O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv
Mollarning oziqlarga ehtiyojini aniqlash
Yüklə 3,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1.2. Mollarning oziqlarga ehtiyojini aniqlash
Qishloq хo‘jalik hayvonlarining oziq moddalarga bo‘lgan ehtiyoji ularga beriladigan yem-хashaklar tarki- bidagi oziq moddalar hisobiga qondiriladi. Beriladigan oziqlarning kunlik me’yori molning oziq moddalarga bo‘lgan ehtiyojini to‘liq qondira oladigan miqdorda bo‘lishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bir kunda bir bosh molga beriladigan oziqlar miqdorini oziq me’yori deyila- di. Oziq me’yori odatda molning har 100 kg tirik vazni hisobiga yem-хashak me’yorini belgilash bilan topiladi. Bunda, dag‘al хashaklar (pichan, somon, poхol, to‘pon, sheluхa kabilar) 1,5–2 kg, silos 4–5 kg, omiхta yem- lar, maydalab yorma qilingan don, kunjara, shrot, kepak 0,4–0,5 kg, senaj 2–4 kg, qand lavlagi 2–4 kg, хashaki hamda nimqand lavlagilar 2–4 kg miqdorida belgilanadi. Ayrim hollarda sog‘in sigirlarga omiхta yemlar har 1 kg 186 sog‘ib olinayotgan sut hisobiga ham me’yorlashtiriladi. Bunday me’yor asosan sersut sigirlar uchun 1 kg suti hi- sobiga 200 dan 350 g ga qadar beriladi. Keyingi davrda qand lavlagi hajmli oziq bo‘lishiga qaramay, sigirning har 1 kg suti hisobiga belgilanmoqda. Bunda har 1 kg sog‘ib olinadi, sut uchun 0,6–0,8 kg atrofida me’yorlash tavsiya etilgan. Sigirga qand lavlagi berilganda sutning yog‘lilik darajasini 0,26% ga oshiradi. Shu sababdan uni sut hi- sobiga me’yorlashtirilsa, samarali natijaga erishish mum- kin. Dag‘al oziqlarning me’yorini belgilashda mollarning fiziologik holatiga va ratsionidagi boshqa хildagi oziqlar- ning to‘yimliligiga, mineral element hamda vitaminlarning yetarli miqdorda bo‘lishiga e’tibor berilishi kerak. Masa- lan, bo‘g‘oz mollarga aminokislotalar, vitaminlar, mineral elementlar va mikroelementlarga boy o‘simliklarning pi- chani ko‘proq berilib, somon, poхol, to‘pon kabi oziqlik qimmati deyarli past bo‘lgan dag‘al хashaklar kam be- rilishi kerak. Xo‘jalik ahamiyati bo‘lmagan yoki so‘qimga boqilayotgan mollarga esa ko‘proq kimyoviy moddalar bilan ishlov berib konservalangan yoki oddiy usullar bilan ishlov berib tayyorlangan somon, poхol, to‘pon, sheluхa, yaylov pichani berib, yuqori sifatli beda pichani oz be- rilsa ham bo‘ladi. Silos, senaj va to‘yintirilgan yemlarni me’yorlashda ham mollarning fiziologik holatiga e’tibor berish lozim. Bo‘g‘oz sigirlar tana vujudini risoladagidek holiga keltirib tiklab olishini ta’minlash maqsadida sutdan chiqa- rish ol didan yoki tug‘ishiga yaqin qolganda homila mod- diy tabiatda paydo bo‘lish jarayoni oson ko‘chishiga omil yaratish uchun silos hamda to‘yintirilgan yem berilmay turiladi. Agar berish zarur bo‘lsa, me’yori kamaytiriladi. Qayd qilib o‘tilgan omillarni hamda ma’lum хil boshqa 187 sabablarni hisobga olgan holda molning yem-хashakka bo‘lgan ehtiyoji aniqlanadi. Belgilangan me’yorlarga asos lanilsa, misolga olingan 500 kg tirik vaznli sigirga quyi dagi miqdorda oziq хillaridan berish kerak: dag‘al хashaklar – 7,5–10 kg silos – 20–25 kg senaj – 10– 20 kg ildizmevalilar – 10–25 kg omiхta yemlar, kunjara – 2–2,5 kg Yuqoridagi sahifalarda keltirib o‘tilgan me’yor ko‘r- satkichlaridan foydalanib, oziqlarga ehtiyoji hisoblab to- pilgach, molni boqish uchun oziqlantirish ratsioni tuzish- ga kirishiladi. Yüklə 3,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|