O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Baltimor 6-guruhi viruslari (bir zanjirli (+) RNK). 
Bu guruh viruslari o`zining replikativ siklida teskari transkripsiya bosqichiga 
va oraliq mahsulot sifatida DNK ga ega bo`lgan retroviridal oilasiga kiradi. Bu oila 
vakillari faqatgina umurtqalilarni ingitsirlash xususiyatiga ega. Bu sinfning asosiy 
vakili inson immunotanqislik birinchi OIV bir xil vakillari o`sma kasalliklarining 
keltirib chiqaradi. Onkogen viruslari Raus sarnomasi virusi qushlarda sichqon sut 
bezining o`sma kasalligini keltirib chiqaradi. Onkogen viruslar Raus sarnomasi 
virusini sichqonlarda meykoz virusi moloni virusi maymunlar meykozi virusi 
Insonlarda T-mimgositor virusi va hokazolar kiradi. 
Retroviruslar virion tarkibiga 5-8 xil polimerintidlari kiradi. 
Kapsida ichida teskari transkriptazaning bir nechta o`nta molekulasi kiradi. t-
RNK molekulalari va genomning ikkita bir-biriga o`xshash bir zanjirli RNK 
molekulalari diploid virus genomining noyob hodisasi kiradi.
Infeksiya jarayonida retroviruslarning RNK genomida teskari transkriptaza 
fermenti yordamida ikki zanjirli halqali DNK nusxa sintezlanadi.
Baltimor 7-guruhining viruslar ikki zanjirli DNK bu guruh viruslari replekativ 
shaklda teskari transkripsiya bosqichi va oraliq mahsulot shaklida RNK ga ega 
bo`ladi. Ular retroviruslar bo`lib ularga inson B-gepatiti surgi gepatit virusi yer 
olmaxon, yumronqoziqlar pekin g`ozlari gepatit va gulkaram mozaikasi guruh 
viruslari kiradi. Virionlar DNK si va polimerasi xo`jayin hujayrasiga migratsiyasini 
amalga oshiradi. (+) RNK molekulalarini hosil qilish orqali trannskriptsiyalanadi. 
Teskari transkriptaza ta‘sirida avval (-) DNK zanjiri, uning asosida ferment 
(+) zanjirni sintezlaydi. Virus DNK si hujayra integratsiyasini amalga oshirish 
mumkin. Lekin bunga hojat bo`lmaydi.
Agar bunga hojat tug`ilsa virus DNK si bo`laklarga parchalanadi va ular 
viruslar DNK yoki RNK molekulalarining nukleotidlar qatoridagi kodlangan 
genetik ma‘lumotning ishga tushishi quyidagi xususiyatlarga ega.

---

[81] 
1.
Segmentlashmagan bir komplementli va segmentlashgan fragmentli 
genomlar transkripsiyasi mexazmlari farq qiladi. Bu komplemetli genomlar uchun 
transkripsiyada politsistronli I-RNK da joylashgan bo`lib ularning translyatsiyasi 
funksional xususiyatlarga ega bo`lmagan protionlar hosil bo`lishiga olib keladi. 
Hujayradagi maxsus va viruslarning protezalari yordamida poliprotionlar poleitinlar 
funksional faol oqsillarga parchalanadi. Segmentlashgan genomlar transkripsiyasida 
monotsistronli i-RNK xosil bo`ladi va turli xil miqdordan har xil oqsil hosil 
bo`lishini ta‘minlaydi. 
2.
Virusli genom va xo`jayin hujayrasi o`rtasida garmonik munosabatlarni 
o`rnatish uchun virus RNK si hujayra tomonidan informatsion signallarga ega 
bo`ladi. Bularga ribosomalar bilan bog`lanadigan saytlar kiradi. Poliadiminlanish 
saytlari DNK tutuvchi viruslarning replikatsiyasining (origin) qismi bog`lanadigan 
qismlari mansub bo`lib ular hujayraning DNK polimerasini virus genomini 
replikatsiyasini stimullash xususiyatiga ega bo`ladi. 
3.
Oddiy viruslar uchun hujayra omillariga bog`liqligi aniqlangan ushbu 
genom replikatsiyasi uchun muhim hisoblanadi. Murakkab viruslar DNK sintezida 
ko`p xil oqsillarni kodlaydi. Hujayra omiliga bog`liq bo`lmaydi.