1.1-rasm. Elektr yuritma mexanik qismining funksional sxemasi:
M - dvigatel, UMt va UMj - ulanish muftalari; UQ - uzatish qurilmasi (reduktor); IO - ijrochi mexanizmning ish organi.
Ilgarilama harakatda ish organ M massa, v chiziqli tezlik va F kuch bilan tavsiflanadi.
1.2-rasm. Uzatish qurilma turlari:
a- reduktor; b- tishli-reykali uzatma; d- krivoship-shatunli mexanizm;
e - yuk ko‘tarish barabani; f- vint-tebranma gayka uzatmasi.
Zamonaviy dastgoh yuritmalarida ko‘pincha «vint-tebranish gaykasi» uzatish qurilmalaridan (1.2- rasm,/) foydalaniladi. Odat da, zoldirli gayka 1 siljiyotgan uzel 2 ga qattiq mahkamlangan va
3 vint aylanishi natijasida uzel 2 uning bo‘ylamasi bo‘yicha siljiydi. Bunday UQ yuqori aniqlikka ega bo'lib, ijrochi mexanizmni 2,0-2,5 m ga siljitadi. Katta chiziqli siljitish uchun tishli- reyka uzatkichi qo‘llaniladi.
Yuqorida ko‘rsatilgan uzatkichlardan tashqari UQ ning to‘l- qinli uzatkichlar, planetar reduktorlar, tasmali uzatkichlar va boshqa turlari qo‘llaniladi.
Chegaralashlar olib tashlangandagi, ya’ni kinematik juftlik- larda lyuft (liqillash) lar va oraliqlar mavjud; kinematik juftliklaming bir-biriga nisbatan o‘zaro surilish imkoni bo‘lib natijada sirpanish paydo bo‘ladi; kinematik zanjiming ayrim elementlari qayishqoqlikka ega (CM1) bo‘ladigan yuritmaning kinematik za- njirini xuddi «qayishqoq» mashina kabi ko‘rib chiqamiz.
Dostları ilə paylaş: |
