Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
137 Ģamların titrək iĢığında qəhrəmancasına çalıĢmıĢdı. GünəĢin doğmasına arxasını çevirib günbatana, üfüqə baxmağın ənənəyə və kitabların ölümsüzlüyü fikrinə sadiq ustad ərəb xəttatlarının beĢ əsrdən bəri korluğa qarĢı gözü dincəltmək üçün müraciət elədikləri yol olduğuna görə Ġbn ġakir səhərin sərinliyində Xəlifə camesinin minarəsinə çıxdı, beĢ yüz ildən bəri mövcud olan bütöv bir yazı ənənəsini axıra çatdıracaq hər Ģeyi əvvəlcə Ģərəfədən gördü. Qabaqca Hülakünün qəddar əsgərlərinin Bağdada girməsini görüb minarənin baĢında qaldı. Bütün Ģəhərin talanıb yandırılmasını, yüz minlərlə adamın qılıncdan keçirilməsini, beĢ yüz ildən bəri Bağdadda hökm sürən Ġslam xəlifələrinin sonuncusunun öldürüldüyünü, qadının namusuna toxunulduğunu, kitabxanaların yandırılmasını, on minlərlə cild kitabın Dəcləyə atılmasını gördü. Ġki gün sonra cəsəd qoxuları və ölüm fəryadları içərisində atılan kitablardan çıxan mürəkkəbin rəngiylə qırmızıya çalan Dəclənin sularına tamaĢa eləyəndə gözəl yazıyla yazdığı, indi yox olmuĢ bu qədər cildin bu dəhĢətli qətliam və təxribatın qarĢısının alınmasına heç yaramadığı barədə düĢünüb bir daha yazı yazmamağa and içdi. Sonrasa ürəyindən o günə qədər Allaha etiraz hesab eləyib saya almadığı rəsm sənətiylə dərdini və gördüyü fəlakəti ifadə eləmək keçdi, həmiĢə
138 yanında gəzdirdiyi kağızda minarədən gördüklərini çəkdi. Monqol istilasından sonra İslam rəsminin üç
qətliamdan sonra əlindəki rəsmlər və ürəyindəki nəqĢ əzmiylə quzeyə, monqol ordularının gəldiyi tərəfə gedib çinli ustaların rəsmini öyrənməsinə... Beləcə, beĢ yüz ildən bəri ərəb xəttatlarının
kitabların, cildlərin parçalanıb yox olması, amma içindəki rəsmli səhifələrin, baĢqa kitabların, baĢqa cildlərin içində sonsuzluğa qədər yaĢayıb, Allahın aləmini göstərməyə davam eləməsidi.
BE Hər Ģeyin hər Ģeyi təkrar elədiyi, buna görə də qocalıb ölmək olmasa, insanın zaman deyilən bir Ģeyin mövcudluğunu qətiyyən sezə bilmədiyi, aləmin də zaman heç yoxmuĢ kimi eyni hekayələr və rəsmlərlə rəsm edildiyi həm qədim, həm yeni bir zamanda Fahir Ģahın kiçik ordusu Səlahəddin xanın əsgərlərini, səmərqəndli Səlimin qısa tarixində də
139 söz açdığı kimi, «pəriĢan» elədi. Müzəffər Fahir Ģah əsir aldığı Səlahəddin xanı iĢgəncəylə öldürəndən sonra, ənənəyə görə, əvvəlcə öz möhürünü vurmaq üçün rəhmətliyin kitabxanasına və hərəmxanasına baĢ çəkdi. Kitabxanada təcrübəli cildçisi ölmüĢ Ģahın kitablarını parçalayıb, səhifələrini qarıĢdırıb, yeni cildlər düzəltməyə baĢladılar. Eyni zamanda xəttatları xütbələrdəki «hər zaman qalib» Səlahəddin xanın adını «müzəffər» Fahir Ģahın adıyla dəyiĢdirməyə, nəqqaĢları kitabların ən gözəl rəsmlərinə ustalıqla iĢlənmiĢ rəhmətlik Səlahəddin xanın indidən unudulmağa baĢlamıĢ üzünü silib, yerinə Fahir Ģahın daha cavan sifətini çəkməyə giriĢdilər. Hərəmxanaya girəndə Fahir Ģah ən gözəl qadını dərhal tapmaqda heç bir çətinlik çəkmədi, amma ona zorla sahib olmaq əvəzinə, kitabdan və nəqĢdən baĢ çıxaran incə bir adam olduğuna görə könlünə girməyə qərar verib onunla söhbət elədi. Beləcə, rəhmətlik Səlahəddin xanın gözəllər gözəli və gözüyaĢlı arvadı Nəriman sultan yeni əri olacaq Fahir Ģahdan bircə Ģey istədi. Ġstəyi Leyliylə Məcnunun eĢqindən bəhs eləyən bir kitabda Leyli kimi çəkilmiĢ Nəriman sultanın qarĢısında Məcnun sifətində təsvir edilmiĢ Səlahəddin xanın üzünün pozulub silinməməsiydi. Ərinin illərdən bəri hazırlatdığı kitablar vasitəsilə əldə eləməyə çalıĢdığı əbədiyyət haqqı heç olmasa bir səhifədə
140 rəhmətlikdən əsirgənməməliydi. Müzəffər Fahir Ģah bu adi istəyi comərdliklə qəbul elədi, nəqqaĢlar da təkcə o rəsmə toxunmadılar. Beləcə, Nərimanla Fahir dərhal seviĢdilər, qısa müddətdə bir-birilərini sevib, keçmiĢin dəhĢətlərini unutdular. Amma Fahir Ģah «Leyli və Məcnun»un cildindəki o rəsmi yaddan çıxara bilmədi. Yox, onu kədərləndirən arvadının keçmiĢ əriylə rəsm edilməsi, ya da qısqanclıq hissi deyildi. Ġçini gəmirən o möcüzəli kitabda, qədim əfsanələrin içində rəsm edilmədiyinə görə arvadıyla birgə sonsuz zamana, əbədilərin sırasına qarışmamağıydı. Bu Ģübhə qurdu beĢ il içini gəmirəndən sonra Fahir Ģah Nərimanla uzun-uzadı seviĢdiyi gecənin axırında oğru kimi əlində Ģam gizlicə öz kitabxanasına girdi. «Leyli və Məcnun» cildini açdı, Nərimanın rəhmətlik ərinin yerinə Məcnun sifətində öz üzünü iĢləməyə baĢladı. Amma naxıĢ sevən bir çox xan kimi naĢı nəqqaĢ idi, öz üzünü yaxĢı çəkə bilmədi. Beləcə, Ģübhə üzündən səhər kitabı açan kitabdarı Nəriman üzlü Leylinin qarĢısında rəhmətlik Səlahəddin xanın üzü əvəzinə yeni üz peyda olduğunu, amma həmin üzün Fahir Ģahın yox, onun əsas düĢməni gənc və yaraĢıqlı Abdulla Ģahın rəsmi olduğunu elan elədi. Bu dedi-qodu Fahir Ģahın əsgərlərinin mənəviyyatını pozduğu kimi, qonĢu məmləkətin gənc və davakar yeni hökmdarı Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|