O‘zbekiston Respublikasi

Yangi tarixiy maktab kontseptsiyalari. 1870-yillarda yangi tarixiy maktab paydo bo’ldiki, uning boshlanishi nemis olimlarining (G.Shmoller, M.Veber, A.Vagner va boshqalar) nomlari bilan bog’liq. Davlat moliyasini tadqiq qilish bilan ko’proq A.Vagner shug’ullanib, u davlatning yordami bilan kapitalni jamg’arishning o’z echimini taklif etdi. Davlat faoliyatining (ma’muriy, ijtimoiy-madaniy va investitsion) ko’lamini kengaytirish nuqtai-nazaridan muammoni hal etishga yondoshib, u soliqqa tortishning to’qqiz printsipini ishlab chiqdi va ularni quyidagi guruhlarga birlashtirdi:

• 
  etarlilik va harakatchanlik;
  
• 
  kerak bo’ladigan manba va ob’ektni tanlash;
  
• 
  eng umumiylik va tenglik;
  
• 
  aniqlik, qulaylik, arzonlik.
  

Mohiyat jihatidan u A.Smitning ma’lum va mashhur tamoyillarini to’ldirdi. Klassik burjua siyosiy iqtisodidan so’ng A.Vagner mamlakatda boylik va daromadlarni adolatli taqsimlashga erishish uchun davlat moliyadan foydalanishi mumkin, deb hisobladi.