Oʻzbeкiston respubliкasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Kadirov axborot texnologiyalari

Fayl 
tizimi 
Disk turi 
Operatsion tizim 
Izoh 
NTFS
HDD, 
SSHD 
Windows 2000 va 
yuqori versiyalar 
FAT32 
HDD, 
SSHD 
Windows 2000 va 
yuqori versiyalar 
Eskirgan fayl 
tizimi 4 
Gigabaytdan 
yuqorisini 
quvvatlamaydi. 
FAT16 
HDD, 
SSHD 
MS-DOS, 
Windows barcha 
versiyalari 
Eskirgan FAT32 
almashtirilgan 
FAT12 
Disketalar 
MS-DOS, 
Windows barcha 
versiyalari 
Eskirgan 
disketalar hozirda 
ishlatilmaydi. 
HFS+ 
HDD, 
SSHD 
Mac OS X 
ISO 
9660 
Optik 
Turli 
UDF 
Optik 
Turli 
Har xil fayl tizimlari turlicha imkoniyatlarni taklif qiladi. NTFS 
fayllarni shifrlashda, fayllarni siqishda, faylni uzun nomlashda 
(255 simvol) va katta hajmni (16 Tb) quvvatlashda keng 
imkoniyatlar yaratib beradi.
Fayl tizimi funksiyalari va ma’lumotlar ierarxiyasi. 
Fayl 
deganda, nomi va kengaytmasi, hamda bir xil tuzilishga ega 
boʻlgan yozuvlardan tashkil topgan ma’lumotlar toʻplami 
tushuniladi. Bu ma’lumotlarni boshqarish uchun, mos ravishda fayl 
tizimlari yaratiladi. Fayl tizimi, ma’lumotlar mantiqiy strukturasini 
18
Faithe Wempen. Computing Fundamentals IC3 EDITION. John Wiley & Sons 
Ltd, United Kingdom. 2014. p 123-124. 
45

---

va ularga ishlov berish jarayonida bajariladigan amallar bilan ish 
olib borish imkonini beradi. 
FAT fayl tizimi. 
FAT fayl tizimi, oʻz nomiga quyidagi 
ma’lumotlarni oʻz ichiga olgan: 
‒
disk makoni boʻsh sohalari; 
‒
fayl yoki uning fragmentlari uchun ajratilgan, mantiqiy 
diskning bevosita adreslanuvchi qismlari (uchastkalari); 
‒
diskning defektli sohalari (bu sohalar defekt joylariga ega 
boʻlib, ma’lumotlarni oʻqish va yozishni xatosiz bajarishga kafolat 
bermaydi). 
FAT fayl tizimida, ixtiyoriy mantiqiy disk ikki sohaga: tizimli 
soha va ma’lumotlar sohasiga boʻlinadi.