O`zbek tili iboralarga juda boy til hisoblanadi

O„ZBEK TILI VA UNI O„QITISH  

USLUBIYATI

 

kafedrasi yig„ilishining qarori bilan (Qaror №10. 

7.05.2012). 

Himoyaga tavsiya etilgan. 

 

 

Kafedra mudiri  

_____________          

p.f.n. Q.Yadgarov.

                                                                                                                  

   

         

                             

(imzo)

 

 

 

Jizzax-2012

 

---

 

2 

Iboralar o„tish orqali o„quvchilarning nutqini 

o„stirish metodikasi

 

 

 

 

 

                                         Reja: 

      Kirish 

1-

 

bob. Iboralar haqida qisqacha ma‟lumot. 

2-

 

bob. Iboralar o„quvchilar nutqini o„stiruvchi vosita. 

3-

 

bob.  Tasviriy  ifodalar  o„quvchilar  nutqini  o„stiruvchi 

vosita. 

      Xulosa 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

3 

KIRISH 

 

 

Mavzuning 

dolzarbligi. 

Mustaqillikka 

erishganimizdan 

so„ng 

Respublikamizda ta‟lim tizimini tubdan isloh qilish, uni zamon talablari darajasiga 

ko„tarish, yuksak ma‟naviyatli shaxslar tarbiyalashning yangi tizimini barpo etish, 

yurt kelajagi uchun barkamol, yetuk, salohiyati yuksak avlodni tarbiyalash davlat 

siyosatining ustivor yo„nalishiga aylandi.  

Bu borada, avvalo, ta‟lim jarayonida ta‟lim va tarbiya uyg„unligi tamoyilini 

keng  yo„lga  qo„yib,  yuksak  ma‟naviyatli,  barkamol  avlodni  tarbiyalash  dolzarb 

masalalardan  biri  qilib  belgilab  qo„yildi.  Zero,  Yurtboshimiz  aytganlaridek, 

“Ta‟limni  tarbiyadan,  tarbiyani  esa  ta‟limdan  ajratib  bo„lmaydi  –  bu  sharqona 

qarash, sharqona hayot falsafasi”.

1

  

Bugungi  kunda  O„zbekiston  Respublikasining  “Davlat  tili  to„g„risida”gi, 

“Ta‟lim  to„g„risida”gi  Qonunlari  va  “Kadrlar  tayyorlash  Milliy  dasturi  ”ga 

muvofiq yangilangan pedagogik tafakkur barcha fanlar oldiga yangicha talablarni 

qo„ymoqda.  Xususan,  ona  tili  ta‟limining  bosh  maqsadi  yoshlarimizni  ijodiy 

fikrlashga, o„z fikrini erkin va ta‟sirli qilib yozma va og„zaki shaklda ifodalashga, 

o„zbek  tili  qonun-qoidalarini  ongli  o„zlashtirishga  hamda  nazariy  bilimlardan 

o„rinli  va  to„g„ri  foydalana  olish  ko„nikmasini  o„stirishga,  fikr  doirasini 

kengaytirishga,  Vatanimizga,  milliy  an‟analarimizga,  boy  ma‟naviyatimizga 

mehr- muhabbat ruhida tarbiyalashga qaratildi.  

Shu  bilan  birga  ta‟lim  mazmunining  yangilanishida  “o„quvchi  o„quv 

jarayonining  faol  ishtirokchisi”  tamoyiliga  o„tildi.  Dars  jarayonining 

samaradorligini  oshirish,  o„quvchilarning  intellektual  salohiyatini  yanada 

rivojlantirib,  ma‟naviy-tarbiyaviy  jihatdan  yetuk  inson  bo„lib  yetishishida 

zamonaviy  pedagogik  texnalogiyalardan  foydalanib,  noan‟anaviy  tarzda  dars 

o„tish,  shuningdek,  o„quvchilarning  grammatik  savodxonligi,  ijodiy  fikrlash 

qobiliyati,  topqirligi,  nutqi  va  fanga  bo„lgan  qiziqishini  orttirish  maqsadida  turli 

xil o„yin-topshiriqlar, boshqotirma va topishmoqlardan foydalanib, dars jarayonini 

                                                 

1

 Karimov I.A Yuksak ma‟naviyat – yengilmas kuch. – T. : Ma‟naviyat, 2008, 62-b. 

---

 

4 

tashkil qilish  zamon talablari darajasiga  ko„tarilmoqda. Binobarin, Prezidentimiz 

ta‟kidlaganlaridek:  “Fan  –  taraqqiyot  demakdir.  Fanni  yuksak  rivojlantirmay, 

Vatannning  kelajagi  haqida  gapirish  qiyin”

2

.  Yoki  “Xalq  ta‟limi,  yosh  avlodga 

ta‟lim va tarbiya berish sohasi tubdan yangi yondashuvlar talab qiladi ”

3

. 

Bu  talablar  asosida  nutq  o„stirish  turadi.  O„quvchilar  nutqini  o„stirishda 

iboralar va tasviriy ifodalar asosiy vosita hisoblanadi. Ibora va tasviriy ifodalarni 

o„quvchilar  nutqida  o„rinli  qo„llay  olish  malakalarini  hosil  qilish  ishning 

dolzarbligi sanaladi.