jamoasi tomonidan o„quvchilarning savodxonligini oshiruvchi, ularning yozma va
og„zaki nutqini o„stirishda amalga oshiriladigan vosita hisoblanadi.
Orfografiya va nutq rejimi talablariga to„la javob berish uchun avvalo har
bir o„qituvchi nutq madaniyatini yuksak darajada egallagan bo„lishi shart. Uning
22
nutqi mazmunli, ravon va sistemali adabiy til normalari asosida bo„lishi lozim.
O„qituvchining nutqi namunali bo„lishi kerak. Bu o„qituvchiga taqlid qilishga
moyil bo„lgan o„quvchilarning nutqini o„stirishda muhim omildir.
Ikkinchidan, har bir o„qituvchi qaysi fanni o„qitishidan qat‟iy nazar
o„quvchilarning o„z fikrlarini adabiy tilda qaydarajada ifodalay olishini sinchiklab
kuzatishi, uning nutqidagi kamchiliklarni, dialektal xatolarni tuzatib borishi lozim.
Bularning hammasi ham yozma, ham og„zaki nutqqa oiddir.
Maktabda orfografiya bo„yicha o„quvchilar nutqini o„stirishda darsda
barcha fanlardagi daftarlari orfografik va punktuatsion talablarga hamda chiroyli
yozuv qoidalariga to„la amal qilgan holda yozishini, “Imlo lug„ati”dan muntazam
foydalanishini o„qitivchi tekshirib borishi zarur. Shuningdek, devorlarga osib
qo„yiladigan jadval, turli e‟lon va ro„yxatlar, plakat va rejalar, shiorlar va
chaqiriqlarni orfografik-punktuatsion va stilistik jihatdan savodli yozilishiga
alohida e‟tabor berish kerak.Chunki orfografiya me‟yorlari va qoidalari
o„quvchilarning yozma nutqini o„stiruvchi vositalardan biri hisoblanadi.
Orfoepiyada og„zaki nutqqa e‟tibor berilsa, orfografiya esa yozma nutq
mahsulidir.
Dostları ilə paylaş: