23
etuvchi omillarning to„la ro„yxati bo„lmasligi yoki omillarning ta‟siri turli tuman
bo„lishi mumkin.
Agar ta‟sir etuvchi omillar tasodifiy bo„lsa ularning ta‟sirini ehtimollik asosida
aniqlash mumkin. Bunday bog„liqliklar stoxastik deb ataladi va qo„yidagicha
ifodalanadi:
)
,...,
,
(
2
1
n
x
x
x
F
Y
bu yerda
i
x
erkin o„zgaruvchilar (amallar);
)
,...,
,
(
2
1
n
x
x
x
F
natijaviy ko„rsatkich
Y
ning inobatga
olingan omillar vazni
belgilanmaydigan qismi
nazorat qilib bo„lmaydigan omillar ta‟sirida natijaviy ko„rsatkichning
o„zgarishini ifodalovchi miqdor.
Shunday qilib ekonometrik modellar tuzishda o„rganuvchi miqdorning
tasodifiy ekanligi ta‟minlanadi.
Tadqiq qilinayotgan o„zgaruvchilar orasidagi bog„liqlik
odatda matematika
yordamida emas balki sifat tahlili yordamida aniqlanadi va uning mohiyati va ichki
bog„liqlik sababi aniqlanadi.
Ekonometrik
modellashtirishning
maqsadi
)
,...,
,
(
2
1
n
x
x
x
F
funksiyaning
ko„rinishini aniqlash va shunday
tenglama topish zarurki, u o„rganilayotgan hodisa
harakteriga mos kelsin. Buning uchun adekvat bo„lgan
tenglamani topish uchun
dispersion, korrelyatsion va regression tahlillar qo„llanilgan holda bog„liqlikni sonli
ifodasi va uning barqarorligi aniqlanadi.
Ekonometrik modellarning turli toifadagi bir biridan
modellashtirish obyekti
mazmuni va matematik ko„rinishi jihatdan farqli qiladigan hillari mavjud. Shularning
ayrimlarini ko„rsatib o„tamiz
Dostları ilə paylaş: