Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 13. MƏNƏ LEYLƏK DEYİRLƏR
132 Yazığa bir bax! Demədim ki, beĢ qəpiyə dəyməz bir təqlidçi təzhibi yalnız pul üçün eləyəndi, ilhamı qıt bir səfehdi. «Xeyr, – dedim, – bilmirəm». Heç
ərzurumlu vaizin
ətrafındakı təcavüzkarların Zərif əfəndiyə bir pislik
eləyəcəkləri barədə düĢünmüĢdümmü? Özümü saxladım, demədim ki, o da onlardandır. «Xeyr, – dedim, – niyə?» Bu, Ġstanbul Ģəhərində əsiri olduğumuz yoxsulluq, vəba,
əxlaqsızlıq, rəzillik Peyğəmbərimiz Rəsulullah zamanındakı islamiyyətdən uzaqlaĢıb, yeni, çirkin adətlər qazandığımızdan və firəng üsullarının aramıza sızmasından baĢqa heç bir Ģeylə izah oluna bilməz. Vaiz Ərzurumi elə belə deyir, amma düĢmənləri ərzurumilərin musiqi çalınan təkkələrə hücum elədiklərini, övliya məzarını dağıtdıqlarını iddia eləyib, padĢahı tovlamaq istəyirlər. Ġndi mənim Ərzurumi həzrətlərinə onlar kimi düĢmənçilik bəsləmədiyimi bildiklərinə görə, deməli, nəzakətlə: «Zərif əfəndini sənmi öldürdün?» – demək istəyirlər. Bu Ģayiələrin nəqqaĢlar arasında çoxdan yayıldığı qəfildən yadıma düĢdü. Ġlhamsız, bacarıqsız, qabiliyyətsizlər dəstəsi indi böyük keflə mənim alçaq qatilin biri olduğumu yayır. Bu
133 qısqanc nəqqaĢlar kütləsinin iftiralarını məhz ciddi qəbul elədiyinə görə hoqqanı bu sərsəri Qaranın o çərkəz baĢına endirmək istədim. Qara gördüyü hər Ģeyi yadında saxlaya- saxlaya naxıĢ otağıma tamaĢa eləyir: uzun kağız topalarına, mürəkkəb dolu çanaqlara, boya kasalarına, iĢləyəndə aradabir diĢlədiyim almaya, arxadakı ocağın qırağında duran qəhvədanıma, qəhvə fincanlarıma, döĢəkcələrə, pəncərənin yan aralığından sızan iĢığa, səhifənin enini-uzununu yoxlamaq üçün istifadə elədiyim güzgüyə, çəkələklərimə və orada qapı döyüləndən sonra tələsik otaqdan çıxanda arvadımın saldığı üçün qıraqda günah kimi duran qırmızı qurĢağına diqqətlə baxır. Ondan düĢüncələrimi gizlətməyimə baxmayaraq, çəkdiyim rəsmləri və içində yaĢadığım bu otağı həyasız və təcavüzkar baxıĢlarının ixtiyarına verirəm: bilirəm, məndəki bu qürur hamınızı heyrətləndirəcək, amma ən çox pul qazanan və deməli, ən yaxĢı nəqqaĢ mənəm! Çünki Allah nəqşin sevinc olmasını istəmişdi ki, aləmin də sevinc olduğunu baxmağı bacarana göstərsin.
134
135
13. MƏNƏ LEYLƏK DEYİRLƏR
Günorta namazı vaxtıydı. Qapı döyüldü. Baxdım ki, lap uĢaqlığımızdakı Qaradı. Bir-birimizi qucaqladıq. ÜĢümüĢdü, içəri çağırdım, evin yolunu necə tapdığını belə soruĢmadım. ƏniĢtəsi onu mənim yanıma göndərmiĢdi ki, ağzımı arayıb görsün Zərif əfəndinin niyə yoxa çıxdığını, harada olduğunu bilirəmmi. Amma yalnız ondan yox, Ustad Osmandan da xəbər gətirmiĢdi, «Bir sualım var», – dedi; Ustad Osman deyib: «Əsl nəqqaşı o birilərindən fərqləndirən şey zamandı». Nəqşin zamanıdı. Nə düĢünürəm? Qulaq asın.
NAXIġ VƏ ZAMAN
Hamının bildiyi kimi, qədimdən bizim ailənin nəqqaĢları, məsələn, qədim ərəb ustaları da dünyaya firəng kafirinin bu gün baxdığı kimi baxır, hər Ģeyə küçədəki sərsəriylə itin, dükandakı
136 piĢtaxtalarla kərəvizlərin durduğu yerdən tamaĢa eləyib çəkərdilər. Bu gün firəng ustadlarının məğrurcasına öyündüyü perspektiv üsulundan da xəbərsiz olduqlarına görə bu, onların aləmini itin və kərəvizin görə biləcəyi qədər məhdud və dar eləyirdi. Sonra bir Ģey baĢ verdi, bütün nəqĢ aləmimiz dəyiĢdi. Sizə oradan baĢlayıb məlumat verim.
ƏLĠF
Bundan üç yüz əlli il qabaq Bağdad monqolların əlinə düĢüb rəhmsizcəsinə talandığı soyuq fevral günü Ġbn ġakir yalnız bütün ərəb aləminin deyil, bütün Ġslamın ən adlı-sanlı, ən usta xəttatıydı. Cavan olmasına baxmayaraq, Bağdadın dünyada məĢhur kitabxanalarında onun yazdığı, əksəriyyəti Qurani-Kərim olan çoxlu kitab vardı. Həmin kitabların qiyamətə qədər qalacağına inandığına görə Ġbn ġakir dərin və sonsuz zaman fikriylə yaĢayırdı. Bir neçə gün ərzində monqol xaqanı Hülakünün əsgərləri tərəfindən hamısı vərəq-vərəq cırılıb, parçalanıb, yandırılıb Dəclənin sularına atılan, bu gün məlum olmayan həmin əfsanəvi kitablardan sonuncusu üçün bütün gecəni
Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|