O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot universitеti

3.8-rasm. Ikkita sonning vaqtinchalik o`zgaruvchidan foydalanmay joyini 
almashtirish
blok-chizmasi 
 
Masala yechimining algoritmini blok-chizmasi 3.8-rasmda keltirilgan.
 
 
Tayanch iboralar 
chiziqli hisoblash jarayoni, tarmoqlanuvchi turdagi algoritm, takrorlanuvchi 
turdagi algoritmlar, birlamchi ma‘lumot, oraliq natija, ifoda, o‗zgaruvchi, 
takrorlanishlar. 
 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1. 
Hisoblash jarayonlarining qanday turlarini bilasiz? Ularga ta‘rif bering.
2. 
Chiziqli hisoblash jarayoni boshqa hisoblash jarayonlaridan nima bilan farq 
qiladi? 
3. 
Chiziqli hisoblash jarayonida qanday bloklardan foydalaniladi? 
4. 
Qaysi bloklardan chiziqli hisoblash jarayoni iborat bo‗lishi mumkin emas? 
5. 
Xarakatlarning qaysi tartibi tabiiy hisoblanadi? 
Tamom 
А = А + В 
В = А – В 
А = А - В 
chiqarish А,В 
Kiritish А,В 
chiqarish А,В 
Boshlash 

---

40 
4- bob. TARMOQLANGAN HISOBLASH JARAYONLARI 
 
4.1.Tarmoqlangan hisoblash jarayoni.
4.2. Oddiy tarmoqlangan hisoblash jarayonining algoritmi.
4.3. Murakkab tarmoqlangan hisoblash jarayonining algoritmi. 
4.1. Tarmoqlangan hisoblash jarayoni 
Hisoblash jarayonlarining shundayi tarmoqlangan deb ataladiki, unda u 
birlamchi yoki oraliq ma‘lumotlar xususiyatidan kelib chiqqan holda bir yoki bir 
necha yo‗nalish bo‗yicha bajarilishi mumkin bo‗ladi. Bunda har bir yo‗nalish 
hisoblash jarayonining tarmog‗i hisoblanadi. U yoki bu tarmoqning tanlanishi 
mantiqiy shartlarning bajarilishini tekshirish asosida ta‘minlanadi. Ushbu 
algoritmlarda xarakatlarnin tabiiy amalga oshirish tartibi busiladi. So‗zlar bilan 
tarmoqlanish quiydagicha bayon etiladi: