O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Miqdor va sifat birligini ifodalaydigan tushuncha.

1. 
   sakrash.
   
2. 
   ayniyat.
   
3. 
   tafovut.
   
4. 
   *me’yor.
   

63. 
    Tabiat va jamiyatda sodir bo’ladigan sifat o’zgarishlarini anglatadigan tushuncha:
    

1. 
   *sakrash.
   
2. 
   qarama-qarshiliklar.
   
3. 
   ziddiyat.
   
4. 
   me’yor.
   

63. 
    Eskini yangi bilan almashinuvi…
    

1. 
   *inkor deb aytiladi.
   
2. 
   miqdor deyiladi.
   
3. 
   me’yor deyiladi.
   
4. 
   qarama-qarshilik deyiladi.
   

63. 
    Inkorni-inkor qonuni bo’yicha taraqqiyot …
    

1. 
   to’g’ri chiziqli bo’ladi.
   
2. 
   *spiralsimon shaklga ega bo’ladi.
   
3. 
   chiziqlar tutashgan aylana shaklda bo’ladi.
   
4. 
   vorissiz bo’ladi.
   

63. 
    Falsafa tarixida kategoriyalarni ilmiy o’rganib, falsafani fan darajasiga ko’targan olim kim?
    

1. 
   Suqrot.
   
2. 
   Demokrit.
   
3. 
   *Arastu.
   
4. 
   Geraklit.
   

63. 
    Narsa va hodisalardagi o’zaro bog’lanish va eng umumiy aloqadorliklarni ifodalaydigan tushuncha …
    

1. 
   holat deyiladi.
   
2. 
   xossa deyiladi.
   
3. 
   *kategoriya deyiladi.
   
4. 
   munosabat deyiladi.
   

63. 
    Olamdagi narsa, voqyea va jarayonlarga xos bo’lgan belgilar hamda xususiyatlarni aks ettiruvchi falsafiy kategoriyani aniqlang.
    

1. 
   umumiylik.
   
2. 
   mazmun
   
3. 
   mohiyat.
   
4. 
   *alohidalik.
   

63. 
    Narsa, hodisalar, jarayonlarga xos doimiy, takrorlanadigan belgilar, xususiyatlar yig’indisini aks ettiruvchi falsafiy tushuncha.
    

1. 
   *umumiylik.
   
2. 
   sabab.
   
3. 
   oqibat.
   
4. 
   alohidalik.
   

63. 
    Narsa va hodisalardagi qismlar o’rtasidagi birlikni ifodalovchi falsafiy kategoriya?
    

1. 
   qism.
   
2. 
   xususiylik.
   
3. 
   *butun.
   
4. 
   shakl.
   

63. 
    Butun tarkibidagi alohidalik nima deb aytiladi?
    

1. 
   *qism.
   
2. 
   imkoniyat.
   
3. 
   tasodif.
   
4. 
   zaruriyat.
   

63. 
    Ma’lum sharoit mavjud bo’lgan taqdirda albatta yuz beradigan voqyea yoki hodisa…
    

1. 
   *zaruriyat.
   
2. 
   tasodif.
   
3. 
   butun.
   
4. 
   qism.
   

63. 
    Sabab va oqibat aloqadaorligi (sababiyat) ni tan oluvchi ta’limot.
    

1. 
   agnostisizm.
   
2. 
   aksiologiya.
   
3. 
   ontologiya.
   
4. 
   *determinizm.
   

63. 
    Sababiyatni inkor qiluvchi ta’limot.
    

1. 
   aksiologiya.
   
2. 
   *indeterminizm.
   
3. 
   ontologiya.
   
4. 
   agnostisizm.
   

63. 
    Yangi narsa, hodisa kelib chiqishini ifodalovchi muayyan shart-sharoit, vaziyat …
    

1. 
   *imkoniyat.
   
2. 
   voqyelik.
   
3. 
   tasodif.
   
4. 
   zaruriyat.
   

63. 
    Real holat va mavjud bo’lib turgan hodisalarni ifodalovchi kategoriya (ro’yobga chiqqan imkoniyat).
    

1. 
   zaruriyat.
   
2. 
   imkoniyat.
   
3. 
   *voqyelik.
   
4. 
   tasodif.
   

63. 
    Muayyan narsa, hodisalar, jarayonlarning o’ziga xos sifat, xususiyatlari, muhim belgilari, elementlarining yig’indisini..
    

1. 
   shakl anglatadi.
   
2. 
   *mazmun tushunchasi anglatadi.
   
3. 
   tasodif.
   
4. 
   zaruriyat.
   

63. 
    Narsa, hodisa va jarayonlarning ichki, muhim, asosiy, zaruriy, barqaror aloqadorlik, munosabatlarini ifodalaydigan falsafiy kategoriya.
    

1. 
   hodisa.
   
2. 
   shakl.
   
3. 
   *mohiyat.
   
4. 
   oqibat.
   

63. 
    Mohiyatning tashqi ifodasi, namoyon bo’lishi…
    

1. 
   mohiyat.
   
2. 
   imkoniyat.
   
3. 
   *hodisa.
   
4. 
   voqyelik.
   

63. 
    Natijani zaruran kelib chiqishini ta’minlovchi hodisa …
    

1. 
   butun deyiladi.
   
2. 
   *sabab deyiladi.
   
3. 
   oqibat deyiladi.
   
4. 
   qism deyiladi.
   

63. 
    Hodisalar zanjirida sababning ta’sirida vujudga keladigan yangi hodisa bu:
    

1. 
   mohiyat.
   
2. 
   inkor.
   
3. 
   *oqibat.
   
4. 
   miqdor.
   

63. 
    «Dialektika» so’zini birinchi bo’lib qo’llagan faylasuf kim?
    

1. 
   Aflotun.
   
2. 
   Arastu.
   
3. 
   Fales.
   
4. 
   *Suqrot.
   

63. 
    «Dialektika» atamasining lug’aviy ma’nosi qanday?
    

1. 
   * «suhbat, bahs»
   
2. 
   «moddiylik»
   
3. 
   «g’oya»
   
4. 
   «ikkilangan»
   

63. 
    Olamdagi narsa va hodisalar doimo o’zgarishda, o’zaro aloqadorlik va bog’liqlikda, rivojlanish va taraqqiyotda deb hisoblovchi ta’limot.
    

1. 
   metafizika.
   
2. 
   eklektika.
   
3. 
   *dialektika.
   
4. 
   sofistika.
   

63. 
    «O’zingni bilsang, olamni bilasan» iborasi kimga tegishli?
    

1. 
   Gegel.
   
2. 
   Byuxner.
   
3. 
   *Suqrot.
   
4. 
   N.Kopernik.
   

63. 
    G’arbiy Yevropalik qaysi olim psixika ongsizlik, ong osti hodisalarini va ongning o’zidan iborat uch qatlamdan tashkil topgan deb hisoblagan?
    

1. 
   Xaydegger.
   
2. 
   Ch.Pirs.
   
3. 
   *Freyd.
   
4. 
   P.Sorokin.
   

63. 
    In’ikosning oliy shakli, inson miyasining xossasi, ijtimoiy (jamiyat) taraqqiyotining mahsuli degan ta’rif qaysi ma’naviy hodisaga taalluqli?
    

1. 
   ma’naviyatga.
   
2. 
   ruhiyatga.
   
3. 
   *ongga.
   
4. 
   sezgiga.
   

63. 
    O’zini bilish, baholash, tartibga solish qaysi noyob ma’naviy hodisaga xos?
    

1. 
   Tasavvufga.
   
2. 
   idrokka.
   
3. 
   *o’z-o’zini anglashga.
   
4. 
   sezgiga.
   

63. 
    Inson aqliy sohasidan tashqarida, ong tomonidan nazoratga olinmaydigan turli ruhiy hodisa va holatlar…
    

1. 
   ong
   
2. 
   tafakkur.
   
3. 
   *ongsizlik.
   
4. 
   sezgi, Tasavvuflar.
   

63. 
    Ruhiy tahlil (psixoanaliz) ta’limotining asoschisi.
    

1. 
   K.Yung.
   
2. 
   *Z.Freyd.
   
3. 
   E.Fromm.
   
4. 
   K.Popper.
   

63. 
    Ijtimoiy ong nima?
    

1. 
   bir kishiga tegishli qarashlar.
   
2. 
   faqat siyosiy qarashlar.
   
3. 
   *jamiyatning muayyan davriga tegishli bo’lgan umumiy his-tuyg’u, kayfiyatlar, qarashlar, g’oyalar nazariyalar.
   
4. 
   axloqiy qarashlar va huquq.
   

63. 
    Jamiyatdagi voqyelik va real borliqning alohida olingan shaxsning ongida aks etishi …
    

1. 
   ijtimoiy ong.
   
2. 
   jamoa ongi.
   
3. 
   *individual ong.
   
4. 
   guruh ongi.
   

63. 
    Voqyelikni aks ettirish darajasiga ko’ra ijtimoiy ong … bo’linadi.
    

1. 
   axloqiy va diniy ongga.
   
2. 
   *odatiy (kundalik) va nazariy ongga.
   
3. 
   siyosiy va huquqiy ongga.
   
4. 
   san’at va ijtimoiy ongga.
   

63. 
    Ijtimoiy ongning darajalariga kiradi:
    

1. 
   tasodif va zaruriyat.
   
2. 
   mazmun va shakl.
   
3. 
   *Ijtimoiy psixologik va ijtimoiy idealogik (mafkura)
   
4. 
   mohiyat va hodisa.
   

63. 
    Ijtimoiy psixologiya (ruhiyat):
    

1. 
   *Ijtimoiy guruhlar hayotini muayyan his-tuyg’ular, kayfiyatlarda aks ettiradi.
   
2. 
   Alohida shaxslar qarashini aks ettiradi.
   
3. 
   Manfaatlar, g’oyalarni aks ettiradi.
   
4. 
   Tabiat va jamiyatdagi o’tkir muammolarni ko’rsatadi.
   

63. 
    Ijtimoiy guruhlar ehtiyojlari, manfaatlarining ichki mohiyatini,s ababini har xil g’oyalar, nazariyalar, ta’limotlar shaklida aks ettiruvchi tushuncha:
    

1. 
   ijtimoiy psixologiya.
   
2. 
   *ijtimoiy ideologiya (mafkura)
   
3. 
   din.
   
4. 
   adabiyot.
   

63. 
    Ijtimoiy ong shakllaridan qaysi biri voqyelikni badiiy obrazlar orqali aks ettiradi?
    

1. 
   huquqiy ong.
   
2. 
   *estetik ong.
   
3. 
   axloqiy ong.
   
4. 
   diniy ong.
   

63. 
    Ijtimoiy ong shakllaridan qaysi biri voqyelikni (borliQni) ilmiy tushuncha, qonunlar , nazariyalar orqali aks ettiradi?
    

1. 
   *fan.
   
2. 
   axloq.
   
3. 
   din.
   
4. 
   siyosat.
   

63. 
    Gnoseologiya so’zining lug’aviy ma’nosini aniqlang.
    

1. 
   borliq haqida ta’limot.
   
2. 
   qadriyatlar haqida ta’limot.
   
3. 
   *bilish nazariyasi.
   
4. 
   amaliyot haqidagi ta’limot.
   

63. 
    Olamni, voqyelikdagi moddiy va ma’naviy sistemalar mohiyatini, tabiat va insoniyat qonuniyatlarini ishonarli bilish mumkinligini inkor etuvchi ta’limot.
    

1. 
   gnostisizm.
   
2. 
   gnoseologiya.
   
3. 
   *agnostisizm.
   
4. 
   aksiologiya.
   

63. 
    Inson ongini yangi bilimlar bilan boyib borish jarayonini qaysi tushuncha izohlaydi?
    

1. 
   bilim.
   
2. 
   sezgi.
   
3. 
   *bilish.
   
4. 
   Tasavvuf.
   

63. 
    Inson bilish jarayonining umumiy natijasi…
    

1. 
   idrokdir.
   
2. 
   tushunchadir.
   
3. 
   *bilimdir.
   
4. 
   sezgidir.
   

63. 
    Inson bilishining bosqichlarini ko’rsating.
    

1. 
   tushuncha va xulosa.
   
2. 
   hukm va xulosa.
   
3. 
   *hissiy va aqliy (mantiqiy) bilish.
   
4. 
   sezgi, idrok, Tasavvuf.
   

63. 
    Hissiy bilish shakllarini aniqlang.
    

1. 
   tushuncha, hukm, xulosa.
   
2. 
   til, belgi, ma’no.
   
3. 
   *sezgi, idrok, Tasavvuf.
   
4. 
   kuzatish, analiz, sintez.
   

63. 
    Aqliy (mantiqiy) bilish shakllari bu:
    

1. 
   sezgi, idrok, Tasavvuf.
   
2. 
   kuzatish, analiz, sintez.
   
3. 
   *tushuncha, hukm, xulosa.
   
4. 
   induksiya, deduksiya, analogiya.
   

63. 
    Ijtimoiy bilish …
    

1. 
   tabiatni bilishdir.
   
2. 
   *jamiyatni, ijtimoiy jarayon va hodisalarni bilishdir.
   
3. 
   jonli tabiatni o’rganish.
   
4. 
   moddiy olam qonunlarini bilish.
   

63. 
    Ilmiy bilishning usullari bu:
    

1. 
   kuzatish, analiz, sintez, eksperiment.
   
2. 
   abstraktlashtirish, konkretlashtirish, ideallashtirish.
   
3. 
   induksiya, deduksiya, modellashtirish.
   
4. 
   *Hammasi to’g’ri.
   

63. 
    Inson bilimlarining voqyelikka muvofiqligini qaysi falsafiy tushuncha aks ettiradi?
    

1. 
   adolat.
   
2. 
   erkinlik.
   
3. 
   *haqiqat.
   
4. 
   tenglik.
   

63. 
    Bilishning subyekti…
    

1. 
   barcha tirik mavjudotlar.
   
2. 
   reallikning o’zi
   
3. 
   *malaka, ko’nikmaga ega inson.
   
4. 
   borliqning barcha ko’rinishlari.
   

63. 
    Bilishning obyekti ….
    

1. 
   faqat tabiatdagi narsalar va hodisalar.
   
2. 
   faqat inson faoliyati.
   
3. 
   *borliqning barcha ko’rinishlari, shakllari.
   
4. 
   faqat jonli tabiat.
   

63. 
    Ilmiy bilish bu:
    

1. 
   axloqiy normalar yordamida bilish.
   
2. 
   diniy qadriyatlar yordamida bilish.
   
3. 
   *fan yordamida bilish.
   
4. 
   faqat san’at vositalari orqali bilish.
   

63. 
    Obyektni qismlarga bo’lib, tahlil qilib, shu qismlarni fikran bir butunga birlashtirish:
    

1. 
   kuzatish va eksperiment.
   
2. 
   *analiz va sintez.
   
3. 
   modellashtirish.
   
4. 
   analogiya.
   

63.