Oʻzbekiston respublikasi

Eng yuqori qiymatga ega TOP 20ga kiruvchi kriptovalyutalar 
haqida ma’lumot (11.10.2018y holatiga) 
№ 
Kriptovalyuta 
nomi 
Belgisi 
Narxi 
(dollar) 
Bozor 
kapitallashuvi 
(mlrd dollar) 
24 soatlik 
aylanmasi hajmi 
(mln dollar) 
1 
Bitcoin 
BTC 
6,304.2 
$109.26 
$4510 
2 
Ethereum 
ETH 
204.13 
$21.06 
$1730 
3 
XRP 
XRP 
0.41891 
$16.88 
$626.81 
4 
Bitcoin Cash 
BCH 
456.26 
$7.98 
$472.71 
5 
EOS 
EOS 
5.3937 
$4.89 
$738.11 
6 
Stellar Lumens  XLM 
0.2205 
$4.19 
$53.89 
7 
Litecoin 
LTC 
52.644 
$3.10 
$373.30 
8 
Tether 
USDT 
0.98204 
$2.69 
$3.12 
9 
Cardano 
ADA 
0.07696 
$2.01 
$54.67 
10  Monero 
XMR 
102.61 
$1.71 
$179.70 
11  TRON 
TRX 
0.022635  $1.51 
$172.33 
12  IOTA 
MIOTA 
0.51961 
$1.46 
$32.51 
13  Dash 
DASH 
169.14 
$1.42 
$220.99 
14  Binance Coin 
BNB 
9.8204 
$1.15 
$31.92 
15  NEO 
NEO 
16.51 
$1.08 
$189.65 
16 
Ethereum 
Classic 
ETC 
9.97 
$1.05 
$233.73 
17  NEM 
XEM 
0.09466 
$0.851 
$11.48 
18  Tezos 
XTZ 
1.2862 
$0.780 
$2.01 
19  VeChain 
VET 
0.0121 
$0.674 
$13.39 
20  Dogecoin 
DOGE 
0.005471  $0.628 
$13.18 
 
Bitkoyn 2009 yilda yaratilgan eng birinchi yaratilagan blokcheyn 
texnologiyalar  asosida  yaratilgan  kriptovalyuta  hisoblanadi.  Eng 
qiziqarlisi,  oʻzini  Satoshi  Nakamoto  deb  nomlovchi  Bitkoyn  tizimi 
yaratuvchisi  deyarli  anonym  shaxs  hisoblanib,  u  2011  yildan  soʻng 
gʻoyib  boʻldi  va  hattoki  Internetdan  ham  yoʻqolib  qoldi.  Albatta 
bunday  holatni  tushunish  mumkin,  bu  inson  haqiqatda  oʻz  hayotidan 
xavfsirayotgan boʻlishi mumkin.  
Biroq  kutilmaganda  oʻtgan  yil  avstraliyalik  Kreyg  Rayt  omma 
oldida  aynan  u  Bitkoyn  kriptovalyutasini  yaratuvchisi  ekanligini 
                                                 
108
 https://coinmarketcap.com/ru/all/views/all/ 

---

 
293 
oshkor etdi. U oʻz fikrlarini 3ta – BBC, GQ va Economist nashrlariga 
intervyu  berish  orqali  bildirdi.  BBC  bilan  uchrashuvda  Rayt  Bitkoyn 
tizimi  dastlabki  rivojlanishni  boshlayotgan  davrda  yaratilgan, 
kriptografik  kalitlar  qoʻllanilgan  elektron  imzoni  qoldirdi.  Aynan 
ushbu  kalitlar  birinchi  partiya  Bitkoynlarni  yaratishda  ham 
qoʻllanilgan.  2009  yil  yanvar  oyida  Bitkoynlar  Xolu  Finney 
kriptografikasiga  oʻtkazilgan  va  bu  kriptovalyuta  bilan  amalga 
oshirilgan birinchi bitim hisoblangan. 
Raytning  ta’kidlashicha,  u  Satoshi  Nakamoto  nomidan 
foydalanishga  chek  qoʻyishga  qaror  qilib,  aynan  u  Bitkoyn 
yaratuvchisi ekanligini isbotlovchi axborotni e’lon qilishni va’da berdi. 
U  shuningdek  kriptovalyutalarni  vujudga  keltirishda  unga  katta 
koʻlamdagi  yaratuvchilar  jamoasi  yordam  berganligini  aytib  oʻtdi. 
Oʻtgan  yili  dekabr  oyida  Wired  va  Gizmodo  jurnallari  tekshiruv 
natijalarini  nashr  qilishdi,  unda  Bitkoyn  yaratuvchisi  Rayt  ekanligi 
aytilgan.  Shundan  soʻng  Avstraliya  hukumati  Raytning  uyida  tintuv 
oʻtkazishdi.  Rayt  esa  bu  tintuvlar  soliqlarni  toʻlanishi  bilan  bogʻliq 
tekshiruvlar  sababli  ekanligini  ma’lum  qildi.  Ma’lumotlarga  koʻra, 
2017  yil  21-oktyabrda  Nakamoto  Bitkoyn  orqali  5.9  mlrd  AQSH 
dollariga ega boʻldi. Umuman olganda, 2018 yilning oktyabr oyida 17 
million 311 ming dona Bitkoyn muomilada boʻlgan. Biroq, maynerlar 
tomonidan  topiladigan  Bitkoynning  maksimal  miqdori  21  million 
donani tashki etadi. Muomalada boʻlgan Bitkoynlarning 34.28 foizini 
top-1000  Bitkoynning  anonim  egalari  egalik  qiladi.  Barcha  Bitkoyn 
anonim  egalarining  90  foizi  0.1  BTC  kam  miqdorga  egalik  qiladi. 
2010  yil  22  may  oyida  Laszlo  Haynkez  2  ta  Papa  John’s  Pizza 
pitstsalari  10000  BTC  ayriboshladi  va  bu  birinchi  qonuniy  tovar 
ayriboshlanishi uchun Bitkoynning ishlatilishi edi. Usha vaqtda 10000 
BTCning  narxi  41$  edi.  2018  yil  oktyabr  oyi  holatiga  10000  BTC 
taxminan 66.67 mln dollarga teng.  
 
16.4-rasmda  Bitkoyn  narxining  soʻnngi  3  yilda  oʻzgarish 
diamikasi  tasvirlangan.  Unga  koʻra,  Bitkoynning  narxi  2016  yildan 
2017  yilning  yanvariga  qadar  juda  sekin  miqdorda  oʻsish  kuzatilgan 
boʻlsa,  2017  yilning  2-choragidan  boshlab  Bitkoynning  narxi  yuqori 
sur’atlarda  koʻtarila  boshlangan  va  2017  yilning  dekabr  oyida  esa 

---

 
294 
maksimal  nuqtaga  erishdi.  Biroq,  keying  2018-yil  boshidan  keskin 
tushish  kuzatilgan.  2018-yil  oktyabr  oyida  esa  6500  dollar  atrofida 
kuzatilgan. Tahlil natijalariga e’tibor qaratadigan boʻlsak narxi yuqori 
tebranuvchan boʻlganligiga guvoh boʻlish mumkin.  
 
 
 
16.4-rasm