. Eynilə həmin Ģahların hərəmxanasında ağlaĢan qadınlar kimi, özümüzün də həyatdan xatirəyə köçdüyümüzü artıq bilirdik, amma onlar təki tarixdən əfsanəyə köçürdükmü?
bir-birimizdən ən çox hansı ölüm məclislərini sevdiyimizi soruĢduq. Dərhal Dəhhakın Ģeytan tərəfindən öyrədilib atasını öldürməsi xatırlandı.
əvvəlində söhbət açılan o əfsanə vaxtında aləm hələ yeni-yeni yaradıldığına görə hər Ģey o qədər sadəydi ki, heç bir Ģeyi izah eləmək lazım gəlmirdi. Süd istəsəydin, keçini sağıb içərdin; at desəydin, belinə minib gedərdin; pislik desəydin, Ģeytan gəlib səni atanı öldürməyin gözəlliklərinə inandırardı. Dəhhakın ərəb mənĢəli atası Mərdası öldürməsi həm beləcə səbəbsiz olduğuna görə, həm də cinayət gecəyarısı möcüzə saray bağında qızıldan ulduzlar
745 sərvlərlə rəngbərəng bahar çiçəklərini açıq-aĢkar iĢıqlandıranda iĢləndiyinə görə gözəldi. Sonra əfsanəvi Rüstəmin düĢmən ordularına əmr verən oğlu Söhrabla üç gün vuruĢandan sonra oğlu olduğunu bilmədən öldürməsini xatırladıq. Qılınc zərbəsiylə sinəsini param-parça elədiyi Söhrabın öz oğlu olduğunu neçə illər əvvəl anasına verdiyi qolbaqdan tanıyan Rüstəmin göz yaĢları içində çırpınmasında hamımızın qəlbinə iĢləyən bir Ģey vardı. Nəydi o Ģey? YağıĢ təkkənin damında hələ kədərlə tappıldayanda var-gəl eləyirdim, belə dedim: «Ya atamız, ustadımız Osman xəyanətlə bizi öldürtdürəcək, ya da biz xəyanətlə onu». Dediyim səhv olduğuna görə yox, düz olduğuna görə dəhĢətə gəlib susduq. Var-gəl eləyəndə hər Ģeyi əvvəlki halına salmaq təlaĢıyla özümə belə deyirdim: Əfrasiyabın SiyavuĢu öldürməsindən danıĢsaq, mövzu dəyiĢər. Amma o elə xəyanətdi ki, ondan qorxmuram. Xosrovun öldürülməsini danıĢ. YaxĢı, amma Firdovsinin «Şahnamə»də yazdığı təhərmi, Nizaminin «Xosrov və Şirin»də bəhs elədiyi kimimi? «Şahnamə»də kədərləndirici Ģey qatil otağa girəndə Xosrovun gələnin kim olduğunu göz yaĢlarıyla baĢa düĢməsidi! Son çarə kimi yanındakı oğlanı: «Mən Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|