63
Immun sistemaning asosiy xujayralari - limfotsitlardir. Limfotsit
xujayralari ok tanachalariga kirib bir yadroli xujayradir.
Konda umumiy
leykotsitlarga nisbatan 28-32% tashkil kyladi, ya’ni 2
1
10 1 litr konda
uchraydi. Bu limfatsitlar organizmda asosiy vazifasi xamma immun maxsus
reaksiyalarni shu limfotsitlar keltirib chikaradi.
Immun sistemasini yordamchi xujayralariga kiradi - neytrofillar,
makrofaglar,eozinafillar, monotsitlar va b.x.
Antitela
(AT) yoki immunoiobulinlar.(Ig)
gumoral immunitetni asosini
tashkil kiladi. AT ta’siri natijaisda sintez kilinadi. AT maxsus AG bilan
birikish xususiyatiga ega, lekin shunday AT borki kupchilik AG larni antigen
determenanti 'bilan birikish mumkin. Bunday AT geperomaxsus AT xam deb
yuritiladi. AT ni millionlab turlari bulishi mumkin. Ularni aktiv markazi
aloxida Ag depermenantlar bilan maxsus birikadi.
AT ximiyaviy strukturasi.
At lar ximiyaviy jixatdan oddiy tuzilishga ega bulib,
ikkita ogir
zanjirdan va ikKita engil zanjirdan tarkib topgandir. Xar bir ogir va engil
anjirlar bir birlari bilan disulfit boglar bilan boglangan. Ogir zanjir bilan
engil zanjir birikkan joyda aktiv markaz mavjud bulib, u erda antigenni
biriktirib oluvchi maxsus markaz tutadi. Ogir va
engil anjirlarni tutashgan
joyi birikib immunoglobulini sharnir kismini tashkil kiladi. Aktiv kismlari
immunoglobulinni turiga karab 2, 4, 6 , 10 ta bulishi mumkin. At struktura
birligi monomer deb yuritiladi. Ag briktiriyu oluvchi markazi lgG 2 ta yoki
Fab, Fab
2
yuritilsa, Ag biriktira olamydigan uchastkasini Fc fragment
konstanta deb yuritiladi. At ni Fc uchastkasi muxim biologik funksiyalari
bajaradi.
Fc fragment At maxsus birikganini aniklab beradi.
Effektor xujayralar
bilan makrofaglar, polimorf yadroldi leykotsitlar semiz xujayralar bilan
ularni membranasida immunoglobulinni Fc fragmentiga nisbatan retseptorlar
mavjuddir. SHu retseptorlar yordamida Ag organizmdan chikariщsa,
tugatishda katnashadi.
At va Ag maxsus brikish okibatida komplementni aktivlashuvi
kuzatiladi. At N- zanjirini tuzilishiga karab At ni 5 -sinfi tavofut kilinadi.
lgM, lgG, IgA, lgD, lgE.
Antigenlar.
Kelib chikishi turlicha bulgan
genetik begonalik belgisini
tashib yuruvchi organizmga kiritilganda immun reaksiyalarni keltirib chikara
oladigan modsa va xujayralarga aytiladi.
Antigenlarni xususiyatintigenligi, ya’ni
organizm uchun begona
bulishi va antitela bilan, maxsus limfotsitlarni retseptorlari bilan birika olish
xususiyatiga aytiladi
.
1.Immunogenlik xususiyati immun sistemaning maxsus reaksiyasini
keltirib chikarib xususiyati.
64
Z.Epitop (atigen determinant) Ag molekulasining fragmenta yoki
bulakchasi (antigen molekulasining ichida yoki tashkarisida joylashgan
bulishi mumkin).
Immun javobni keltirib chikara oladigan uning maxsusligini
ta’minlovchi antigen determinant antitela bilan yoki limfotsitlarni
retseptorlari bilan maxsus birika olishlari mumkin.
Dostları ilə paylaş: