172
nimalarni in'om etishi va kanday javob xatti-xarakatlarini keltirib
chikarishini belgilab beradi.
Odamning xulk-atvori esa butunlay boshkacha tarkib
topgandir. Stulchada utirib, ovkat yeya oladigan kichkinagina
bolaning xatti-xarakatlarini xam uning tabiiy extiyojlari tufayli
xosil bulgan deb aytish mumkin emas. Ovkatlanish extiyojini
kondirish uchun uzicha koshikning sira xojati yuk Lekin
tarbiyaning ta'sirida bu xildagi predmetlar bola uchun
yukoridagidek extiyojni kondirishning zarur sharti bulib koladi.
Asl ma'nodagi extiyojning uzi emas, balki unikondirishning
jamiyatda kabul kilingan usullari xatti-xarakatning shakllarini
keltirib chikara boshlaydi.
Shunday kilib, bolaning faolligi rivojlantirishning dastlabki
boskichlaridayok biologik jixatdan axamiyatga molik buyumlar emas, balki
ularning kishi tomonidan iste'mol kilinishi usullari, ya'ni ushbu
buyumlarning ijtimoiy tajribadagi vazifalari uning omillari sifatida
maydonga chikadi. Bolaning shu yusinda orttiradigan xatti-xarakat
shakllari-
bu buyumlar bilan munosabatda bulishning jamiyat tomonidan
ularning kishilar amaliyotdagi vazifalariga muvofik tarzda
ishlab chikilgan
usullaridir:
stolning atrofidautiriladi, koshik bilan ovkat yeyiladi,
kravatchada uxlanadi va xokazo.
Dostları ilə paylaş: