O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti

η
k
= 
0,4 olinadi. 
YAnvar oy uchun quyosh qurilmasining kunlik issiqlik samaradorligini aniqlaymiz. 
Q
g
va 
K
k
ning qiymatlari 1.3 va 2.5 jadvallardan keltirilgan. (2.16) formulaga asosan 
Q
k
= 8,18×1,7×95×0,4 = 528,43 MJ/kun . (2.22)
Suvli issiqlik akkumulyatorining hajmi optimal munosabatdan aniqlanadi 
V
a
 /F
k
= 0,05 m
3
/m
2
;
V
a
= 0,05×95 = 4,75 m
3
. (2.23) 
Issiqlik ta’minoti uchun quyosh energiyasidan foydalanish imkoniyatlarini qoplash 
koeffitsienti 
f 
bilan tavsiflash mumkin. Quyosh energiyasi bilan issiqlik iste’mol yuklamasini 
qoplash koeffitsientining mumkin bo‘lgan maksimal qiymati
f
max
= 
г
к
Q
Q
100% = 
8
,
797
43
,
528
100% = 66 % . (2.24) 
Yilning oylar bo‘yicha 
Q
k 
, 
f 
uchun natijalari 2.5 jadvalda keltirilgan. 
SHunday qilib quyosh energiyasidan foydalanish natijasida: quyosh energiyasi hisobidan 
yanvar oyda - 66%; dekabrda - 
74% issiqlik iste’mol yuklamasini qoplash mumkin. Qolgan oylar 
uchun quyosh energiyasining resurslari issiqlik iste’molidan ancha ort
ib boradi. Yil davomida 
4073 m
3
gaz yoki 5394 kg sh. yo. ni tejash mumkin. 
YUqorida keltirilgan issiqlik ta’minoti uchun quyosh energiyasidan foydalanish 
imkoniyatlarini aniqlash usuli tahminiy bo‘lsa ham, tabiiy yoqilgilarni tejash va ekologik toza 
sharoitni loyihalash hamda dasturlash masalalarini echishda foydalanish mumkin. 
2.5 jadval 
Kun, oy 
15/10 
15/11 
15/12 
15/1 
14/2 
15/3 
15/4 
Q
g
, MJ/(m
2
den) 
15,5 
9,46 
7,21 
8,18 
10,95 
14,62 
19,13 

---

144 
K 
1,34 
1,62 
1,8 
1,7 
1,43 
1,19 
1,01 
t
x
, 
o
C 
14 
8 
3 
0 
5 
9 
16 
Q
k
, MJ/sut 
177,3 
443,2 
664,8 
797,8 
576,2 
398,9 
88,65 
G
i
, 
ой
м
сут
м
3
3
1
,
235
58
,
7
5
,
568
95
,
18
9
,
880
42
,
28
1057
1
,
34
7
,
689
63
,
24
5
,
528
05
,
17
5
,
13
78
,
3
G
ish
, 
ой
ё
ш
кг
сут
ё
ш
кг
/
.
.
.
/
.
.
.
5
,
312
08
,
10
1
,
456
2
,
25
1171
8
,
37
1406
35
,
45
2
,
917
76
,
32
3
,
680
7
,
22
8
,
150
03
,
5
f
max
, % 
>>100 
>100 
74 
66 
>100 
>100 
>>100 
XULOSALAR 
3.
Aktiv quyosh isitish qurilmalar va ularning ishlash tartiblari keltirilgan. Qishda past 
temperaturalarda quyosh kollektoridagi suv muzlamasligi uchun choralar kurilgan.
4.
Bino-uy uchun quyosh isitish issiqlik yuklamasini hisoblash uslubiyoti keltirilgan. Quyosh 
kollektorli tizimning issiqlik unumdorligi, issiqlik-texnikaviy tavsiflari, quyosh kollektori va 
issiqlik akkumulyatorining o‘lchamlari aniqlangan.
5.
Qashqadaryo viloyati sharoitida bino-uy uchun isitish yuklamasi (oylik, yillik); tabiiy gaz 
(m
3
/yil) va 
shartli yoqilg‘i kg sh. yo./yil) sarfi aniqlangan. Quyosh energiyasidan 
foydalanish natijasida quyosh energisi hisobidan yanvar oyda - 45...66%; dekabrda -
55...74% issiqlik iste’mol yuklamasini qoplash mumkin. Yil davomida, isitish mavsumida 
(oktyabr-aprel oylarda) 4073 m
3
gaz yoki 5394 kg sh. yo. ni tejash mumkin. 
3. BOB. QUYOSH ISSIQ SUV TA’MINOTI 
ISSIQLIK YUKLAMASI
SHartli belgilar: