O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universitetining qo‘qon filiali

t₁dankeyin(yangitizimkoordinatasida0dankeyin)VT₁tranzistoriochiladi,VT₂esayopiladi.
Multivibratorning elektr modeli bo‘yicha t₁dan keyin (koordinataningeskitizimi)VT₁tranzistoriochiq,VT₂esayopiq(5.4-rasmgaqarang).
Bu yerda: R_i– VT₁ ning qayta siljigan emitter-bazali o‘tishiningqarshiligi,I₀–shuo‘tishningtoki(5.4-rasm,b)
Kam quvvatli tranzistorlar uchun R_i o‘nbirlikdagi MOm,I₀≈0,1÷1mkAnitashkiletadi.

5.4-rasm.Multivibratorningelektrmodelivauningparametrlari

Modelnianalizqilibquyidagishartlarniqabulqilishmumkin:

1)R_kto‘y<_k1;2)I₀<_d; 3)R_i<_b.
Undamultivibratorningsoddamodeliquyidagiko‘rinishdabo‘ladi(5.5-rasmgaqarang).
Uyangikoordinatatizimidat=0gamoskeladi.
KondensatorCdagivaixtiyoriytranzistorbazasidagikuchlanisheksponensialqonuniyatbilano‘zgarib,sxemanibirturg‘unholatidanboshqaturg‘unholatigaulab-uzishmomentini aniqlaydi. U_c(t) ni bilgan holda sxemaning vaqtincha–turg‘unholatini hisoblash mumkin. U_c(t)ni aniqlash uchun birinchi darajali differensial tenglamani majburiy va erkin tashkil etuvchilariyig‘indisisifatidayechimiqaraladi.

t→∞bo‘lganidakondensatorСdagikuchlanish:

^Uc^=Ucvin =^-Ek_,

bundanquyidaginihosilqilamiz:

U_csvobkuchlanishnianiqlashuchunboshlang‘ichshartdanfoydalanamiz.t=0 bo‘lganida kondensatordagi kuchlanish,U_c=+E_k.
E_k=–E_k+U_csvob,bundanU_csvo=2E_k.
Bundankelibchiqadiki,kondensatordagikuchlanishquyidagichabo‘ladi:

Buyerda:τ=R_b·C_b.



5.5-rasm.Multivibratorningsoddalashtirilganelektrmodeli


t=t₂bo‘lganidakondensator«C»dagikuchlanishU_c–E_kdan0gachao‘zgaradi.Bundat₂vaqtda:

t2–nianiqlaymiz:
t₂=0,7R_b2; C₁=0,7τ₁
Shuningdek, t ni ham aniqlaymiz:^t1=0,7R_b1, C₂=0,7τ₂.
Simmetrikmultivibratorningto‘liqtebranishdavriniquyidagichaaniqlaymiz:
T=2t_u =1,4R_bC_.
Demak,generatsiyalanuvchi С₁va C₂ vaqtnibelgilovchi kondensatorlarningqaytazaryadlanishibilananiqlanadi.ImpulsningamplitudasiU_mto‘yingantranzistorkollektorida:

Impulsningoldkengligi:

bu yerda: τ_h21e— umumiy emitterli sxema uchun baza bo‘yichaqo‘shish o‘rtacha vaqti asosan tranzistorning chastota xususiyatlarigabog‘liq;