О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi

6.Маъруза турини танлаш
Маъруза турини танлашда ўқув аудиториясининг техник воситалар билан жиҳозланиши, тингловчилар салоҳияти (улар кимлар: ўқувчилар, талабалар, магистрлар, стажёр-изланувчилар, олий маълумотли ходимлар, олимлар ва б.), маъруза мақсади ва мавзуси ҳисобга олиниши керак.
7.Маъруза шаклини танлаш
O‘rta-maxsus ta’lim tizimida ma’ruza turlari: Yo‘naltiruvchi ma’ruza,kirish ma’ruzasi,refleksiv ёки vositaviy ma’ruzalar.
Oliy ta’lim tizimida amaliyotda ma’ruza mashg‘ulotlarini tashkil qilishning quyidagi shakllari ko‘proq qo‘llaniladi:ko‘rgazmali tushuntirish, reproduktiv,muammoli ma’ruza, axborot yoki “joriy”ma’ruza.
8.Tinglovchilar diqqatini faollashtirish uslublarini loyihalash:
Tinglovchilar diqqatini faollashtirish maqsadida birinchi navbatda ularni ma’ruzachi bilan o‘zaro faol muloqatda bo‘lishlarini ta’minlash lozim. Bu quyidagi uslublar orqali amalga oshirilishi mumkin:
8.1Ma’ruzachi tomonidan turli savollar berish orqali:

• 
  ritorik savollar (savol bilan tushuntirilgan materiallarni tasdiqlash);
  
• 
  tinglovchilarning savol berishlariga imkoniyat yaratish;
  
• 
  o‘z tushunchalarini qayta tekshirish, savol-farazlar berish.
  

• 
  ma’ruzachining shaxsiy amaliy tajribasidan dalillar, ma’lumotlar va misollar keltirish.
  

8.2.Birgalikda fikrlash, muammolar ustida birgalikda o‘ylash uslubi: ma’ruzachi tinglovchilarga shunday dalillar bilan murojaat qilishi kerakki, tinglovchilarda birgalikda hayajonlanish, diqqat qilish va muammo ichiga kirishib ketish holati sodir bo‘lsin.
8.3.“Paradoks vaziyat” uslubi:insonda har doim kutilmagan, umuman eshit-magan ma’lumotlar, axborotlarni eshitishga ishtiyoq kuchli bo‘ladi va bunday materiallarni tinglashga diqqati oshadi.
8.4. “Xatolardan o‘rganamiz” uslubi. Ma’ruzachi tinglovchilar duch kelishi mumkin bo‘lgan xatolar, o‘zlashtirishdagi qiyinchiliklar va muammolarni tahlil qilib murojaat qiladi.