О„simliklarning mineral oziqlanishi. Mineral elementlarning fiziologik ahamiyati

5
(RO
4
)
3
SI
deb ataladigan fosforitlar fosforli 
o’g’itlar ishlab chiqarishda asosiy hom ashyo hisoblanadi. 
 
Fosfor o’simlikning ildiz 
tizimiga ortofosfat kislotaning 
(N
2
RO
-
4 
, N
2
RO
2-
4
, -RO
3-
4
)
 
anionlari ko’rinishida kelib 
tushadi. U hujayrada qaytarilmaydi, barcha birikmalar tarkibiga faqat oksidlangan 
shakilda kiradi va har qanday sharoitda ham o’zini oksidlanganlik darajasini 
o’zgartimaydi. Shu xususiyatlari bilan azot va oltingurgut almashinuvidan farq qiladi. 
 
1.Fofsforlanish
;
OН 
/ 
R - OH + РO
3-
4 
→ R - O ≈ Р = O
\
 

OН 

---

O 
// 

R - СOOН + РO
3-
4 
→ R - С
OН 
\
/ 
O ≈ Р = O 
\ 

OН 
2.Transfosforlanish; 
ATF + glyukoza
→Gl.f-fat + ADF 
ADF + ADF → ATF + ADF
Kimyoviy nuqtai nazardan qaraganda organizmdagi fosforni barcha o’zgarishlari
fosfat kislota qoldig’ini birikish yoki ko’chib o’tishiga ya’ni, fosforlanish yoki 
transfosforlanishiga olib keladi. Organik moddaga fosfat kislota qoldig’i qo’shilishi 
fosforlanish deb ataladi. Fosforlanish yoki transfosforlanish jarayonlari hujayrani 
hayoti uchun zarur bo’lgan fosforli birikmalar va energiya bilan ta’minlaydi.