O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti

y=--a; buyrug‗i bo‗yicha oldin a ning qiymati 1 ga kamaytirilib, o‗sha
kamaytirilgan qiymati yga beriladi. Bu buyruq a=a–1; y=a buyruqlari teng kuchli;
y+=a; buyrug‗i bo‗yicha yga a ni qo‗shib, natija yga beriladi. Ya‘ni bu
buyruq y=y+a; buyrug‗iga teng kuchli;
y - = a; buyrug‗i bo‗yicha y dan a ni ayirib, natija y ga beriladi. Ya‘ni bu
buyruq y = y – a; buyrug‗iga teng kuchli;
y* = a; buyrug‗i bo‗yicha y ni a ga ko‗paytirib, natija y ga beriladi. Ya‘ni bu
buyruq y = y*a; buyrug‗iga teng kuchli;
y/= a; buyrug‗i bo‗yicha y ni a ga bo‗lib, natija y ga beriladi. Ya‘ni bu
buyruq y = y/a; buyrug‗iga teng kuchli;
y % = a; buyrug‗i bo‗yicha y ni a ga bo‗lganda qoldiqni hisoblab, natija y
ga beriladi. Ya‘ni bu buyruq y = y % a buyrug‗iga teng kuchli;
y* = a + 3; buyrug‗i bo‗yicha y ni a+3 ga ko‗paytirib, natija y ga beriladi.
Ya‘ni bu buyruq y = y * (a + 3); buyrug‗iga teng kuchli;
y + = ++a; buyrug‗i bo‗yicha a ni 1 ga orttirib, natija y ga qo‗shiladi va bu
yig‗indining qiymati y ga beriladi. Ya‘ni bu buyruq a = a +1; y= y + a;
buyruqlariga teng kuchli;
y % = a ++; buyrug‗i bo‗yicha y ni a ga bo‗lganda qoldiq hisoblsnib, natija
y ga beriladi va a 1 ga orttiriladi. Ya‘ni bu buyruq y = y % a; a = a + 1;
buyruqlariga teng kuchli;
y* = --a; buyrug‗i bo‗yicha a1 ga kamaytiriladi va ayirma y ga
ko‗paytirilib, natija y ga beriladi. Ya‘ni bu buyruqa = a – 1; y = y * a;
buyruqlariga teng kuchli;
y- = a--; buyrug‗i bo‗yicha y dan a ni ayirib, natija y ga beriladi va a ning
qiymati 1 ga kamaytiriladi. Ya‘ni bu buyruq y = y – a; a = a – 1; buyruqlariga
teng kuchli;
y+=--y; buyrug‗i bo‗yicha y 1 ga kamaytirilib, natija y ga qo‗shiladi va
yig‗indining qiymati y ga beriladi. Ya‘ni bu buyruq y=y–1; y=y+y; buyruqlariga
teng kuchli.
Qiymat berish buyrug‗ining y=++a;  va y=--a; ko‗rinishlari uning prefiks
ko‗rinishi, y=a++;  va y=a--; ko‗rinishlari postfiks ko‗rinishlari deyiladi.
Misol tariqasida quyidagi dasturni va uning natijalarini tahlil qiling:
#include
int main( )
{
int a, b, c, d, x, y, z, n, m;
a = 5; b = 6; c = 7; d = 8;

---

---

68

x=++a; y=++a; x+=x++; cout << "x=" << x << " y=" <="return 0;
}
Dastur natijasi quyidagicha chop etiladi:
x = 13 y = 7 a = 7
x = 7
y = 4 c = 42
n = 0
b = 5 c = 6
Eslatma: Qavs ichidagi amallar birinchi bajariladi, keyin funksiyalarning
qiymatlari hisoblanadi. Undan keyin bizga hozirgacha ma‘lum bolgan amallarning
birinchi bajarilish nuqtayi nazaridan bajariish tartibi quyidagicha(Qavs ichiga
olingan amallar bir bosqich amallari hisoblanadi):