243
Səfehcəsinə xəyallarla məĢğul olan beynim
belə dərhal gördüyündən kədərlə və öz-özünə bu üç
nəticəni çıxartdı:
Bir: Qara daha ucuz və təhlükəsiz olduğuna
görə Əniştə əfəndi kitabımızı, bizim kitabımızı ona
tamamladacaq.
İki: Gözəl Şəkurə Qaraya ərə gedəcək.
Üç: Yazıq Zərif əfəndinin dedikləri
doğruymuş: onu nahaqdan öldürmüşəm.
Belə vəziyyətlərdə, yəni qəlbimizin heç cür
çıxarmaq istəmədiyi acı nəticəni qəddar ağlımız
çıxarar-çıxarmaz bütün bədənimiz ona üsyan
eləyir. Əvvəlcə ağlımın yarısı da üçüncü nəticəyə,
əbəs yerə rəzil qatil olduğum nəticəsinə bütün
gücüylə zidd çıxdı. Həmin məqamda ayaqlarım
yenə ağlımdan daha sürətli və məntiqli davranmıĢ,
məni də Qara əfəndinin arxasınca salmıĢdı.
Neçə küçə keçmiĢdik ki, irəlidə həyatından
və özündən məmnun halda yeriyən Qaranı
öldürməyimin çox asan olacağını, bu iĢin də məni
ağlıma gələn və narahatlığıma səbəb olan ilk iki
nəticəylə qarĢılaĢmaqdan da qurtaracağı barədə
fikirləĢdim. Hətta onda Zərif əfəndinin də baĢını
nahaqdan əzmiĢ vəziyyətə düĢməzdim. Ġndi səkkiz-
on addım qaçaraq Qaraya çatıb, baĢına var gücümlə
zərbə endirsəm, hər Ģey əvvəlki kimi gedəcək,
ƏniĢtə əfəndi məni kitabımızı tamamlamaq üçün
244
çağıracaqdı. Amma ağlımın daha dürüst və ehtiyatlı
(dürüstlük çox vaxt qorxaqlıqdan başqa nədi axı?)
tərəfi də hələ mənə gəbərdib quyuya atdığım
rəzilin, həqiqətən, iftiraçı olduğunu deyirdi. Bu,
doğrudusa, deməli, onu nahaqdan öldürməmiĢəm,
hazırladığı kitabda gizləyəcəyi bir Ģey olmayan
ƏniĢtə məni evinə çağıracaq.
Amma irəlidə gedən Qaraya baxdıqca dərhal
baĢa düĢürdüm: bunların heç biri olmayacaqdı.
Hamısı xəyaldı. Qara məndən daha gerçəkdi.
Hamımızda olur: bəzən məntiqlə düşünürəm deyə
həftələr, illər boyu arzulayandan sonra bir gün
nəsə görürük – üz, əlbəsə, xoşbəxt insan – bir anda
da arzularımızın gerçəkləşməyəcəyini, məsələn, heç
vaxt o qızı bizə verməyəcəklərini, məsələn, filan
vəzifəyə təyin olunmayacağımızı başa düşürük.
Qaranın baĢına, ənsəsinə, çiyinlərinin enib-
qalxmasına, çox əsəbiləĢdirici tərzdə yeriməsinə –
addımlarını elə atırdı, sanki dünyaya lütf eləyirdi –
ürəyimi qızğıncasına bürüyən dərin nifrətlə
baxıram. Qara kimi vicdan əzablarından uzaq,
qarĢılarında xoĢbəxt gələcək olan adamlar dünyanı
da öz evləri sayırlar, hər qapını öz sarayına girən
padĢah kimi açıb içəridəki bizləri də dərhal
alçaldırlar. Özümü yerdən daĢ götürməkdən, qaçıb
baĢına endirməkdən güclə saxladım.
245
Biz, eyni qadına aĢiq olan iki kiĢi – o
qabaqda, qətiyyən xəbəri olmadığı mən arxasınca
Ġstanbulun küçələrində dönə-burula, enib-qalxa
irəliləyirdik. Ġt sürülərinin savaĢlarına ayrılmıĢ
zülmət küçələrdən, cinlərin gözlədiyi yanğın
yerlərindən,
mələklərin
qübbələrinə
qonub
yatdıqları came həyətlərindən, ruhlarla donquldana-
donquldana danıĢan sərv ağaclarının böyründən,
kabusların qaynaĢdığı qarla örtülü qəbiristanlıqların
qırağından, adam boğazlayan quldurların lap
yaxınlığından,
bitib-tükənməyən
dükanlarının,
axurların,
təkkələrin,
mumxanaların,
sərracxanaların, divarların arasından qardaĢ kimi
keçib gedəndə mən onu təqib yox, təqlid elədiyimi
düĢünürəm.
246
24. MƏNİM ADIM ÖLÜMDÜ
Gördüyünüz kimi, mən Ölüməm, amma
qorxmağınıza ehtiyac yoxdu, çünki rəsməm. Yenə
də məndən qorxduğunuzu gözlərinizdən oxuyuram.
Oynadıqları oyuna aludə olan uĢaqlar sayaq mənim
gerçək olmadığımı bilə-bilə, ölümün özüylə
rastlaĢan kimi dəhĢətə düĢməyiniz xoĢuma gəlir.
Mənə baxdıqca o qaçılmaz son vaxt gəlib çatanda
qorxudan necə altınızı dolduracağınızı sezirsiniz.
Bu, zarafat deyil; ölümlə üz-üzə gələndə xüsusilə
Ģir xasiyyətli kiĢilərin böyük əksəriyyəti özlərini
itirir. Min dəfələrlə nəqĢ elədiyiniz meyitlərlə
örtülü savaĢ meydanları, güman edildiyi kimi, qan,
barıt və qızmıĢ zireh yox, buna görə nəcis və
çürümüĢ ət qoxusu verər.
Ġlk dəfə ölüm rəsmi gördüyünüzü bilirəm.
247
Bundan bir il qabaq uzun, arıq və əsrarəngiz
bir qoca məni nəqĢ eləyən gənc ustad nəqqaĢı evinə
çağırdı. Ġkimərtəbəli evin yarıqaranlıq nəqĢ
otağında ənbər qoxulu, ipək sayaq nəfis qəhvəyə
qonaq eləyib, gənc nəqqaĢın ağlını aldı. Sonra da
kölgələrə bürünmüĢ mavi qapılı otaqda ən yaxĢı
hind kağızlarını, sincab tükündən düzəldilmiĢ
fırçaları, qızıl təbəqələri, çeĢid-çeĢid qələmləri və
mərcan saplı qələmyonanları göstərib, çox yaxĢı pul
verəcəyini vəd eləyərək usta nəqqaĢı həvəsləndirdi,
sonra dedi:
«Mənə ölümün rəsmini çək».
«Həyatımda heç ölüm rəsmi görmədən ölüm
rəsmi çəkə bilmərəm», – sonralar mənim rəsmimi
çəkməli olan möcüzə əlli nəqqaĢ dilləndi.
«Bir Ģeyi çəkmək üçün mütləq əvvəlcə onu
görmək tələb olunmur», – ehtiraslı arıq qoca dedi.
«Bəli, bəlkə lazım gəlmir», – məni çəkən
ustad nəqqaĢ dedi. «Amma rəsmin qədim ustadların
çəkdiyi kimi mükəmməl olmasını istəyirsənsə, yenə
on min dəfələrlə çəkməlisən. Nəqqaş nə qədər
ustad olur olsun, yeni mövzunu ilk dəfə şəyird kimi
çəkir ki, bu da mənə heç yaraĢmaz. Ölüm rəsmi
çəkəndə ustalığımı bir tərəfə qoya bilmərəm, çünki
bu, mənim üçün az qala ölüm deməkdi».
«Bu
ölüm
bəlkə
səni
mövzuya
yaxınlaĢdırar», – dedi ixtiyar.
Dostları ilə paylaş: |