O’zbekiston respublikasi axborot texnalagiyalari va kommunikatsiyalarni

Yarim oʻtkazgichli triod . Bipolyar tranzistorlar. 
Yarim o'tkazgichli triod elektron asboblarining bir turi bo'lib, tranzistor deb 
ataladi. Tuzilishi va ishlash usuliga qarab tranzistorlar bipolyar va unipolyar 
tranzistorlarga ajratiladi. 
Bipolyar tranzistorlarning ishlashi p-n o'tish hodisasiga, unipolyar tranzistoring 
ishlashi esa, bir turdagi o'tkazuvchanlikka ega bo'lgan yarim o'tkazgichning 
o'tkazuvchanligini elektr maydoni yordamida boshqarishiga asoslangan.
Bipolyar tranzistor yarim o'tkazgich monokristalda ikkita p-n o'tish sohasini 
hosil qilish asosida yasaladi. Uni o'tkazuvchanligi almashib keladigan 3 ta sohaga 
ajratish mumkin. Agar monokristallning hajmi bilan chegaralangan bo'lsa, hosil 
bo'lgan yassi tranzistor p-n-p turdagi tranzistor deyiladi. Aksincha, kovak 
o'tkazuvchanlik soha orasida bo'lsa n-p-n turdagi tranzistor hosil bo'ladi. Bu 
tranzistorlarning sxemada belgilanishi va potensial to'sig'ining ko'rinishi 2-rasmda 
ada belgilanishi va ko'rsatilgan. 

---

 
 
 
II.ASOSIY QISM 
Unipolyar tranzistorlar 
Unipolyar tranzistor elektr maydoniga ega bo'lgan tranzistor bo'lib, tok bir turdagi 
asosiy tok tashuvchi hisobiga hosil qilinadi. tashuvchi hisobiga hosil qilinad Elektr 
maydoniga ega bo'lgan yoki "maydon" li so'zning mohiyati shundan iboratki, 
unipolyar tranzistor chiqish toki boshqaruvchi elektrodning kuchlanishi hosil 

---

qiladigan elektr maydon orqali boshqarilishini bildiradi. Unipolyar tranzistorlarning 
sxemada belgilanishi 1-jadvalda keltirilgan. 

---

-Tiristorlar to'rt qatlamli,ya'ni uchta p-n o'tishli yarim o'tkazgich asbobdir. Chetki 
p-qatlam anod n-qatlam katod deb ataladi. Ichki p va n-qatlamlar boshqaruvchi 
elektrodlar yoki ba'za deyiladi.