O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universitetining pedagogika instituti

2- mavzu.
Tilshunoslik va til haqida umumiy
ma’lumot
Tilshunoslik fani kishilar tili haqidagi fan sifatida ijtimoiy-gumanitar fanlar 
guruhiga kiradi. “Tilshunoslik til haqidagi, uning ijtimoiy tabiati, vazifasi, ichki 
tuzilishi, tasnifi haqidagi; muayyan tillarning ish ko‘rish (faoliyat) qonunlari
va 
tarixiy taraqqiyoti haqidagi fan”. Tilshunoslik fani hozirgi zamon fanining 
barcha asosiy turlari bilan bog‘liq. Tilshunoslik – ko‘p qirrali fan. U fan sifatida 
umumiy va xususiy, nazariy va amaliy tilshunoslikka ajratiladi.
3-mavzu. Sintaksisga kirish
. 
Sintaktik munosabat turlari, so’zlarning teng 
va tobe bog’lanishi
Sintaksis grammatikaning ikkinchi qismi bo’lib, unda so’zlarning bir
-biriga 
bog’lanib, so’z birikmalari hosil qilinishi, gap turlari o’rganiladi. "
Sintaksis" 
grekcha so’z 
bo’lib, "
tuzish
” demakdir.
Sintaksis o’z navbatida a) so’z birikmasi sintaksisi va b) gap sintaksisi kabi
ikkita bo’limga ajraladi.
4-mavzu. Gap haqida ma’lumot, gap bo’laklari 
Tugallangan ohang va fikrga ega bo’lib, kesimlik shakllari vositasida grammatik 
jihatdan shakllangan, muomalaning eng kichik vositasi hisoblangan yakka so’z 
yoki so’zlar yig’indisi gap deb ataladi.
Gapda biror so’roqqa javob bo’lgan va 
o’zaro tobe bog’langan so’z yoki so’z birikmasi
ga gap bo’lagi deyiladi. Gap 
bo’laklarini belgilashda asosiy xususiyat ular orasidagi sintaktik aloqadir. 
So’zlarga so’roq berish, ularning qaysi turkumga mansubligi, ularning gap 
ichida joylashish tartibi, ularning qanday qo’shimchalar olishi tom ma’noda 
ularning turlarini belgilashda asos bo’la olmaydi. 
2-MODUL. BOLALAR ADABIYOTIGA DOIR BADIIY MATN TAHLILI
5-mavzu. Badiiy matn tahlilining adabiyotshunoslik ilmidagi o`rni.
Forobiy, Ahmad Taroziy, Navoiy, Bobur singari mutafakkirlarning badiiy matn 
tahliliga doir qarashlari. Forobiy va Ibn Sino estetik qarashlarida Botish badiiy 
tafakkuri ta’sirining ko‘proqligi. Ahmad Taroziyning “Funun ul
-balog‘a” 
asarida islomiy estetikaga xos jihatlarning yorqin aks etganligi, ro‘y berganligi. 
Tasvir mahorati ortib borgani sari ifodada ta’sirchanlik va tabiiylik 

---

kuchayganligi.