I.KIRISH
Mavzu:
Yarim o’tkazgichli diodlar va ularning turlari
p-n o'tish hodisasi asosida ishlaydigan eng sodda yarim o'tkazgichli
asbob
yarim
oʻtkazgichli diod deb ataladi
. Shunga ko'ra p - n o'tishning
volt-amper
xarakteristikasi yarim o'tkazgichli diodning volt-amper xarakteristikasidir.Uning
shakli ko'p faktorlarga bog'liqdir.Masalan,tashqi temperaturaga kontakt sohasining
geometrik o'lchamlariga, tok tashuvchilar miqdoriga teskari kuchlanish kattaligiga
va h.k.
Amaliy jihatdan bu faktorlarinning teskari tokka bo'lgan ta'siri katta ahamiyatga ega.
Masalan muhit haroratining ko'tarilishi yoki teskari kuchlanishi biror qiymatgacha
hirilishi teskari birdan ko'payib
tishiga , natijada p-n o'tishning
buzilishiga,
sabab
bo'ladi. Shulardan issiqlik va elektr buzilishini ko'raylik 1-rasmda yarim o'tkazgichli
diodning sxemada belgilanishi va to'lqin volt - amper xarakteristikasi ko'rsatilgan,
Unda 1-chiziq issiqlik bo'lishi,b2-chiziq esa, elektr buzilishini ko'rsatadi.
Kontakt sohasining kengligiga qarab yarim o'tkazgichli
diodlar nuqtaviy va yassi
diodlarga ajratiladi .
Diodga qo'yilgan kuchlanish o'zgarishi p-n o'tishning kengligini o'zgartiradi. Bu
o'zgarish kondensator qoplamlari orasidagi masofaning o'zgarishiga mos keladi. p -
n o'tishning bu xususiyati diodni boshqaruvchi sig'imli
element qilib ishlatish
imkonini beradi. Bunday diodlar varikplyar deb atalab.
