O‘zbekiston respublikasi qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti
Yüklə 2,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Qozog‘iston Respublikasi
lizing operatsiyalarini fuqarolik-huquqiy tartibga solish 1999 - yilning iyul oyida qabul qilingan Fuqarolik Kodeksining «Mulkni yollash» 29 - bobi va 2000 - yilning iyulida qabul qilingan «Moliyaviy lizing to‘g‘risida»gi Qonunga asosan amalga oshiriladi. Fuqarolik Kodeksi va yuqoridagi Qonunga 2004 - yilning 18 - martida o‘zgartirishlar kiritilgan. 62 Qonunga asosan moliyaviy lizingning ta’riflanishi quyidagicha: «lizing oluvchi sotuvchidan xarid qilingan va lizing shartnomasida ko‘rsatilgan lizing predmetini belgilangan haq to‘lash evaziga va belgilangan shartlarda tadbirkorlik maqsadlrida foydalanish uchun uch yildan kam bo‘lmagan muddatga lizing oluvchiga beruvchi investitsion faoliyat turi hisoblanadi». Bunda lizing shartnomasi bo‘yicha lizing predmetini berish quyidagi shartlardan hech bo‘lmaganda bittasiga javob berishi lozim: lizing predmetini lizing oluvchiga mulk qilib berish va (yoki) lizing oluvchiga qat’iy belgilangan narxda lizing predmetini xarid qilish huquqini berish lizing shartnomasida belgilab qo‘yiladi; lizing muddati lizing predmetining foydali xizmat ko‘rsatish muddatining 75 %idan ortishi lozim; butun lizing muddati bo‘yicha joriy (diskontlangan) lizing to‘lovlari qiymati berilayotgan lizing predmetining 90 %idan ortadi. Qozog‘iston Respublikasida buxgalteriya hisobini yuritish 1995 - yilning 26 - dekabrida qabul qilingan «Buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotlar to‘g‘risida»gi Qonun, shuningdek, korxonalar mulkchilik shakli va faoliyat turidan kelib chiqqan holda qo‘llanuvchi buxgalteriya hisobi milliy standartlari tomonidan tartibga solib boriladi. Lizing bitimlarini tartibga solishning bojxonaga doir masalalari quyidagilarga taalluqli: xalqaro lizing, bunda lizing oluvchi rezident lizing predmetini chet ellik lizing beruvchidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri oladi yoki Qozog‘iston rezidenti bo‘lgan lizing oluvchi (sublizing beruvchi) lizing predmetini chet ellik lizing beruvchidan sublizingga berish uchun oladi, yoki Qozog‘iston rezidenti bo‘lgan lizing beruvchi lizing predmetini chet ellik lizing oluvchiga beradi; Qozog‘iston rezidenti bo‘lgan lizing beruvchi lizing predmetini kelgusida lizingga berish uchun chet ellik ta’minotchidan sotib oladi. Qozog‘istonga xalqaro lizing shartnomalari bo‘yicha kiritiluvchi tovarlarga nisbatan vaqtinchalik kiritish va erkin muomalaga chiqarish bojxona rejimlari qo‘llanishi mumkin. Tovarlarni erkin muomalaga chiqarishni faqat ko‘zda tutilgan barcha bojxona to‘lovlari va soliqlar to‘langandan so‘ng amalga oshirish mumkin. Lizingga nisbatan bunday rejim xalqaro lizing shartnomasi bo‘yicha mulkka egalik huquqi lizing beruvchidan lizing oluvchiga o‘tgan hollarda yoki lizing kompaniyasi lizing predmetini kelgusida lizingga berish uchun chet ellik ta’minotchidan sotib olgan hollarda qo‘llanadi. 63 Vaqtinchalik kiritish rejimi xalqaro lizing shartnomalari bo‘yicha kiritiluvchi, lekin mulkka egalik huquqining lizing beruvchidan lizing oluvchiga o‘tishi ko‘zda tutilmagan hollarda qo‘llanadi. Ko‘rsatilgan rejim bojxona to‘lovlari va soliqlarni to‘lashdan to‘liq (2001 - yilning 21 - avgustida tasdiqlangan Hukumatning 1092-sonli Qarorida tasdiqlangan ro‘yxatga kiritilgan tovarlar bo‘yicha) yoki qisman (ushbu ro‘yxatga kiritilmagan tovarlar bo‘yicha) ozod qilishni ko‘zda tutadi. Vaqtinchalik kiritish muddati uch yildan ortishi mumkin emas. Yuqorida qayd etilgan qaror bilan tasdiqlangan «Transport vositalari va tovarlarni vaqtinchalik kiritish bojxona rejimi qo‘llanuvchi lizing predmetlari ro‘yxati»ga kiritilgan tovarlar bo‘yicha vaqtinchalik kiritish muddati lizing shartnomalari muddatiga muvofiq belgilanadi. Vaqtinchalik kiritish rejimi erkin muomala rejimiga o‘zgartirilgan hollarda (masalan, lizing shartnomasiga mulkka egalik huquqining boshqalarga berilishi ko‘zda tutiluvchi o‘zgartirishlar kiritishda) bojxona to‘lovlari va soliqlar to‘liq yoki ilgari to‘langan summani hisobga olgan holda to‘lanishi lozim. Bunda keyinchalik moliyaviy lizingga berish uchun import qilishda QQSdan ozod qilinuvchi asosiy vositalar ro‘yxatiga kiritiluvchi lizing predmetlari bo‘yicha QQS to‘lanmaydi. Hozirgi paytda Yüklə 2,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|