18
Xizmat ko‘rsatish sohalari juda sekinlik bilan
marketing konsepsiyasini
qabul qildi.
Marketing konsepsiyasini o‘zlashtirish oson bo‘lmadi. «Banklar
bank xodimlari uchun qulay bo‘lgan bir necha soat ochiq, mijozlar
uchun qulay paytda yopiq bo‘ladi. Tushlik paytida va soat 16 dan keyin
yopiq bo‘ladi. Mijozni qanoatlantirishga ketadigan xarajatlar va xarajat
talab qilmaydigan harakatlar talab qilinadi.
Marketing konsepsiyasi korxonaning amaldagi yoki rejalashtirila-
yotgan faoliyatining strategik tahlili asosida ishlab chiqilishi kerak. Uni
ishlab chiqish quyidagi bosqichlardan iborat:
•
Ichki va tashqi muhitning strategik tahlili.
•
Korxona va marketing faoliyatining maqsadlarini aniqlash.
•
Marketing strategiyasiniasoslash.
•
Kutilgan natijaga erishish uchun tegishli
marketing usullarini
tanlash.
Marketing va tadbirkorlik borasida jahon amaliyoti marketing
evolyutsiyasida quyidagi konsepsiyalarni asoslab ko‘rsatdi:
1. Ishlab chiqarish.
2. Tovar.
3. Sotuv.
4. An’anaviy.
5. Ijtimoiy – etik.
6. O‘zaro ta’sir marketingi.
Bugun boshqaruvda marketing faoliyati bilan shug‘ullana borib, bir
qancha konseptual yondashuvlarni qo‘llash mumkin: ishlab chiqarishni
va tovarni mukammallashtirish, tijorat kuchlarini jadallashtirish,
iste’molchilarga yo‘naltirilgan marketing yondashuvi,
ijtimoiy-etik mar-
keting.
Marketing konsepsiyalarining rivojlanishi bozorning rivojlanish
bosqichlariga mos keladi.
Tavsiya qilingan konsepsiyalar barcha davlatlar uchun etalon yoki
norma bo‘lib xizmat qiladi, degan fikr noto‘g‘ri. Marketing evolyutsiya-
si har bir mamlakatdagi bozor munosabatlarining rivojlanish bosqichiga,
tadbirkorlik faoliyatining tashkil etilganligiga qarab turlicha bo‘lishi va
konsepsiyalar ham o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lishi mumkin.
Marketingning
korxona ishlab chiqarish, savdoga oid faoliyatini
boshqarish tizimi sifatida rivojlanish tarixi bozorning rivojlanishi bilan
mustahkam bog‘liq.