O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad

Komboks qutilari

Kombobokslar (combo box) - bu kirish maydoniga ega bo'lgan ro'yxatning gibridlari: foydalanuvchi mavjud narsani tanlashi yoki o'zi kiritishi mumkin.
Komboks qutilari ikki xil bo`ladi: ochiladigan va kengaytirilgan. Ikkala turda ham muammolar mavjud.

5. 
   rasm. Kiritish fokusi o`rnatilgan (chapda) va kengaytirilgan (o`ngda) ochiladigan kombobokslar.
   

Ochiladigan Kombobokslarda muammolar mavjud. Birinchidan, bunday Kombobokslar xuddi ochiladigan ro'yxatlarga o'xshaydi, vizual ravishda ulardan faqat kirish fokus indikatori mavjudligi bilan ajralib turadi (shunda ham faqat element tanlanganda). Bu shuni anglatadiki, faqat nisbatan rivojlangan foydalanuvchilargina ulardan to'liq foydalanishi mumkin. Bunda hech qanday alohida muammo yo'q, chunki Komboboks odatdagi ro'yxat kabi ishlatilishi mumkin. Ikkinchidan, bundan ham yomoni, ochiladigan Kombobokslar Internetda sinf sifatida mavjud emas. Ular na brauzerlarda, na HTML-da qo'llab-quvvatlanmaydi.
Boshqa tomondan kengaytirilgan Kombobokslar bilan bog'liq muammolar butunlay boshqacha. Ularni qiyin, ammo Internetda (JavaScript orqali) amalga oshirish mumkin. Ularning o'ziga xos ko'rinishi, ularni boshqa boshqaruv elementlaridan ajratib turadi. Biroq, ularni dasturiy ta'minotga kiritish nisbatan qiyin (garchi Internetga qaraganda ancha oson bo'lsa ham). Shu bilan birga, kengaytirilgan Komboboks ekranning ko'p joylarini egallaydi.

Aylantirishlar

Aylantirishlar (spinner, little arrow) - odatdagi kabi ko'p qirrali emas, balki kirish maydonidir, chunki u matnli ma'lumotlarni kiritishga imkon bermaydi, lekin u ikkita foydali xususiyatga ega.

6. 
   rasm. Aylantirish
   

Birinchidan, aylantirish(spinner)ga qiymat kiritish uchun foydalanuvchiga sichqonchani tashlab, qo'lini klaviaturaga siljitish kerak emas (oddiy kirish maydonidan farqli o'laroq). Qo'lni joydan joyga ko'chirish nisbatan uzoq vaqtni (o'rtacha yarim soniya) davom etishi va diqqat markazida bo'lishini bezovta qilganligi sababli, klaviaturaga ehtiyoj yo'qligi juda ham katta yordam bo`ladi. Qanday bo'lmasin, aylantirish(spinner)ga klaviaturadan qiymat kiritish holati juda kam uchraydi, ya'ni foydalanuvchilar aylantirish(spinner)ni to'liqligicha ijobiy qabul qilishadi. Ikkinchidan, sichqoncha yordamida qiymat kiritishda tizim foydalanuvchilarga faqat to'g'ri ma'lumotlarni, va ayniqsa, qimmatli bo'lgan ma'lumotlarni to'g'ri formatda kiritishga imkon beradi. Bu inson xatosi ehtimolini keskin kamaytiradi. Shunday qilib, har qanday raqamli qiymatlarni kiritish uchun aylantirish(spinner)dan foydalanish ko'proq o`zini oqlaydi.
Afsuski, Internetda maxsus aylantirish(spinner) elementi yo'q. Bitta elementli ko'p tanlovli ro'yxatni yaratib, elementni aylantirish(spinner)ga o'xshatib qo'yishingiz mumkin, ammo unga klaviaturadan qiymat kiritish imkoni bo'lmaydi. Yaxshiyamki, aylantirish(spinner)ni Macromedia Flash dasturida nisbatan arzon narxlarda tayyorlash mumkin.