O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad

Amaliy mashg`ulot № 7.
Foydalanuvchilarni tahlil qilish usullari.

Ishning maqsadi:

1. 
   Foydalanuvchilarni tahlil qilish usullari bilan tanishib chiqish.
   

1. Nazariy ma'lumotlar.

Foydalanuvchiga yo'naltirilgan dizayn dasturiy mahsulot yo'naltirilgan auditoriyani o'rganishni o'z ichiga oladi. Ushbu tadqiqot davomida axborot tizimining potentsial foydalanuvchilarining ehtiyojlari, istaklari, imkoniyatlari va afzalliklarini aniqlash uchun turli usullardan foydalaniladi.

Usullar.

Foydalanuvchi interfeysini rivojlantirishning turli bosqichlarida va umuman foydalanishga yaroqlilik intizomida qo'llanilgan ba'zi (biron-bir darajada) usullarni ko'rib chiqamiz.

Shaxsiylashtirish

Ushbu usul turli guruhlarga mansub potentsial foydalanuvchilarning batafsil tipik profillarini tuzishni o'z ichiga oladi. Profilni tahlil qilish foydalanuvchilarning maqsadlari, ehtiyojlari, ehtiyojlari, afzalliklari va umidlari kabi xulq-atvor jihatlarini modellashtirishga imkon beradi. Bu mahsulot imkoniyatlari, ularning vizual taqdimoti va o'zaro ta'sir usullari bilan bog'liq qarorlarni qabul qilishda foydali bo'ladi.

Kontekstni tahlil qilish

Foydalanish kontekstini tahlil qilish ma'lum bir vazifani bajarish jarayonida foydalanuvchilar aniq nima bilan shug'ullanishi va uni qanday muhitda bajarishi haqida mavjud bo'lgan barcha ma'lumotlarni to'plashdan iborat. Bu interfeysni ishlab chiqishni foydalanuvchilarning tizim komponentlari bilan ishlash uslubiga eng mos keladigan tarzda yo'naltirishga imkon beradi. Tahlil natijalari foydalanish holatlarini (Use Case-ni ) tuzish uchun asos bo`ladi.

Foydalanish stsenariylari (Use Cases)

Stsenariylar ma'lum bir sharoitda ishlab chiqarish muammolarini hal qilishda foydalanuvchi xatti-harakatlarini tavsiflaydi. Ular loyihalash uchun boshlang'ich nuqta sifatida foydalanish holatlarini taqdim etadi va shuningdek, qulaylik sinovlari uchun asos yaratadi.
Skriptlardan (stsenariylardan) foydalanishning afzalliklari quyidagilardan iborat:

• 
  bo'lajak foydalanuvchilarning xatti-harakatlarini, ularning vazifalari va atrof- muhitini modellashtirish;
  
• 
  dizaynning dastlabki bosqichlarida qulaylik masalalarini o'rganish;
  
• 
  foydalanuvchilarning maqsadlarini va ushbu maqsadlarga erishish uchun qancha vaqt sarflashlarini aniqlash;
  
• 
  minimal resurslardan foydalanish;
  
• 
  keyingi baholash tadqiqotlari uchun stsenariylardan foydalanish;
  
• 
  inson omillari bo'yicha ekspertizaga bo'lgan ehtiyojni kamaytirish.
  

Izoh: skriptlar (stsenariylar) foydalanuvchi harakatlarining aniq va batafsil tavsifidir, ammo ularda foydalanuvchi interfeysi elementlaridan foydalanishga havolalar (ссылка) bo'lmasligi kerak.
Ushbu usulni qo'llashdagi asosiy qiyinchilik, ishlab chiquvchilar uchun eng odatiy yoki qiziqarli bo`lmagan, balki eng ko'p turli xil vaziyatlarni qamrab oladigan bunday stsenariylarni ishlab chiqish zarurati bilan bog'liq. Ro'yxat ketma-ketlik bilan bir qatorda testda ishlatiladigan chiziqli bo'lmagan stsenariylarni ham o'z ichiga olishi kerak. Kelajakda ishlab chiqilayotgan tizimni baholash uchun yaratilgan ssenariylarning to'liq to'plamidan foydalanish kerak.